شهروند | شنبه‌شب شورای امنیت سازمان ملل به اتفاق آرا به آتش‌بس یک‌ماهه در سوریه رأی داد تا امکان انتقال مجروحان و کمک‌های انسانی به نیازمندان
فراهم شود.
تقاضا برای این آتش‌بس 30روزه بلافاصله به اجرا درآمد، اما مشخص نیست که این قطعنامه چه تأثیری در میدان نبرد در سوریه خواهد داشت. دقایقی پس از رأی به قطعنامه، دیده‌بان حقوق بشر سوریه که در بریتانیا مستقر است، ادعا کرد که جنگنده‌های سوری بار دیگر غوطه شرقی را بمباران کرده‌اند.
یگان‌های مدافع خلق کرد سوریه نیز اعلام کردند که به قطعنامه شورای امنیت برای آتش‌بس ۳۰روزه در تمامی نقاط سوریه «به استثنای عفرین» پایبند خواهند بود.
در همین راستا، منصور عیاد العتیبی، نماینده کویت در سازمان ملل که ریاست دوره کنونی شورای امنیت را بر عهده دارد، از تمامی کشورهای عضو به خاطر موافقت با پیش‌نویس این قطعنامه تشکر و قدردانی کرد.
بشار جعفری، نماینده دولت سوریه در سازمان ملل، بر این موضوع تأکید کرد که دولت سوریه حق دفاع از خاک خود را داشته و «به مبارزه علیه تروریسم هر کجا که باشد، ادامه خواهد داد». نماینده سوریه در سازمان ملل تأکید کرد، اگر گروه‌های تروریستی غیرنظامیان را در طول این یک ماه حتی با یک خمپاره هدف قرار دهند، دولت سوریه حق پاسخ به آنها را برای خود محفوظ می‌داند.
بشار جعفری گفت: «پایان‌یافتن مشکلات مردم سوریه به برگزاری نشست‌هایی نمایشی و یا تشکیل کمیته‌های بین‌المللی نیاز نداشته بلکه تنها نیازمند اجرای قطعنامه‌های صادر‌شده از سوی سازمان ملل درباره سوریه ازجمله ۱۳ قطعنامه در رابطه با مبارزه با تروریسم است.»
بشار جعفری همچنین اظهار داشت: «ساکنان دمشق بشدت از حضور تروریست‌ها در غوطه شرقی در رنج هستند و ظاهرا درخواست‌های ۸میلیون سوری برای کمک به سازمان ملل و نمایندگان دایم انگلیس و فرانسه در این سازمان نرسیده در حالی که آنها به درخواست تروریست‌ها توجه دارند. ما از حق دفاع از خود استفاده می‌کنیم و به مبارزات خود با تروریسم در هر منطقه از سوریه ادامه خواهیم داد. در صورتی که گروه‌های تروریستی در طول آتش‌بس غیر نظامیان را حتی با یک خمپاره هدف قرار دهند، دولت سوریه حق پاسخ به آنها را برای خود کاملا محفوظ می‌داند.»
در پی این رأی‌گیری نیکی هیلی، نماینده آمریکا در سازمان ملل متحد گفت شورای امنیت در واکنش نشان‌دادن به بحران در سوریه دیر عمل کرده است.
روز جمعه دوبار تلاش دیپلمات‌ها در شورای امنیت برای رأی‌گیری یک قطعنامه به نتیجه نرسیده بود. فرآیند رأی‌گیری برای این قطعنامه که توسط کویت و سوئد پیشنهاد شده بود، به خاطر اعتراضات روسیه، به مدت سه روز به تعویق افتاد و قطعنامه‌ای که شنبه‌شب به تصویب رسید، نسبت به نسخه اصلی، تغییراتی داشت. حتی شنبه‌شب نیز رأی‌گیری به مدت 2ساعت به تأخیر افتاد؛ چراکه روسیه آخرین تلاش‌های خود را برای کم‌کردن شدت و تغییر محتوای این قطعنامه انجام داد.
با این حال وزارت خارجه روسیه در بیانیه‌ای درباره تصویب قطعنامه شورای امنیت در خصوص آتش‌بس یک‌ماهه اعلام کرد: «مسکو از این طرح به خاطر کاهش رنج غیرنظامیان سوری حمایت کرد. شورای امنیت توانست از طریق این قطعنامه حمله به دمشق را محکوم کند. این قطعنامه مانع تصویب طرح غیر واقعی برای حل‌وفصل سوریه شد که غرب آن را ترویج می‌کرد.»
در این بیانیه تأکید شده است: «مسکو با جدیت با تلاش‌ها برای از بین بردن روند حل‌وفصل سیاسی در سوریه مقابله خواهد کرد. ما امیدواریم که طرف‌های خارجی از نفوذشان برای تضمین پایبندی افراد مسلح به آتش‌بس استفاده کنند.»
افزایش نزاع‌ها در غوطه شرقی در هفته گذشته منجر به کشته‌شدن بیش از 520نفر و زخمی‌شدن بیش از 2500نفر شده بود.
بر اساس این قطعنامه، سازمان ملل خواستار آن شده است که «همه احزاب و گروه‌ها بدون تأخیر خصومت‌ها را متوقف کنند و برای ارایه کمک‌های بشردوستانه و خدمات پزشکی به بیماران و مجروحان برای دست‌کم 30روز متوالی در سراسر سوریه آتش‌بس اعلام كند و به آن پایبند بمانند.»
البته این آتش‌بس به عملیات نظامی علیه داعش و القاعده و جبهه‌النصره و سایر گروه‌های تروریستی که توسط شورای امنیت تعیین شده است، اعمال
نخواهد شد.
این قطعنامه درخواست دسترسی کمک‌های انساندوستانه و پزشکی، خصوصا برای 5.6میلیون نفر در 1244 جوامع نیازمند را دارد و از این میان 3میلیون نفر در مناطق محاصره‌شده و نواحی‌ای هستند که دسترسی به آنها بسیار دشوار است.
در بیش از 7سالي که از جنگ سوریه می‌گذرد، تاکنون آتش‌بس‌های پیشین نتوانسته‌اند به خوبی صورت بگیرند. آخرین آتش‌بس گسترده‌ای که در اواخر سال 2016 در سطح بالا با روسیه در مورد آن مذاکره شد، مربوط به شرق حلب بود که در همان روزی که قرار بود اجرا شود، نقض شد.
فرانسوا دلاتر، نماینده فرانسه در سازمان ملل نیز گفت که دولت او با فشار بر قدرت‌های فعال در سوریه -روسیه، ایران و ترکیه- برای حمایت از آتش‌بس تلاش می‌کند. دلاتر گفت: «هیچ‌چیز بدتر از آن نیست که از این قطعنامه تنها یک تکه کاغذ بی‌فایده باقی بماند. بنابراین فرانسه در مورد همه موارد ذکر‌شده در قطعنامه، در ساعات و روزهای آتی، با دقت همه‌چیز را زیر نظر دارد.»
او افزود: «نسل بعدی ما را در مورد این‌که آیا توانستیم پایانی را برای تراژدی سوریه رقم بزنیم یا نه، قضاوت خواهد کرد.»
همچنین روز گذشته کاخ الیزه اعلام کرد، رئیس‌جمهوری فرانسه و صدراعظم آلمان با رئیس‌جمهوری روسیه اجرای آتش‌بس در سوریه را بررسی می‌کنند. طبق بیانیه کاخ الیزه این مذاکرات که پس از تصویب آتش‌بس ۳۰روزه در سوریه برگزار می‌شود، بر اجرای این قطعنامه شورای امنیت و نقشه‌راه سیاسی مورد نظر برای برقراری صلح پایدار در سوریه متمرکز خواهد بود.
کاخ الیزه قطعنامه شورای امنیت را نخستین گام ضروری برای حل بحران سوریه دانست و هشدار داد، طی ساعات و روزهای آتی باید درخصوص اجرای آتش‌بس هوشیار بود. لازم است توافق آتش‌بس رعایت شده و کاروان‌های حامل کمک‌های بشردوستانه بدون اتلاف وقت وارد مناطقی که بیشترین آسیب را از خشونت‌ها دیده‌اند، شوند و عملیات انتقال زخمی‌ها و بیماران بدون هیچ‌گونه مانعی انجام شود. در این بیانیه آمده است: «نیازهای میدانی به‌ویژه در منطقه غوطه در شرق دمشق بسیار زیاد است.»
دفتر ریاست‌جمهوری فرانسه در ادامه تأکید کرد: «همه کشورها ازجمله کشورهای ضامن آتش بس در مذاکرات آستانه (روسیه، ترکیه و ایران) باید به اجرای کامل تعهدات خود طی روزهای آتی پایبند باشند.»
پس از شکست داعش در سوریه، رقابت قدرت‌های منطقه‌ای با گروه‌های شورشی مورد حمایت آمریکا و ترکیه و اعراب، برای کنترل سرزمین‌های سوریه بیشتر شده است.