| سیاوش باقی|
عدهای معتقدند مردم نباید درباره هر چیزی نظر بدهند. اینکه خود این حضرات در چه مواردی حاضرند سکوت کنند، بر ما پنهان است. استدلالها هم تقریبا مشابه است و احتمالا همه شنیدهاید. همان که ورزشیها به زبان ساده میگویند که اگر میخواهی درباره فوتبال حرف بزنی، باید عکس با شورت ورزشی داشته باشی و دو تا لگد هم به دم گربه زده باشی! اما نظر حقیر را بخواهید برای اظهارنظر نباید هیچ محدودیتی قایل شد. این ممنوعیتها فقط برای این است که دهان دیگران را ببندیم و بگوییم چون ما دو تا پیراهن بیشتر پاره و چهار واحد درباره این موضوع پاس کردهایم، نظر دادن فقط جزو اختیارات ما است. اما خدا را شکر شبکههای اجتماعی و فضای مجازی این امکان را به وجود آورده که همه بتوانند حرفشان را بزنند و البته نظرات دیگران را بشنوند، البته اگر حوصله و ظرفیتش را داشته باشند. قانون و آزادی بیان را هم بخواهید درنظر بگیرید، با وجود هر ملاحظهای، مردم آزادند درباره بیشترین موارد ممکن صحبت کنند و اگر توهین و اتهام زدن در کار نباشد، قانونگذار هیچ مانع و محدودیتی برای اظهار نظر کردن نگذاشته.
اما این را هم در نظر بگیریم که همه امور شبیه کیفیت فوتبال بازیکردن نیست که نظر دادن دربارهاش ساده باشد. بعضی چیزها تخصصی است و درست است که حرف زدن در موردشان ایراد ندارد، اما کسب اطلاع هم خوب است و حرف کترهای زدن ممکن است هزینه ایجاد کند. نمونههایش در این اواخر حرفهایی بود که در مورد سهم ایران در دریای خزر یا ماهیگیری چینیها در سواحل جنوبی بیان میشد. مسائلی کاملا تخصصی که ما روزنامهنگارها پس از کلی تحقیق و مطالعه هم باز نمیتوانستیم به دقت درباره موضوع بنویسیم و باید حتما سراغ متخصص میرفتیم. اما میدیدیم که خیلی از مردم راحت درباره سوژه موضع داشتند و همه چیز را قطعی فرض میکردند. فکر کنید این موضعگیریها ممکن است برای منافع ملی چقدر مضر باشد و فکر کنید مسائلی به این پیچیدگی چرا باعث نمیشود قبل از شعار دادن کمی تامل کنیم. میخواهم مثال راحت برایتان بزنم. ما میتوانیم بگوییم تیمملی خوب یا بد بازیکرده و حرفمان محل مباحثه باشد. ایرادی هم ندارد. اما اگر بخواهیم درباره شیوه تمرین دادن کیروش و برنامههایش برای بدنسازی صحبت کنیم، احتمالا به کمی تحقیق و آشنایی بیشتر نیاز است تا حرف پرتوپلا نزنیم. این موضوع وقتی برایم جدی شد که دیدم دکتر کلانتری، رئیس سازمان محیطزیست از دست بعضی مقامات بیربط شاکی است و میگوید چرا درباره ظرفیت تولید غذای کشور نظر نادرست میدهید یا همین دیروز که نماینده محترمی شعر نیما را به اسم سهراب سپهری خواند. وقتی از مردم انتظار داریم موضوعات تخصصی را با ملاحظه بیشتری بیان کنند، معلوم است که از مسئولان توقع میرود بیمطالعه چیزی نگویند و مشکلات را بیشتر نکنند.