شهروند| حسن روحانی در نشست روسای جمهور ایران، روسیه و ترکیه که در تهران برگزار شد، با اشاره به آمادگی ایران در ایفای نقش سازنده در کمک به بازگشت آوارگان و بازسازی سوریه، تاکید کرد که حضور و مداخله غیر قانونی آمریکا در سوریه که منجر به تداوم ناامنی در آن کشور شده است، باید فورا پایان یابد. روحانی در این نشست به مسائل مهمی چون حاکمیت ملی سوریه، حفظ تمامیت ارضی این کشور، پایان دادن راه حل نظامی و مبارزه با تروریسم تاکید کرد. مشروح سخنان وی را می‌خوانیم.
سوریه و تمامیت ارضی آن
ـ با توجه به پیچیدگی‌های بحران سوریه، بسیار مهم بود که 3 کشور ایران، روسیه و ترکیه برای فرونشاندن شعله‌های جنگ در سوریه به چارچوبی مشترک بر اساس اصول بنیادین حفظ تمامیت ارضی و یکپارچگی سوریه و احترام به حاکمیت ملی و حق ملت سوریه برای تعیین سرنوشت آینده کشورشان دست یابند.
ـ ما از ابتدا بر ناکارآمدی راه حل نظامی برای پایان بخشیدن به بحران سوریه تأکید کرده‌ایم و اکنون خشنودیم که پس از گذشت 7سال از بحران سوریه و بر مبنای تجربیات حاصله از آن، حل و فصل بحران سوریه و سایر بحران‌های مشابه در منطقه از طریق مسالمت‌آمیز به یک باور عمومی از سوی غالب بازیگران موثر تبدیل شده است.
ـ تلاش ما در طول سال‌های گذشته و به ویژه پس از متمرکز شدن فعالیت‌ها در چارچوب روند آستانه، همواره بر مبنای تسهیل روند گفت‌وگوی «سوری-سوری» و تشویق دولت و معارضه برای پیوستن به این روند بوده است.
ـ جمهوری اسلامی ایران بنا به درخواست دولت قانونی سوریه از اراده ملت سوریه به عنوان ملت دوست حمایت خواهد کرد.
تروریسم‌زدایی از منطقه
ـ مبارزه با تروریسم یک خواست مشترک بین‌المللی است، اما هنگامی که اجرای این خواسته در چارچوب مرزهای شناخته‌شده دولت و ملت دیگری قرار می‌گیرد، انجام آن جز با درخواست صریح و موافقت شفاف آن کشور امکان‌پذیر
نخواهد بود.
ـ ما نگرانی‌های برخی کشورهای منطقه از خطر تروریسم و جدایی‌طلبی را درک می‌کنیم، اما موثرترین و پایدارترین راه برای رفع این نگرانی‌ها را همکاری با دولت قانونی سوریه می‌دانیم.
ـ مبارزه با تروریسم در ادلب بخشی اجتناب‌ناپذیر از ماموریت اعاده صلح و ثبات به سوریه است؛ اما نباید این مبارزه به غیرنظامیان آسیب رسانده و منجر به اعمال سیاست سرزمین سوخته شود.
ـ ما برای صلح می‌جنگیم و جنگ برای جنگ از نظر ما راه غلطی است که گروه‌ها و رژیم‌های تروریستی در پیش گرفته‌اند. هدف نهایی چه در سوریه و چه در کل منطقه صلح است، اما برای دستیابی به صلحی پایدار چاره‌ای جز مبارزه با تروریسم نداریم.
ـ بانیان و مسببان اشغال، تروریسم، تجاوز، مداخله خارجی و تبعیض همچون ایالات متحده آمریکا و رژیم صهیونیستی و برخی دیگر از حامیان تروریسم، نمی‌توانند با اتهام پراکنی و غوغا سالاری جایگاه خود را از متهم به مدعی تغییر دهند.
اهمیت بازسازی سوریه
ـ جامعه بین‌المللی باید برای بازسازی سوریه به دولت سوریه کمک کند. بازگشت آوارگان و بازسازی سوریه بی‌تردید به روند آتش بس و گفت‌وگوی ملی و تسریع در فرآیند آشتی و مصالحه کمک خواهد کرد.
ـ در هر گونه راه حلی برای آینده سوریه نقش نخست و آخر از آن ملت سوریه است.
ـ در ترسیم آینده سوریه، تنوع موجود قومی و مذهبی جامعه سوریه باید به دور از فشار، تهدید یا مداخله بیگانگان مورد ملاحظه و احترام
قرار گیرد.
ـ جهان و به ویژه منطقه ما هزینه بسیار فراوان انسانی و مادی به خاطر دخالت خارجی و سیاست‌های یک‌جانبه‌گرایانه و ماجراجویانه برخی دولت‌ها پرداخته است و تجربه شکست مداخله نظامی خارجی در سوریه در گذشته، ترسیم‌کننده وضعیت آینده بحران یمن و سایر بحران‌های مشابه در منطقه و جهان خواهد بود.
ـ نابودی تروریسم و چیرگی نظامی به‌تنهایی نمی‌تواند ضامن استمرار ثبات و صلح در آینده سوریه و دیگر کشورهای درگیر بحران در منطقه و جهان باشد، بلکه گفت‌وگوی مردم هر کشور با پذیرش مفهوم مشارکت ملی و به رسمیت شناختن تنوع گرایش‌های سیاسی و اجتماعی مختلف می‌تواند نقطه قابل اتکا برای آینده باشد.
ـ تسهیل کار کمیته‌های قانون اساسی و تبادل بازداشت‌شدگان، بازگشت آوارگان و طراحی چارچوبی برای مرهم نهادن بر زخم‌های آسیب‌دیدگان سال‌های سیاه بحران و سرانجام بازسازی سوریه از جمله اقدامات محوری پیش رو است.
ـ همکاری ما در بحران سوریه می‌تواند الگویی برای همکاری جهت حل و فصل سایر بحران‌های منطقه باشد. منطقه ما می‌تواند عاری از تهدید، اشغال، نظامی‌گری، تبعیض نژادی و مذهبی شود.
حسن هانی‌زاده تحلیلگر مسائل منطقه‌ای
نشست روسای جمهور ایران، روسیه و ترکیه یکی از مهمترین نشست‌های منطقه‌ای در سال‌های اخیر است. دو کار مهم را کشورهای مذکور در دستور کار خود قرار می‌دهند؛ یکی آزادسازی ادلب و دیگری حل مسأله نگرانی ترکیه از پاکسازی تروریست‌هایی که در مرز این کشور هستند. چیزی حدود 40هزار نیروی تروریست در استان ادلب حضور دارند که توسط آمریکا و متحدان منطقه‌ای‌اش پشتیبانی مالی و لجستیکی می‌شوند. این مسأله نشان می‌دهد که آمریکا نمی‌خواهد منطقه روی آرامش را به خود ببیند. به همین دلیل است که در این نشست به پاکسازی ادلب توجه اساسی شده است. علاوه بر مسأله سوریه، در نشست اخیر سازوکاری برای مبارزه با هژمونی دلاری آمریکا نیز اندیشیده شده است. هر سه کشور ایران، روسیه و ترکیه توسط آمریکا تحریم شده‌اند؛ لذا بحث‌های اساسی در این نشست صورت گرفته است که در معادلات آینده منطقه نقش اساسی خواهد داشت.