لیلا مهداد| هفتونیمدرصد رشد علمی در مقابل رشد 6درصدی دنیا در سال 2015 ثابت کرد ایران توانسته رشد سهبرابری جهان را تجربه کند و این درحالی است که با استناد به صحبتهای وزیر علوم ایران رتبه 16منطقه را در دو پایگاه استنادي اسکوپوس و آياسآي و رتبه یک جهان اسلام را به خود اختصاص داده است، البته ایران در عرصه مقالات طی سالهای اخیر خوب درخشیده و درحال حاضر 235پروژه تحقیقاتی مشترک با دانشگاههای معتبر دنیا در دست اجرا دارد؛ تحقیقاتی که در سال 2016 نسبت به سال گذشته خود رشد 5درصدی را شاهد بود و این درحالی است که در همان سال قرار گرفتن در جایگاه 28 از نظر شاخص جهانی نوآوری نصیب ایران شد.
ایران جلوتر از سوییس و سوئد
نرخ رشد تولیدات علمی ایران همچنان طی سالهای 92، 93 و 94 ادامه داشت و سال 95 نیز به نوبه خود در نهضت تولید علم، چشمانداز روشنی را برای ایران متصور است. درواقع ایران توانسته طی 5ماه نخست سال میلادی رتبه 15تولید علم جهان را به خود اختصاص بدهد؛ سهم تولید علم ایران در همین بازه زمانی 5ماهه از کل تولیدات علمی جهان بیش از 1.85درصد است. کشورهای سوییس، ترکیه، سوئد، فدراسیون روسیه و تایوان بعد از ایران در رتبههای ۱۶ تا ۲۰تولید علم جهان قرار دارند، البته ایران در میان 57کشور اسلامی رتبه نخست را کسب کرده و مقام دومی به ترکیه رسیده است.
کورس مقالات علمی
ایران در عرصه مقالات تغییرات بسیاری را از سال 2005 تا 2014 به خود دیده است؛ سال 2005بود که 13 مقاله پراستناد ارایه شد، تعداد مقالاتی که در سال 2006 به 32رسید و سال 2007 خود را به 57مورد رساند اما در سال 2011 پژوهشگران موفق شدند 87 مقاله پراستناد مقالات دنیا را به خود اختصاص بدهند، مقالاتی که در سال 2012 به 11مورد رسید و سال 2013 بود که 161مقاله پژوهشی از ایران ارایه شد تا اینکه در سال 2014 خود را به 229مورد رساند. درواقع از سال 2005 تا 2014 مقالات پراستناد رشد 18برابری را تجربه کردند. واقعیت دنیای مقالات علمی این است که طی 10سال 906 مقاله ارایه شده که از میان آنها 901 مقاله عنوان پراستناد را به خود اختصاص دادند و 25مقاله بهعنوان داغ دست یافتند. این درحالی است که از ابتدای سال2015، 26مقاله پراستناد به ایران تعلق گرفته و به واسطه آن ایران در زمره طلایهداران علم نام خود را ثبت کرده است. رتبه ایران در بین 141کشور تولیدکننده علم در عرصه مقالات پراستناد 36 و ترکیه 34 است، البته جایگاه ایران در میان مقالات داغ کمی بالاتر است، چون توانسته رتبه 32 را به خود اختصاص بدهد و جایگاه 35نیز به ترکیه رسیده است.
دولت یازدهم
و رشد علمی
آمارهای وزارت علوم اعداد و ارقامی را به رخ میکشند که نشان از رشد علمی ایران دارند. آمارهایی که به گزارش ایرنا، روایتگر این هستند که سال گذشته 800محصول فناورانه در پارکها و مراکز رشد تولید شدهاند و بیش از 750ایده دانشگاهی موفق شدهاند طعم محصولشدن را بچشند؛ ایدههایی که 600مورد از آنها تجاریسازی و روانه بازار شدهاند. در همین بازه زمانی 15تفاهمنامه بین وزارت علوم با سایر وزارتخانهها و دستگاهها منعقد شده و برای نخستینبار مدیریت پژوهش و فناوری ۲۰میدان نفتی بزرگ کشور با اعتبار بیش از یکهزارمیلیارد تومان به ۹دانشگاه و پژوهشگاه واگذار شده است، البته 200دانشمند ایرانی مقیم داخل نیز در فهرست دانشمندان تاثیرگذار و یکدرصد برتر دنیا قرار گرفتهاند. نکته قابلتامل این است که ایران توانسته سهمی از دیپلماسی جهان را نیز به خود اختصاص بدهد، سهمی که در سال 2015 برای ایران 23درصد بود و برای ترکیه 20درصد، البته این در شرایطی است که در همین سال سهم دیپلماسی علمی از کل تولید علم دنیا 22درصد است؛ یعنی 22درصد تولید علمی دنیا با مشارکت حداقل دو کشور صورت گرفت است.