شهروند| تا 24 آذرماه وقت دارید که کارت سوخت بگیرید و از این تاریخ به بعد نمیتوانید بدون کارت سوخت بنزین بزنید. این اطلاعیه شرکت پالایش و پخش فرآوردههای نفتی است. با این وجود کسری نوری، سخنگوی وزارت نفت به «شهروند» میگوید: «این اتفاق به معنی سهمیه بندی شدن و افزایش قیمت بنزین از 24 آذر ماه امسال نیست، بلکه ما درحال آماده کردن زیرساختها برای بازگشت کارت سوخت هستیم.»
اما ضربالاجل 21 روزه برای بازگشت کارت سوختها درحالی تعیین شده است که بیژن حاج محمدرضا، رئیس اتحادیه جایگاهداران سوخت به «شهروند» میگوید: «با توجه به تحریم ایران و مشکل در واردات بدنه کارتهای چیپ دار، چگونه میتوان در این مدت کوتاه چندمیلیون کارت سوخت صادر کرد؟»
البته سخنگوی وزارت نفت هم تأکید میکند هنوز زمان خداحافظی با کارت سوختهای جایگاهداران مشخص نیست، اما آنگونه که از صحبتهای مسئولان وزارت نفت برمیآید با توجه به تحریمهای اقتصادی علیه ایران، در صورت بروز مشکل در تأمین کارت سوخت، مکانیزمی طراحی خواهد شد که مالکان خودرو به صورت نرم افزاری موفق به سوختگیری شوند. البته اینها هیچکدام نهایی نشده و فعلا باید منتظر ماند و دید چه سرنوشتی در انتظار کارت سوختها خواهد بود.
سهمیهبندی و گرانی در راه است؟
درحالیکه شرکت ملی پخش تأکید کرده که این اقدام به منزله سهمیه بندی بنزین نیست، بیژن حاج محمدرضا این ابلاغیه را بسترسازی برای افزایش قیمتها و بازگشت نظام سهمیهبندی بنزین میداند. او به «شهروند» میگوید: «ابلاغیه رسمی از طرف شرکت پخش برای جایگاهداران ارسال نشده است و ما از طریق دریافت sms در جریان این تصمیم وزارت نفت قرار گرفتیم.»
او که معتقد است تنها کمتر از 10درصد مردم در هنگام سوختگیری از کارت سوخت خود استفاده میکنند، ادامه داد: «بیش از نیمی از مردم کارت سوختهای خود را گم کردهاند و در این مدت کم امکان صدور کارت برای همه آنها وجود ندارد. همچنین برای خودروهایی با حجم موتور بالای 2500 سی سی و 8 سیلندر در دولت احمدینژاد کارت سوخت صادر نشد و دارندگان این خودروها به نرخ آزاد سوختگیری میکردند و این افراد هم مشخص نیست در دور جدید چه سرنوشتی را خواهند داشت.» به گفته او، زیرساختهای لازم برای احیای کارت سوخت و نظام سهمیهبندی در پمپ بنزینها وجود ندارد و حدود 11سال از نصب سیستم سوختگیری با کارت سوخت در ایران میگذرد و بسیاری از تلمبههای جایگاهها خراب شده و امکان استفاده از آنها وجود ندارد.
برای صدور کارت سوخت پول ندهید
جزییات برگشت کارت سوخت هنوز اعلام نشده است . اما آنگونه که در این ابلاغیه آمده است به منظور تسهیل در دریافت کارت جدید سوخت، امکان دسترسی به سامانه ثبت مشخصات از طریق اینترنت یا تماس تلفنی فراهم شده که نحوه دسترسی و اقدام، از طریق رسانههای عمومی و صداوسیما به اطلاع مردم خواهد رسید. البته باید بدانید که برای ثبت تقاضای دریافت کارت سوخت جدید، هیچ مبلغی از متقاضیان توسط شرکت ملی پخش دریافت نخواهد شد.
کارت سوخت نداشتید چه کار میتوانید بکنید
اما سوال اینجاست که اگر کسی کارت سوخت همراهش نبود، آیا باید به قیمت آزاد بنزین بزند . آنگونه که مسئولان وزارت نفت به «شهروند» توضیح میدهند هنوز هیچ تصمیمی در رابطه با افزایش قیمت بنزین گرفته نشده و کارشناسان این مجموعه درحال طراحی مکانیزمهایی هستند تا امکان سوختگیری در جایگاهها به صورت نرم افزاری هم فراهم شود.
اجرای سهمیه بندی بنزین از کی؟!
هنوز تاریخ دقیق اجرای سهمیهبندی بنزین مشخص نیست، اما نمایندگان مجلس میگویند احتمال اجرای آن درسال 98 وجود دارد. اول آبان ماهسال جاری بود که بیژن زنگنه درخصوص تصمیمگیریهای جدید مربوط به عرضه سوخت در کشور گفت: «درباره سهمیهبندی یا کارت سوخت بهطور جدی بحث است، اما اساس دولت بر افزایش قیمتها نیست؛ البته برای کسانی که میخواهند بیشتر از سهمیه خود سوخت بگیرند، بحث افزایش قیمت است. درحال حاضر بیشتر بحثها در مورد بنزین است زیرا گازوییل وضع پیچیدهتری دارد. بحث احیای کارت سوخت و سهمیهبندی برای بنزین بهطور جدی مطرح است و انجام هر اقدامی در زمینه بنزین، در جهت کنترل مصرف، جلوگیری از قاچاق و عدم وابستگی به واردات است.»
از این تاریخ تاکنون هیچ تصمیمی در مجلس و دولت درخصوص بنزین گرفته نشده و همانطور که وزیر نفت اعلام کرده، بررسیها به صورت جدی ادامه دارد بهطوری که دیروز مردان نفتی در بهارستان دور هم آمدند تا درباره مدیریت مصرف سوخت تصمیمگیری شود.طبق اعلام سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس در این نشست از وزرای نفت، امور اقتصادی و دارایی و رئیس سازمان برنامه و بودجه دعوت شده است .
چرا دولت دوباره به سراغ کارت سوخت رفت؟
در حالی که پیشبینی میشد امسال رشد مصرف بنزین به 8.8 تا 9درصد نسبت به مصرفسال 96 برسد، این میزان رشد از 10درصد عبور کرده است و آنچنان نمودار رشد مصرف بنزین شیب تندی به خود گرفته که دولت ترجیح داده آمار مصرف بنزین را محرمانه کند و در محرمانگی آمار مصرف، بهفکر چاره بیفتد.رشد مصرف بنزین درسال 93، تنها 1.6درصد بود، ولی درسال 94 به 2درصد و درسال 95 هم به 5.1درصد رسید. میزان رشد مصرف بنزین درسال 96 به 8درصد رسید و درسال 97 تا امروز این میزان رشد نسبت به متوسطسال 96، به بیش از 10درصد رسیده است.
ثابت ماندن قیمت بنزین از خردادماه 94 تا امروز (1000 تومان در هر لیتر) و نبود ابزار کنترلی، کنار نبود فرهنگ مصرف بهینه و همچنین تولید خودروهایی با مصرف بالای سوخت موجب شده تا مصرف فرآورده ارزشمند و استراتژیکی چون بنزین در کشور ما، مثل یک کالای بیارزش و دمدستی، بهصورت بیمحابا و افسارگسیخته ادامه یابد.