ماجرای زیست شبانه از آنجایی شروع شد که کلیات لایحه‌ای به نام «الزام شهرداری به برنامه‌ریزی و بسترسازی و احیای زیست شبانه» با ۱۴ رأی موافق در صدوبیست‌ودومین جلسه شورای شهر تهران در سال گذشته تصویب شد. بعد از یک رفت و برگشت از فرمانداری و ایجاد برخی اصلاحات در آن، ۲۴ اردیبهشت امسال، زهرا نژادبهرام، عضو هیأت‌رئیسه شورای شهر تهران از تصویب و اجرای آن به‌صورت پایلوت در برخی مناطق تهران ازجمله مناطق ۶، یک و هشت تحت عنوان طرح حیات شبانه خبر داد. در ادامه همچنین قرار شد دو منطقه دو و ۲۲ نیز به مناطق مذکور اضافه شوند. از آنجایی که در ماه مبارک رمضان به صورت معمول ساعات بعد از افطار تا سحر را بسیاری از مردم به دلایل مختلف بیدار هستند و شهر آمادگی آن را دارد، این ماه برای اجرای طرح حیات شبانه انتخاب شد. از آنجایی که اجرای چنین طرحی نیازمند زیرساخت‌ها و ملزوماتی در سطوح مختلف شهری و انتظامی و امنیتی و… بود، به گفته اعضای شورای شهر، ۱۰۰ مأمور نیروی انتظامی وظیفه تأمین امنیت را برعهده گرفتند. این چند خط ماجرای آغاز و انجام حیات شبانه بود؛ مسأله‌ای که البته محدود به همین ایام چندماهه نیست و در دوره‌های قبلی شورای شهر هم درباره آن صحبت‌هایی شده بود و هم مطالبه و هم محل ایراد برخی افراد و گروه‌ها بود.
پلیس نخستین مخالف حیات شبانه
اجرای طرح حیات شبانه ملزومات زیادی دارد؛ از مبلمان شهری و تأمین نواقص موجود در معابر خصوصا نور و… تا مسائل انتظامی و امنیتی همه موضوعاتی است که برای اجرای طرح باید تأمین و موافقت نهادهای مرتبط نیز اخذ می‌شد. اتفاقی که به هر طریق در ماه رمضان افتاد و اجرایی شد، اما ادامه آن در باقی ایام با مشکل مواجه شد؛ مشکلی که با مخالفت پلیس آغاز شد. ماجرا از این قرار بود که پلیس ابتدا نسبت به نبود پیوست انتظامی در این طرح از آن انتقاد کرده بود و ادامه آن را غیرممکن می‌دانست، اما کمی بعد شورا خبر از حل این مسأله داد، اما یک روز هم از خبر رفع مشکلات نگذشته بود که پلیس دوباره مخالفت خود را با اجرای طرح شبانه در شهر اعلام کرد.
اما نکته جالب در این بین مخالفت اصلاح‌طلبان شورای شهر یا مجلس شورای اسلامی بود؛ به‌عنوان مثال محسن هاشمی در پاسخ به سوالی درباره این طرح به رسانه‌ها گفته بود: «مخالف حضور فرزندانم در زیست شبانه هستم. خودم نیز شب‌ها ساعت ۱۰ می‌خوابم و ۵ صبح بیدار می‌شوم، بنابراین تمایلی به این طرح ندارم.» او ادامه داده بود: «در صورتی که فرزندان جداگانه برنامه‌هایی برای زیست شبانه داشته باشند، نگران می‌شوم و به نظرم این مسأله در صورتی که در چارچوب خانواده باشد، مشکل‌زا نیست. در صورتی که در یک خانواده نیز پدر به تنهایی در زیست شبانه باشد، قطعا نگرانی‌هایی برای زنان ایجاد می‌کند.» این حرف‌ها با واکنش تند افکار عمومی مواجه شد که فکر می‌کردند هاشمی مخالف‌خوانی می‌کند و سبک زندگی خودش را به تمام جامعه تعمیم می‌دهد، اما با وجود تمام انتقادها، پروانه مافی، نماینده مردم تهران در مجلس هم با اساس این طرح مخالفت کرد و گفت: «ادامه‌دادن طرح حیات شبانه به دلیل صرف هزینه و فعالیت دو برابری نیروی انتظامی و بر هم زدن عادات صحیح مردم، به صلاح نیست.» از آن طرف علیرضا محجوب، دیگر عضو فراکسیون امید هم بر طبل مخالفت کوبید و اعلام کرد که مخالف صددرصد این طرح است. محجوب پا را فراتر گذاشت و گفت که کارگران که 6 صبح از خانه خارج می‌شوند باید 6 بعد از ظهر به خانه بروند و شب زود بخواند تا بتوانند صبح زود راهی محل کار خود شوند. مجموعه این نظرات خیلی‌ها را به این فکر انداخت که آیا برای برخورداری از آزادی‌های اجتماعی بیشتر بهتر نیست که اول نماینده‌های فهرست امید را که با شعارهایی از این دست رأی گرفته بودند، توجیه کرد؟ فاطمه ذوالقدر در گفت‌وگو با «شهروند» بر لزوم توسعه آزادی‌های اجتماعی تأکید می‌کند و می‌گوید: «برایم خیلی عجیب است که خیلی‌ها به این طرح نگاه صفر و صدی دارند. عده‌ای می‌گویند خیلی خوب است و عده‌ای دیگر می‌گویند خیلی بد است؛ درحالی‌که باید دید این طرح برای چه مناطقی در نظر گرفته شده و چه ملزوماتی دارد.»
او ادامه داد: «نمی‌گوییم که در تمام نقاط تهران و تمام شب ملزومات بیداری و حضور مردم در خیابان فراهم شود، چون نه چنین مطالبه‌ای وجود دارد و نه اصلا این کار شدنی است بلکه همان‌طور که در طرح هم آمده یکسری از نقاط مشخص می‌شود که برای ساعت‌های بیشتری فعالیت در آنها ادامه داشته باشد تا اگر توریستی به تهران آمد، اگر کسی خواست بیشتر بیدار بماند یا کسی در تابستان خواست از خنکای شب استفاده کند، بتواند این کار را انجام دهد.»
او ادامه داد: «به نظرم مخالفت با اصل و اساس چنین طرحی با واکنش مردم مواجه می‌شود که واکنش بحقی هم هست، چون اساسا این طرح براساس مطالبه‌ای مشخص تدوین شده است، چون ما دیدیم که در ماه مبارک رمضان بسیاری از مردم شب‌ها بیرون بودند و خیلی هم خوب بود. اگر همین مردم بخواهند در ایام دیگر سال مخصوصا تابستان بیرون از خانه به تفریحات درست بپردازند، مگر ما می‌توانیم جلوی آنها را بگیریم؟ ما صرفا باید امکانات لازم را فراهم کنیم و نقاطی را در شهر در نظر بگیریم که مردم برای حضور شبانه در آنها امنیت و آرامش داشته باشند، وگرنه اصلا اگر مردم بخواهند این کار را بکنند کسی نمی‌تواند جلوی آنها را بگیرد. بنابراین بهتر است که برای مردم تعیین تکلیف نکنیم که چه ساعتی بخوابند و چه ساعتی بیدار شوند.»