روزنامه شهروند کد خبر: 75019 تاریخ خبر: ۱۳۹۵ يکشنبه ۲۱ شهريور در همایش تخصصی حقوق حیوانات به‌مناسبت «روز جهانی مبارزه با خشونت علیه حیوانات» مطرح شد در 40‌سال گذشته 90‌درصد حیات‌وحش از بین رفته‌ است رئیس سازمان محیط زیست در گفت وگو با «شهروند»: لایحه حمایت از حیوانات در دولت در حال تکمیل است شهروند| دومین همایش تخصصی حقوق حیوانات به مناسبت <<روز جهانی مبارزه با خشونت علیه حیوانات>> برگزار شد. <<معصومه ابتکار>>، رئیس سازمان محیط زیست در حاشیه این همایش و در گفت وگو با <<شهروند>> گفت که لایحه حمایت از حیوانات در دولت در حال تکمیل است : <<در بحث حیوان آزاری، لایحه حمایت از حیوانات را ارایه کردیم که برای تهیه آن نشست های متعددی با تشکل های مرتبط داشتیم و برای تکمیل آن در دولت در حال حاضر کارهای مهمی در حال انجام است.>> <<مصطفی ملکیان>>، فیلسوف، یکی از چند سخنران این همایش بود. او درباره حقوق حیوانات در اخلاق گفت: <<در این باره حوزه های معرفتی فراوانی سخن می گویند؛ در این میان دو حوزه فلسفه اخلاق و روانشناسی اخلاق مطرحند. فلسفه اخلاق از این که ما با چه استدلالی وظایف اخلاقی نسبت به حیوانات، نباتات و حتی جمادات داریم، سخن می گوید. این جا بحث متمرکز بر این است که آیا می توان استدلال کرد که ما نسبت به حیوان، گیاه و جمادات وظایف و تکالیف اخلاقی داریم یا خیر؟>> او ادامه داد: <<پیامدگرایی، وظیفه گرایی و فضیلت گرایی هر سه مکتب اخلاقی بزرگی اند که بر وجود حقوق برای حیوانات به لحاظ اخلاقی و این که انسان هم در این باره چه تکالیفی دارد، اجماع دارند، اما بحث من بر سر روانشناسی اخلاق است؛ چراکه در روزگار ما بدیهی است که نمی توان برای حیوانات حق قایل نبود. او از نظر روانشناسی اخلاق می گوید: در روان انسان چه می گذرد که نسبت به حقوق حیوانات بی توجه می شود یا متوجه.>> او ادامه داد: <<عامل سوم بی خبری ما از رابطه علی و معلولی بر اجزای جهان است. این درحالی است که نمی توان به دیگران آزاری رساند و در جای دیگر جهان اثر این لطمه را ندید. زیست شناسی و بیوفیزیک هم بر این اساسند که اجزای جهان ارتباطی ارگانیک با هم دارند و ما به آن توجهی نداریم. نکته چهارم به روانشناسی اجتماعی اخلاق برمی گردد. من معتقدم در جامعه ای که به انسان ظلم و خشونت می شود، توقع رعایت حقوق حیوانات از افراد غیرممکن است.>> <<گلایل بلوچی>>، کارشناس ارشد حقوق محیط زیست یکی دیگر از سخنرانان این همایش بود. او گفت: <<با ذکر مواردی زشت شما را به وادی ای می کشانم که انسان ها به آن ظلم ارتکاب کرده اند: قتل الاغی با ضربه های پتک در سال 91 فقط برای سرگرمی، سلاخی یک خرس و توله هایش در سال 90 که عامل آن اکنون مربی پرورشی است و در آموزش و پرورش فعالیت می کند، قتل ناجوانمردانه سگ ها با تزریق اسید، از بین بردن وحشیانه حیوانات، همراه با اذیت و آزار کمتر از قتل نیست و حسب هر موجودی به این شکل قتل محسوب می شود. آیا زندگی حقوق فطری هر موجود زنده نیست؟ آیا نباید این موجود زنده به موجب قانون حمایت شود؟ تمامی وقایعی که در رسانه ها گزارش شده محصول بی قانونی است. این درحالی است که ما به قانونی کارآمد و دارای ضمانت اجرایی قوی نیازمندیم و این مسأله ضرورت تدوین قانون حمایت از حقوق حیوانات را بازگو می کند.>> <<محمدرضا زمانی>>، حقوقدان و وکیل پایه یک دادگستری و مدیر کمیته حقوقی دیدبان حقوق حیوانات در این نشست درباره نظام حقوقی حیوانات در ایران و لزوم جرم انگاری در قانون سخن گفت. به گفته او جانوران بخش غیرقابل جایگزین سیستم طبیعی زمین هستند که باید برای سعادت بشر حفظ شوند: <<آنها در برقراری توازن نقش مهمی دارند و باید از حقوق درمان، حیات، آرامش، پرهیز از خشونت، نسل کشی و ... برخوردار باشند و هرگونه تعدی از موارد این چنینی موجب جرم نگاری است. این درحالی است که قوانین مقرر در ایران رضایت بخش نیست و نبود نظام حقوقی مناسب و خلأ قانون گذاری موجب سوءاستفاده جامعه انسانی شده و گویی اعمال خشونت در عمل طبیعی و مجاز است.>> او گفت: <<گزارش های رسانه ها از خشونت روزافزون و رعایت نشدن حقوق حیوانات با وجود تعهدات بین المللی، احکام فقهی و موازین اخلاقی حکایت می کند. همچنین فرافکنی مسئولان نسبت به این موضوع محل تأمل است. قانون مدنی، قوانین شکار، اصل 50 قانون اساسی، قانون حفاظت بهره برداری از منابع، قانون مجازات اسلامی در فصل 25، مصوبه شورایعالی حفاظت محیط زیست، اینها موارد قانونی در نظام حقوقی ایران هستند.>> این حقوقدان ادامه داد: <<انقراض مستمر گونه های مهم و نبود اقدام جدی و احیای حیات آنها، کارا نبودن قوانین محیط زیستی، جرم انگاری نکردن و بی توجهی مستمر از طرف مسئولان، ضعف سلامت محیط بانان و نبود حمایت مالی و نقش منفی این مسأله، اقدام برنامه موثر برای حیات وحش، بی توجهی به گونه ها، شکار فزاینده و عدم کارآمدی سیاست های بازدارنده مواردی هستند که در بلندمدت باعث از بین رفتن گونه های حیات وحش شدند؛ به طوری که در چهار دهه گذشته 90 درصد حیات وحش از بین رفت. اما تکلیف محاکم قضائی نسبت به حیوان آزاری در شرایط کنونی چیست؟ اگرچه جرم انگاری نشده اما این رافع نظام قضائی و رسیدگی به جرم نیست چرا که طبق اصل 167 قانون اساسی یافتن حکم برای تمام قضات یک تکلیف است. آنها می توانند با مراجعه به فتاوی، حکمی دقیق و درست دهند.>> <<کامران کشیری>>، دامپزشک و عضو هیأت مدیره دیدبان حقوق حیوانات هم در سخنرانی خود گفت: <<خوشبختانه برای جاافتادن حقوق حیوانات تلاش های علمی درحال انجام است، چرا که در کنار زمینه اجتماعی، فکری و فرهنگی زمینه عملیاتی مطرح است. دیدبان حقوق حیوانات در مدت فعالیتش بر دانش محوری تأکید کرد. متاسفانه طرفداران حقوق حیوانات به احساسی بودن و سانتی مانتال بودن متهم می شوند اما باید دانست که قدرت علمی دفاع از حقوق حیوانات خیلی بالاست و تأثیر خود را خواهد گذاشت. مثلا سال گذشته در کشورهای اسکاندیناوی به دو شانپانزه شخصیت حقوقی داده شد، چون آنها خودشان را جلوی آینه می شناختند. همین امسال رفتارشناسان حیوانات اعلام کردند که <<بابون ها>> (نژادی از میمون) اکنون به طور رسمی وارد اصل فنگ شده اند. همین گستراندن موضوعات راه را برای درک دیگران هموار می کند.>> <<شهروز فروتن کیا>>، جامعه شناس هم درباره بسترهای شکل گیری حقوق حیوانات سخن گفت. او در این باره گفت: <<حفظ محیط زیست یک ارزش فرامادی است که در طول نیم قرن اخیر فراگیر شده و جنبش های محیط زیستی و حقوق حیوانات از دل سرمایه داری بیرون آمده اند. در تاریخ معاصر ما که با انقلاب اسلامی همراه بوده هدف تغییر ارزش ها بود و سازمان های بی شماری در این زمینه به وجود آمده و فعالیت کرده اند اما هیچ کدام محیط زیست را اولویت خود قرار ندادند، هرچند اکنون قرار است وضع بهتر شود، اما واقعیت تلخ این است که در سیاست گذاری ها نیز از محیط زیست غافل بودیم. درحال حاضر تنها پنج سال از زمانی که مسأله حقوق حیوانات و محیط زیست باب شده می گذرد، این را مدیون فضای مجازی هستیم. اگر بخواهیم انسان را نجات دهیم باید طبیعت را نجات دهیم و برای نجات طبیعت باید روی ارزش ها، آداب و رسوم و اعتقادات مردم در نقاط مختلف کار کنیم. در سطح ملی اکنون محیط زیست جزو اولویت های آخر است که باید بالا بیاید. در سطح جهانی نیز سیستم سرمایه گذاری باید رویکرد مصرف گرایی را برای بهتر شدن وضع تعدیل کند.>>