شماره ۱۱۵۶ | ۱۳۹۶ شنبه ۳ تير
صفحه را ببند
محمدعلی اسفنانی، حقوقدان و دادیار دیوانعالی کشور
هماهنگی بین سه قوه، لازمه عملکرد بهتر

قوه‌قضائیه در چند بعد قابل توجه و بررسی است. یکی از آنها بحث پیشگیری از وقوع جرم است که یکی از مهمترین وظایف قوه‌قضائیه طبق قانون اساسی است. لذا قوه‌قضائیه باید بتواند در این عرصه نقش‌‌آفرین باشد و کارکرد این قوه در این زمینه تا حدی قابل قبول است. آنچه باید قوه‌قضائیه به‌عنوان اولویت در نظر بگیرد همین بحث پیشگیری از جرم است. همچنین ناگفته نماند که قوه‌قضائیه به‌عنوان متولی امر این وظیفه را برعهده دارد، اما صرفا قوه‌قضائیه نمی‌تواند به تنهایی در این زمینه فعالیت کند و نیاز است تا قوا و دستگاه‌های دیگر در این زمینه همکاری کنند، زیرا ارتکاب جرایم در هر کشوری زمینه‌هایی را لازم دارد و این زمینه‌ها ممکن است از ناحیه قوای دیگر نیز ایجاد شود و نیاز است که بسترهای لازم برای ارتکاب جرم فراهم نشود. شایسته است تا همه دستگاه‌ها این اهمیت را قایل شوند که در ارتکاب جرایم و ایجاد بستر ارتکاب جرم با یکدیگر هماهنگ باشند و همکاری‌های لازم را انجام دهند.  بخش دیگری از وظایف قوه‌قضائیه رسیدگی به دعاوی مردم است که آن خود تقسیم‌بندی‌هایی ازجمله رسیدگی جزایی، رسیدگی مدنی و حقوقی و رسیدگی به بحث خانواده را دارد، همچنین رسیدگی‌های مربوط به سازمان‌ها و ادارات دولتی را که دیوان عدالت اداری هم متولی این امر است، نیز عملکرد قوه‌قضائیه پس از برخورد با مفاسد اقتصادی و برخورد با مسائلی که اقدام‌های اخیر در کشور بیشتر به آنها دامن زده است که حقیقتا کنترل آن کار سختی بود، اما کارهای انجام‌شده قابل قبول بود. این نکته که قوه‌قضائیه هیچ خط قرمزی غیراز عدالت قایل نباشد و احقاق حق را به‌عنوان مهمترین هدف داشته باشد، یکی از مواردی بود که قوه به آن توجه کرد و به نظر می‌رسد موفقیت‌های قابل توجهی نیز در این زمینه داشته است. هر چند باید اطلاع‌رسانی بیشتری شود.  بخش دیگری ازجمله وظایف و کارکرد قوه‌قضائیه در بحث بازرسی و نظارت بر حسن اجرای قوانین است که سازمان بازرسی کل کشور با یاری‌های قوه‌قضائیه عملکرد خوبی در طول سال‌های اخیر توانسته ارایه کند، اگرچه وسعت کار به قدری زیاد است که انتظارات تا حد کامل برآورده نشده، اما به‌هرحال به نظر می‌رسد کار بزرگی در این زمینه صورت گرفته است.  در هر صورت با توجه به اقداماتی که انجام شده اما می‌توان گفت این اقدامات کافی نبوده است. قوه‌قضائیه لازم است در آینده اقداماتش را در زمینه‌هایی پررنگ‌تر کند. یکی از این اقدامات بحث قضا و قضاوت و احقاق حقوق مردم است که لازم است در این زمینه قوه‌قضائیه به دو موضوع توجه کند، یکی بحث آموزش حقوقی جامعه است. متاسفانه یک از گرفتاری‌هایی که در دادگاه وجود دارد و موجب کندی اطاله دادرسی می‌شود، نداشتن اطلاعات کافی مردم در زمینه حقوقی است. قوه‌قضائیه می‌تواند به همراه سایر دستگاه‌ها در این زمینه اهتمام ورزد و مردم را از حقوق عامه مطلع کنند.  بحث دیگری که مطرح است موضوع داوری و رسیدگی به صورت داوری که در قانون پیش‌بینی‌شده، است. متاسفانه بحث صلح و سازش و داوری در کشور ما بسیار بی‌رنگ است و نتوانسته‌ایم این مباحث را وارد مسائل حقوقی کنیم. اگر قوه‌قضائیه به بحث داوری بیشتر بپردازد و با وکلا و متخصصان جلساتی درباره داوری و سازش داشته باشند، می‌توان تعداد بالای تشکیل پرونده‌ها در کشور را کاهش داد. بعد دیگری که قوه‌قضائیه در شرایط کنونی باید به آن توجه کند، تاکید فراوانی است که مقام معظم رهبری در بحث اقتصاد داشتند. قوه‌قضائیه می‌تواند با سازوکاری در بحث تنظیم و تدوین وقایع مربوط به انجام معاملات و حدف قوانین زائد در بحث معاملات، لوایح قابل قبولی را ارایه و به مجلس شورای اسلامی تقدیم کند.


تعداد بازدید :  168