تهمینه انصاری-شهروند| نعیم‌الله حتی بعد از این‌که مورد اصابت گلوله قرار گرفت، باز هم به رفتن ادامه می‌داد. زخمی که او برداشته بود، نتیجه اعمال خشونت‌آمیز بود. خودش، همسرش جوهورا و پنج فرزندشان در هنگام عبور از مرز میانمار و بنگلادش بودند که این اتفاق برایشان افتاد. جوهورا همان روزی که قرار بود نوزادش را به دنیا بیاورد، با خانواده‌اش فرار کردند. تنها چند ساعت بعد از فرار، نوزاد آنها در میانه راه به دنیا آمد و نامش را نورصحرا گذاشتند. در طی سفر 10روزه، نعیم‌الله گفت: اجساد و خانه‌های سوزان بسیاری را در راه دیده است. دونفراز همراهان آنها قبل از رسیدن به رودخانه و مرز کشته شده بودند. چند هفته بعد از این‌که به بنگلادش رسیدند و برای خود سرپناهی در حکیم پارا تهیه کردند، جایی که 80‌هزار نفر دیگر هم در آن سکنی گزیده بودند، زخم گلوله نعیم به مدت چند هفته بدون درمان مانده بود.
بشدت رنج می‌کشیدم
چند نفر به او گفتند که در اردوگاه کلینیک پزشکی رایگان دایر است. هنگامی که او به کلینیک جمعیت هلال‌احمر بنگلادش رفت، پزشک صلیب‌سرخ ژاپن، کوزو تسودا او را ویزیت کرد. کوزو تسودا می‌گوید: من راجع به زخم‌های گلوله مطالعه فراوانی داشته‌ام، بنابراین وقتی زخم نعیم‌الله را دیدم، به خوبی می‌دانستم باید چکار کنم. گلوله به‌طور کامل در شانه و بازوی او فرو رفته بود و زخم حدودا یک‌ماهه بود. آنقدر زمان گذشته بود که زخم خودبه‌خود شروع به بهبودی کرده بود. شگفت‌انگیز بود که زخم عفونت بیشتری نداشت، چون نعیم‌الله تحت درمان قرار نگرفته بود. در کلینیک، دورِ دست نعیم‌الله را پیچیدند که بی‌حرکت بماند. روی شانه‌اش باد کرده بود. حالا نعیم‌الله در دوره نقاهت است. نعیم‌الله می‌گوید: قبل از مراجعه به کلینیک، به‌خصوص شب‌ها به خاطر درد دستم، بشدت رنج می‌کشیدم. بودن یک کلینیک در اردوگاه به این معنی است که نعیم‌الله مجبور نیست خانواده‌اش را برای درمان خود ترک کند. او یکی از 6‌هزار نفری است که تاکنون توسط تیم پزشکی صلیب‌سرخ و هلال‌احمر درمان شده است. درهمین حال فرزندش نورصحرا حالش خوب است و یک‌ماهگی تولدش را در اردوگاه جشن می‌گیرد.
بدون غذا، بدون آب و بدون سرپناه
راجوما خاتون 25ساله، خسته است. از زمان ورودش به بنگلادش از ایالت راخین میانمار، به سختی چیزی خورده یا خوابیده است. او در یک پناهگاه موقت روی یک پلاستیک نشسته و همه 17نفر عضو خانواده‌اش، ازجمله پدرشوهر نابینا و 8 فرزندش دور او نشسته‌اند. سفر ما 7روز طول کشید. ما یا راه رفتیم یا با قایق آمدیم و مجبور بودیم پول پرداخت کنیم. عبور از رودخانه مشکل بود، همه‌جا گِل بود و هیچ، هیچ غذایی برای بچه‌هایم نبود. خانواده راجوما 3روز در نزدیکی مرز میانمار بوده‌اند و هیچ غذایی برای خوردن نداشتند. بچه‌ها از یک کیسه برنج دانه‌های برنج خام می‌خورند، زیرا خانواده راهی برای پختن آن ندارد. امروز نقطه امیدی اما روشن شده است. یک تیم پزشکی سیار جمعیت هلال‌احمر بنگلادش در نزدیکی پناهگاه خانواده او مستقر شده‌اند و راجوما توانسته است خانواده بیمار خود را برای مشاوره و تهیه دارو رایگان به آن‌جا ببرد. پدرشوهرم درد معده داشت، اما ما از هلال‌احمر دارو گرفتیم و او الان حال خوبی دارد. فرزند من تب و دانه‌هایی روی پوستش داشت، اما او هم بعد از استفاده از دارو حالش خوب است.
به دنبال جای امن
راجوما می‌گوید؛ خانواده‌اش همچنان با مشکلات فراوانی مواجه‌اند و می‌خواهد جای امن‌تری برود. من غذا، آب، سرپناه و هیچ پولی برای خرید ندارم. ما 3روز است که این‌جا هستیم و هنوز هم غذایی نخوردیم. این‌جا پناهگاه خوبی نیست، نمی‌دانم چطور می‌خواهم این‌جا بمانم! ما بهتر است امروز این‌جا را ترک کنیم، چون همه جای این‌جا پر از گِل است.
دکتر محسن احمد، مدیر کلینیک پزشکی سیار جمعیت هلال‌احمر بنگلادش می‌گوید: اینطور که او ارزیابی می‌کند، مواد غذایی، آب و پناهگاه هنوز نگرانی اصلی مردم است، اکثر این مردم زنان و کودکان هستند. با وجود این‌که ما بر تأمین سلامت تمرکز می‌کنیم، آنها خواهان پناهگاه و غذا هستند. عمده مردم تب، اسهال، عفونت‌های تنفسی، برونشیت و سوء‌تغذیه دارند. مردم آسیب روانی هم دارند. ما یک پسر 8ساله را با زخم‌های گلوله روی دست و شکمش دیدیم. زخم‌ها آلوده شده بودند، اما بیشتر از آن، به طرز چشمگیری آسیب ذهنی داشت، بنابراین ما از او خواستیم که امروز بازگردد و ما بتوانیم کمکش کنیم، اما هنوز نیامده است. تعداد زیادی زنان باردار و نوزادان باعث شده که دکتر محسن احمد به دنبال ماما برای پیوستن به تیمش باشد و روزانه بیش از 200نفر را می‌بیند. او همچنین در نظر دارد داروهای ضدبارداری را به داروهای کلینیک اضافه کند، زیرا خطر خشونت جنسی در اردوگاه‌ها بالاست. کمبود روشنایی، آسیب‌پذیری، سوءاستفاده از زنان و خطر امنیتی را بیشتر می‌کند. بسیاری از زنان همسران خود را از دست داده‌اند.
مذاکره برای راه‌اندازی فضاهای
دوستدار کودک
همراه با توزیع آب، مواد غذایی، کیت‌های بهداشتی و سرپناه، جمعیت هلال‌احمر بنگلادش و قطر درحال ساخت سرویس بهداشتی هستند و فدراسیون بین‌المللی صلیب‌سرخ و هلال‌احمر قصد دارد واکنش پزشکی خود را با افزایش تیم‌های پزشکی سیار و احتمالا یک بیمارستان درمانی و تأمین آب اضطراری بیشتر کند. وضع وخیم در این منطقه بدین معنی است که خطر شیوع بیماری بالاست. هلال‌احمر بنگلادش و فدراسیون بین‌المللی صلیب‌سرخ و هلال‌احمر درحال مذاکره برای راه‌اندازی فضاهای دوستانه کودک با همکاری یونیسف هستند و سعی بر کاهش ریسک بالای قاچاق انسان، سوءاستفاده جنسی و خشونت خانگی که اخیرا در کلینیک‌های پزشکی سیار دیده شده است، دارند. از 25 آگوست، 436‌هزار مسلمان از ایالت راخین، میانمار، از مرز میانمار به بنگلادش فرار کرده‌اند. فدراسیون بین‌المللی صلیب‌سرخ و هلال‌احمر و جمعیت هلال‌احمر بنگلادش از آوارگان حمایت می‌کند و درخواست کمک در این کشور را افزایش می‌دهد و برای امدادرسانی به 100‌هزار نفر، 12.7‌میلیون فرانک سوییس درخواست کرده است.
آماده‌سازی زمین برای پناهگاه‌های دایمی
جمعیت هلال‌احمر ترکیه توافقنامه‌ای با صلیب‌سرخ میانمار برای همکاری بیشتر به منظور کمک به بحران انسانی در ایالت راخین میانمار امضا کرده است. براساس آخرین گزارش، دفتر مهاجرت سازمان ملل متحد از زمان آغاز درگیری، بیش از 436‌هزار نفر از مسلمانان روهینگیا از بخش شمالی استان راخین به بنگلادش مهاجرت کرده‌اند، درحالی ‌که دولتمردان میانمار گفته‌اند؛ «حدود 50‌هزار روستایی غیرمسلمان در ایستگاه‌های پلیس و صومعه سراهای بودایی در راخین پناه گرفته‌اند. دکتر کِرِم‌کینیک، رئیس جمعیت هلال‌احمر ترکیه در بازدیدی از این منطقه گفت: کمک‌های بشردوستانه جمعیت برای تازه‌واردان به بنگلادش فراهم می‌شود. کینیک گفت: از اواسط‌ سال 2012 و همزمان با آغاز خشونت‌ها، هلال‌احمر ترکیه با همکاری هلال‌احمر میانمار تفاهمنامه‌ای امضا کرده و با یکدیگر همکاری می‌کنند. وی گفت: در عین‌ حال، ما تصمیم گرفتیم کمک‌های بشردوستانه خود را به میانمار بسپاریم، بنابراین ما پیام خود را به مقامات میانمار از طریق صلیب‌سرخ میانمار ارسال کردیم.
این یادداشت همکاری، طیف وسیعی از زمینه‌هایی شامل ایجاد ظرفیت برای کارکنان صلیب‌سرخ میانمار و کمک‌های بشردوستانه برای افرادی که تحت‌تأثیر درگیری در ایالت راخین و کل کشور قرار دارند، شامل می‌شود. کینیک افزود: اما ما با ایالت راخین هم شروع به همکاری خواهیم کرد. درحال حاضر آماده‌سازی زمین برای اردوگاه‌های دایمی برای پناهندگان روهینگیا در کاکس بازار بنگلادش آغاز شده است. طی سه یا چهارماه پس از آماده‌سازی زمین، ما اردوگاه‌هایی را برای پناهندگان در آن‌جا راه‌اندازی خواهیم کرد. وی به پرداخت حدود 50‌میلیون دلاری این جمعیت اشاره کرد و گفت: برای شهروندان بنگلادش پس از آن‌که پناهندگان روهینگیا به کشور راخین بازگشتند، امکانات دایمی فراهم خواهیم کرد. ترکیه در ارایه کمک به پناهندگان روهینگیا بی‌نقش نبوده است و رئیس‌جمهوری این کشور رجب طیب اردوغان این موضوع را در مجمع عمومی ‌سال‌جاری سازمان ملل متحد برجسته کرد. سازمان ملل متحد، روهینگیا را به‌عنوان خطه‌ای که بیشترین آزار و اذیت جهان در آن اتفاق می‌افتد و با تهدیدات شدیدی از حمله مواجه شده و ده‌ها تن از مردم را در خشونت‌های جمعی از ‌سال 2012 به کام مرگ کشانده است، معرفی می‌کند.
همچنان نگرانیم
رئیس صلیب‌سرخ ایرلند هشدار می‌دهد که «ظرفیت‌های بشردوستانه در سطح زمین به نقطه ضعیفی می‌رسد. درحالی ‌که صلیب‌سرخ همه اقدامات لازم را انجام می‌دهد، ما همچنان نگران این هستیم که نیازهای فوری و ضروری درحال افزایش هستند. به‌ویژه ما از مقامات می‌خواهیم که به دیگر نهادهای مردمی اجازه دسترسی به مناطق آسیب‌دیده، به‌ویژه در شمال راخین، جایی که صلیب‌سرخ تنها سازمان مجاز به دسترسی به این منطقه است را بدهد. این بحران به واکنش جمعی برای پاسخ نیاز دارد تا از رشد نیازهای فوری جلوگیری شود.» هزاران نفر هنوز در مناطق مرزی بین دو کشور گیر کرده‌اند. اکثریت قریب به اتفاق در ورودی‌ها در محوطه بیرونی یا در پناهگاه‌های موقت که از مصالح ضعیف و شکننده ساخته می‌شوند، مانده‌اند. اردوگاه‌های پیشین و شهرک‌های بی‌استاندارد جدید جمعیت فراوانی را در خود جای داده‌اند. نهضت صلیب‌سرخ و هلال‌احمر بشدت نگران تعداد افراد آوارگانی است که از راخین درحال مهاجرت هستند و خواستار پایان‌دادن به خشونت و دسترسی فوری به افراد آسیب‌پذیر است. ما همچنین از اجازه‌دادن به سایر سازمان‌های بشردوستانه برای دسترسی به دولت راخین حمایت می‌کنیم. در پاسخ به این بحران بشردوستانه، نهضت صلیب‌سرخ و هلال‌احمر درخواست بودجه‌ای برای رفع نیازها و پاسخ فوری به صدها‌ هزار نفر کرده است.