یاسمن طاهریان |سال 2017، از لحاظ شرایط آب‌وهوایی، سال بسیار سختی بوده است. فصل طوفان، بیش از 200میلیارد دلار به ایالات متحده، جزایر کارائیب و ایرلند (بله درسته ایرلند) خسارت وارد کرده است. وقوع آتش‌سوزی‌های جنگلی در ماه اکتبر، باعث ویرانی مناطق شمالی کالیفرنیا شده است. گردبادها نواحی جنوب‌شرقی و ایالت‌های غرب میانه آمریکا را تحت‌تأثیر قرار داده‌اند. خشکسالی قسمت‌هایی از داکوتای شمالی و جنوبی را دربرگرفته. ۸۷۷۴آتش‌سوزی در کالیفرنیا تا به امروز رخ داده است. اینها تنها نمونه‌هایی از بحران‌های مربوط به شرایط آب‌وهوایی در سال2017 هستند که میلیاردها دلار خسارت برجای گذاشته‌اند. علاوه بر اینها، سال 2017 سومین سال گرم کره‌زمین خواهد بود.
بعد از آتش‌سوزی شمال کالیفرنیا، حالا حریق توماس که مهیب‌تر از آتش‌سوزی ماه اکتبر است، جنوب کالیفرنیا را در آتش می‌سوزاند. طبق گزارش سی.ان.ان خشکسالی و بادهای سانتا آنا دلایل اصلی حداقل پنج تا از آتش‌سوزی‌های جنگلی فاجعه‌باری است که بیش از 26هزار هکتار (دو برابر مساحت واشنگتن‌دی.سی) زمین را در جنوب کالیفرنیا سوزانده است.
خدمات هواشناسی ملی ایالات متحده آمریکا، بادهای سانتا آنا را این‌گونه توصیف می‌کند: «شرایط آب‌وهوایی که در آن بادهای پرسرعت و داغ همراه با گردوغبار از مناطق بیابانی داخل کشور به سمت سواحل اقیانوس آرام در اطراف لس‌آنجلس می‌وزند.» این بادها اغلب از تنگه سانتا آنا که در شرق لس‌آنجلس قرار دارد، می‌گذرند و برای همین بادهای سانتا آنا نام‌گذاری شده‌اند. همان‌طور که هوا از گذرگاه‌ها و تنگه‌ها می‌گذرد، سرعتش بیشتر می‌شود، به همین ترتیب بادهای پرسرعت و داغ سانتا آنا به وجود می‌آیند که با خشک‌شدن پوشش گیاهی، احتمال آتش‌سوزی‌های جنگلی را افزایش می‌دهند. زمانی که آتش‌سوزی شروع می‌شود، باد هم سرعت آن را افزایش می‌دهد. طبق گزارشی از «مرکز هماهنگی‌های جغرافیایی کالیفرنیای‌جنوبی» وزش بادهای سانتا آنا در فصل زمستان در چند روز پیاپی غیرعادی نیست. بیشترین میزان وزش باد در ماه‌های دسامبر و ژانویه رخ می‌دهد، همچنین بیشترین روزهایی که بادهای شدید می‌وزند طی دو ماه زمستان رخ داده است.
به گفته اسکات مک‌لین، سخنگوی «اداره محافظت از جنگل‌ها و آتش‌سوزی کالیفرنیا» یا Cal Fire، رطوبت هوا که معمولا باید بین 20 تا 30درصد باشد به 7درصد رسیده است. سال‌ها خشکسالی باعث شده پوشش گیاهی خشک بیشتر شود. کالیفرنیا پنج‌سال است که با خشکسالی دست‌وپنجه نرم می‌کند. 102میلیون درخت خشک شده و از بین رفته‌اند. به همین دلیل هزاران هکتار پوشش گیاهی، قابلیت اشتعال بالایی خواهند داشت. زمستان و بهار گذشته، بیش از حد معمول باران بارید، اما در اثر گرمای تابستان، پوشش گیاهی بیشتری خشک شده‌اند که آتش‌سوزی‌های جنگلی را تقویت می‌کنند.
چالش‌های زمین
زیبایی تپه‌ها و تنگه‌های کالیفرنیای جنوبی منحصربه‌فرد است، اما دسترسی آتش‌نشانان به حریق در این مناطق با مشکلات بسیاری همراه است. تنگه‌ها می‌توانند سرعت آتش‌سوزی را افزایش دهند. آنها می‌توانند مانند بادگیر عمل کنند و هوای گرم شده را به بالا بکشند.
بادهای پرسرعت آتش را پخش می‌کنند
بادهای سانتا آنا نسبت به همیشه سرعت بیشتری دارند و در ارتفاعات بالاتر، سرعت بادهای ناگهانی به 120 کیلومتر بر ساعت می‌رسد. در ارتفاعات کمتر، سرعت باد بین 80 تا 110 کیلومتر بر ساعت خواهد بود.
این بادها می‌توانند در عرض یک دقیقه، حریق را به اندازه یک زمین فوتبال آمریکایی گسترش دهند. صدها چوب و زغالی که در آتش می‌سوزند خود آتش‌سوزی‌های کوچکتری ایجاد خواهند کرد. بادهای شدید همچنین مواد خاموش‌کننده آتش را که از بالگردها اسپری می‌شوند، پراکنده می‌کنند.
حریق توماس، یکی از وسیع‌ترین آتش‌سوزی‌های جنگلی کالیفرنیا در سال 2017 و چهارمین آتش‌سوزی وسیع جنگلی در تاریخ مدرن کالیفرنیاست. این آتش‌سوزی از روز چهارم دسامبر 2017 در جنوب کالیفرنیا آغاز شده و مناطق ونتورا و سانتاباربارا واقع در شهرهای ونتورا، اوجای، سانتا پائولا را دربرگرفته است. وسعت این آتش‌سوزی شبانه به 600هکتار رسیده و تاکنون حدود 1010کیلومترمربع را سوزانده است. علاوه بر باد، زمین هم به نوعی از منبع سوخت برای این آتش‌سوزی تبدیل شده است. پوشش گیاهی و بوته‌ها که قرن‌هاست نسوخته‌اند، به وسعت این آتش‌سوزی دامن می‌زنند. استیو سوییندل، سخنگوی اداره آتش‌نشانی ونتورا کانتی می‌گوید: «ضخامت این پوشش گیاهی زیاد است و این گیاهان مرده‌اند، برای همین به راحتی در آتش می‌سوزند.» به همین ترتیب حتی اگر وزش باد تمام شود، آتش‌سوزی گسترش پیدا می‌کند. رابی مونرو، کارشناس هواشناسی از خدمات هواشناسی ملی آمریکا می‌گوید: «چون هوا بسیار خشک است، هیچ مانعی بر سر راه آتش‌سوزی بحرانی وجود ندارد. باد اصلی‌ترین فاکتور نیست، بلکه وسعت پوشش بسیار خشک و پیچیده زمین، آتش را تغذیه می‌کند. وزش کم بادهای دریایی هم یکی دیگر از عوامل موثر است.»
عملیات اطفای حریق
به نقل از اداره محافظت از جنگل‌ها و آتش‌سوزی وقتی شرایط زمین این‌گونه سخت و پیچیده باشد، اساسا هیچ راهی وجود ندارد که آتش‌نشانان بتوانند حریق را با شلنگ آتش‌نشانی مهار کنند. آنها نمی‌توانند مستقیما با حریق مبارزه کنند. در نتیجه، آتش‌نشانان گروه‌گروه به دامنه کوه‌های کارپینتریا در سانتا باربارا کانتی به سمت خیابان‌هایی که خانه‌های مسکونی بنا شده، اعزام شده‌اند. آنها در آن‌جا موقعیت دفاعی خود را تنظیم کرده و برای احتمال رسیدن حریق به سمت پایین کوه‌ها منتظر مانده‌اند.
کالین رامیرز، افسر اطلاعات آتش‌نشانی می‌گوید: «زمین... کار را برای موقعیت‌گیری و استفاده از تاک‌تیک‌های همیشگی بسیار سخت کرده است.» در کنفرانس خبری که در نمایشگاه ونتورا کانتی برگزار شد، جری براون، فرماندار کالیفرنیا می‌گوید که تغییرات آب‌وهوایی باعث تشدید شرایط هوا و در نتیجه گسترش انفجار آتش‌سوزی‌ها می‌شود. این چیزی است که هر سال یا چند سال یک‌بار اتفاق می‌افتد. مراسم کریسمس امسال، مبارزه با آتش‌سوزی خواهد بود.» حریق توماس، 524 سازه را از بین برده و به 135 سازه در شهر ونتورا خسارت وارد کرده است. در مناطق ثبت‌نشده ونتورا کانتی، 266 بنا از بین رفته و به 56 بنا خسارت وارد شده است.
به گفته کارشناسان، حریق توماس بعد از یک هفته از ونتورا کانتی به سانتا باربارا کانتی رسید که تا حالا نزدیک به 96هزار هکتار را سوزانده و تنها 25درصد آن مهار شده است. حساب کاربری دفتر اطلاعات عمومی در توییتی اعلام کرد که «آتش‌نشانان در عملیات شبانه پیشرفت‌های خیلی خوبی داشته‌اند. حریق توماس به سمت شمال و غرب به طرف منطقه کوهستانی سانتا اینز حرکت کرده و از مناطق پرجمعیت دور می‌شود.» به گفته کارشناسان، بعدازظهر روز سه‌شنبه، 12 دسامبر مبارزه با شعله‌های آتش در شرق ونتورا کانتی «مرحله بحرانی را پشت‌سر گذاشته است». وزش باد به نسبت کاهش یافته و مردم می‌توانند به خانه‌هایشان برگردند. اما در قسمت سانتا باربارا کانتی، آتش‌سوزی همچنان تهدید بزرگی است. یکی از عملیات‌های آتش‌نشانان تمیز کردن زمین از بوته‌ها و گیاهان و انتقال آنها به گل‌ولای در تپه‌هاست تا بتوانند مانعی بر سر راه آتش ایجاد کنند. هدف آنها محاصره منطقه اعیانی ساحلی سانتا بارباراست. همان‌طور که حریق توماس خیلی آرام به سمت سانتا اینز حرکت می‌کند، بیش از هشت کیلومتر دیگر به خط مهار آتش نیاز است که باید بالای مونتسیتو و محله‌های اطرافش با نیروی بازوی انسانی ساخته شود.
حدود 600 خودروی آتش‌نشانی در مسیرهای باریک و پیچ‌درپیچ دامنه‌های سانتا باربارا کانتی پشت‌هم جمع شده‌اند. کامیون‌ها مواد شیمیایی خاموش‌کننده آتش را در تپه‌هایی که پوشش گیاهی دارند، پخش می‌کنند. آتش‌نشانان ساختمان‌های کوچک و بدون مانع را با ورقه‌های متالیک محافظ می‌پیچند. این ورقه‌ها مانند فویل آلومینیومی هستند و احتمال آتش‌گرفتن ساختمان‌ها را کاهش می‌دهند. سال 2015 هم آتش‌نشانان برای حفاظت از درخت‌های سرخ‌چوب (سکویا) در برابر آتش‌سوزی شدید از همین استراتژی استفاده کردند.
در عمق جنگل‌های سانتا باربارا نزدیک به سد گیبرالتار، ماموران آتش‌نشانی روز و شب کار می‌کنند تا موانعی بسازند و از رسیدن حریق به کوه‌های سانتا اینز جلوگیری کنند. چارلز اسلینگ، نماینده روابط‌عمومی اداره محافظت از جنگل‌ها و آتش‌سوزی می‌گوید: «ما می‌خواهیم آتش را در مسیرش خاموش کنیم.»
به گفته او، همزمان با مبارزه مستقیم آتش‌نشانان از طریق هوایی و زمینی در جنوب جاده 33 ، مسیرهای محبوس‌کردن آتش هم ساخته می‌شوند. درحالی‌که مسیرهای محبوس‌کننده از طرف شرق، سانتا پائولا و ونتورا را محافظت می‌کنند، آتش‌نشانان درحال انجام ماموریت «جست‌وجو و نابودی» هستند. آنها به دنبال خاموش کردن هرگونه نقطه داغی هستند که هنوز کاملا از بین نرفته و می‌توانند برای درختان باارزش آووکادو تهدیدی باشند. مارتین جانسون، رئیس آتش‌نشانی سانتا باربارا کانتی به تیم خود می‌گوید: «این آتش‌سوزی یک هیولاست و شما آن را از بین خواهید برد. من هیچ شکی ندارم.»
با این‌که ممکن است ماه‌ها طول بکشد تا دلیل آتش‌سوزی مشخص شود، نمایندگان ایالتی به بزرگترین شرکت برق کالیفرنیا موسوم به «سادرن کالیفرنیا ادیسون» هشدار داده‌اند که تجهیزات شرکت برق در دست تحقیقات است. بادهای پرسرعت، سیم‌های برق را انداخته‌اند که در سال‌های گذشته علت اصلی آتش‌سوزی‌های جنگلی بوده است.