فاطمه صفری | از ورود تلویزیون به ایران نیم قرن گذر نکرده بود که شبکه‌های اجتماعی خود را نمایان کردند، به گونه‌ای که جامعه خواستار و پذیرای فناوری‌های نوین رسانه‌ای شد. اگرچه شبکه‌های اجتماعی و اپلیکیشین‌ها در ابتدا با این حجم گسترده روبه‌رو نشدند، اما گذر زمان باعث شد تلویزیون خاصیت خود را از دست داده و مردم به شبکه‌های اجتماعی روی آورند؛ شبکه‌هایی که به قول خودشان انعکاس‌دهنده اخبار هستند. با این حجم از استقبال انگار که راستی‌آزمایی شده باشد. فارغ از این‌که فضای مجازی می‌تواند به صورت رسانه عمل کند، این روزها قابلیت‌های جدید خود را به نمایش گذاشته است. قابلیتی که نیاز به دسترسی به اپلیکیشین‌ها و شبکه‌های مجازی است. اما به راستی آیا به شبکه‌های اجتماعی به‌مثابه یک رسانه نیاز داریم؟ ما در این پرونده به بررسی این موضوع پرداختیم. حالا با فرض بر این‌که شبکه‌های اجتماعی وجود نداشته باشد، چه اتفاقی می‌افتد؟! یا آن‌که مردم در گذشته‌ای نه‌چندان دور چگونه بدون استفاده از اینترنت به بقای خود ادامه می‌دادند؟
البته نباید از یاد برد که رسانه مفهوم گسترده‌ای دارد و تنها یک تکنولوژی کاربردی برای انتقال مفاهیم نمادین معین نیست یا فقط طرفین یک تبادل را به هم مرتبط نمی‌سازد، بلکه نمونه کاملی از مجموعه رابطه‌های اجتماعی است که با جلوه‌های تکنولوژی نوین تعامل دارد؛ که این امر میسر نمی‌شود مگر با رسانه‌های نوین، چراکه در کنار نو شدن، امکانات دیجیتال و در دسترس بودن وسیع برای استفاده شخصی به‌عنوان ابزارهای ارتباطی، معمولا از اقبال بیشتری نسبت به رسانه‌های مکتوب و چاپی برخوردارند، چراکه در کوتاه‌ترین زمان، اصل محتوا را دریافته‌اند. اما این‌که آیا به تلگرام یا اپلیکیشین‌های مشابه آن به‌مثابه یک رسانه نیاز داریم؟! سوال مورد بحث ما است. البته این روزها به نظر می‌رسد شبکه‌های اجتماعی بازتاب‌دهنده زندگی اجتماعی واقعی ما هستند، به گونه‌ای که در واقعیت به این شکل نیستند. انگار که یک قدم از رسانه‌های رسمی جلوترند و از آنها پیشی گرفته‌اند، دایما درحال تولید محتوا و اطلاع‌رسانی هستند، اما این موضوع تنها بخشی از رسانه‌های نوین و بازتاب آن در جامعه کنونی ما است؛ جامعه‌ای که نزدیک به 40میلیون کاربر تلگرامی دارد، چراکه اطلاع‌رسانی‌ها، احوال‌پرسی‌ها و حتی استارت‌آپ‌های نوپا در فضای مجازی و شبکه‌های مجازی به‌کرات به چشم می‌خورد، زیرا کاربران حتی برای سرگرمی هم که شده باشد چند ساعتی را در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی می‌گذرانند، اما اگر بخواهیم بخش دیگری از قابلیت‌های فضای مجازی را برشماریم، تبلیغات است، زیرا تبلیغات مجازی توانسته بیش از پیش مثمرثمر باشد و مخاطبان خود را به دست آورد. شاید برای همین است که بسیاری از فروشگاه‌ها تبلیغات مجازی را نیز پیش گرفته‌اند. تأثیر شبکه‌های اجتماعی در بازاریابی بسیار پررنگ است. از آن‌جایی که هدف شما در این نوع بازاریابی کسب‌و‌کارها هستند و نه مردم عادی، پس باید از شیوه‌های خاصی در آن استفاده شود. برای مثال تمرکز روی جنبه‌های جالب‌تر یک محصول باید به‌عنوان اولویت در نظر گرفته شود. محصولی که در گذشته برای تبلیغ آن نیاز به هزینه‌های هنگفت در رسانه‌ها داشت، حالا نه‌تنها این شبکه‌ها توانسته‌اند به‌عنوان رسانه‌ای نوین جای رسانه‌های رسمی را بگیرند، بلکه تا حد زیادی به تبلیغات نیز ضرر زده‌اند. برای ملموس‌تر شدن این موضوع که آیا ما به شبکه‌های مجازی به‌مثابه یک رسانه نیازمندیم یا خیر با کارشناسان امر گفت‌وگو کرده‌ایم که در ادامه می‌خوانیم.
پیشینه
نگاهی به روند تحول رسانه‌ای
در دنیای امروز و در میان مشغله‌های روزمره وسایل ارتباط جمعی و رسانه‌های عمومی از دیرباز تاکنون نقش بسزایی در سرگرم‌کردن بشر، آگاهی‌دادن واختصاص‌دادن زمان به خود دارند که از این جهت وسواس خاصی در انتخاب و استفاده از آنها باید درنظر داشت. از جمله رسانه‌های عمومی می‌توان به روزنامه‌ها، رادیو، تلویزیون، سینما، ماهواره و اینترنت اشاره کرد. با منتشرشدن کاغذ اخبار به مدیریت میرزای شیرازی، ایران وارد دنیای دیگری و جهان رسانه‌ای شد. درحالی‌که رسانه‌های غربی از قدمتی دو چندان برخوردارند، به همین نسبت قدمت، کار رسانه‌ای بیشتری انجام شده و طبعا پیشرفت‌های قابل ملاحظه‌ای صورت گرفته است.
روزنامه‌ها
روزنامه رسانه‌ای است که به صورت روزانه جدیدترین اخبار و اطلاعات را در حوزه‌های مختلف به جامعه ارایه می‌دهد. همواره روزنامه‌ها به صورت مکتوب منتشر می‌شوند و این مکتوب‌بودن آثار مثبت و منفی فراوانی به دنبال دارد که مسئولان و دست‌اندرکاران روزنامه‌ها به هدف دستیابی به آثار مثبت آن تلاش می‌کنند. رسانه‌ای که قرار بود دنیا را تغییر دهد.
رادیو
دیگر رسانه‌ای که در‌سال1319 وارد ایران شد، رادیو بود. رسانه‌ای صوتی که با استفاده از امواج به انتقال مطالب می‌پردازد. در ابتدا فقط یک شبکه رادیویی ملی در ایران وجود داشت، اما اکنون دست خوش تغییر و تحولات گسترده‌ای شده است، به گونه‌ای که هر استان به صورت جداگانه‌ای برای خود شبکه محلی دارد. رادیو با تمام فوایدش که ازجمله دسترسی همیشگی به آن (حتی بدون برق) است، دارای نواقصی است؛ رادیو از نعمت تصویر بی‌بهره است و مسئولان و مجریان رادیو باید تمام توان و نیروی هنری خود را صرف صدا کنند تا از این طریق فضاسازی مناسبی در ذهن شنونده
ایجاد کنند.
سینما
پس از سفر مظفرالدین‌شاه به فرانسه و دیدن دستگاه سینماتوگراف، در سال 1900 میلادی به خرید این دستگاه اقدام کرد. نخستین فیلمبردار همان عکاس دربار بود. سینما پس از مطبوعات و رادیو و تلویزیون یکی از وسایل ارتباط جمعی و از رسانه‌های همگانی نسبتا جدید است که فرهنگ خاص خود را نیز اقتضا می‌کند. سینما یکی از پیشرفته‌ترین رسانه‌های همگانی است که انواع هنرها را با پیچیده‌ترین تاکتیک‌ها جمع‌آوری کرده و به همراه داشته است.
تلویزیون
پرمخاطب‌ترین رسانه در جهان، تلویزیون است و این آمار در ابتدای ورود به ایران بیش از کشور‌های دیگر به چشم می‌خورد. این تنوع و کثرت مخاطب به دلیل وجود صدا و تصویر به‌طور همزمان است و در سال‌های اخیر توانایی پخش مستقیم و زنده نیز بر این جذابیت افزوده است. تلویزیون قابلیت تغییر فرهنگ جامعه را دارد. امروزه طبقه متوسط و مذهبی جامعه که تمایلی در اتصال به شبکه‌های ماهواره‌ای را ندارند، از تلویزیون به‌عنوان بهترین رسانه جمعی استفاده می‌کنند و همواره نقد و نظر درباره این رسانه بیشتر و پرجنجال‌تر از بقیه رسانه‌ها بوده است و حتی رسانه‌هایی چون روزنامه‌ها و مجلات برای جذب مخاطبان خود به تلویزیون و جذابیت‌های آن متوسل می‌شوند.
ماهواره
نخستین ماهواره‌ها در سال ۱۹۸۰ و با ۱۲هزار مدار تلفنی و تنها دو کانال تلویزیونی در مدار قرار گرفتند و نسل ششم آنها با سه برابر ظرفیت نسل پنجم و با سیستم‌های دیجیتالی پیچیده و در سال ۱۹۸۶ ساخته و به کار گرفته شد. ماهواره‌های تلویزیونی (DBS) ماهواره‌هایی هستند که درواقع به‌عنوان یک فرستنده پرقدرت تلویزیونی در فضا عمل می‌کنند. مهمترین برتری یک ماهواره تلویزیونی آن است که می‌تواند تمامی نقاط کور یک کشور را که فرستنده‌های زمینی قادر به پوشش آنها نیستند، تحت پوشش درآورد.
اینترنت
اگرچه از سال ١٣٧٢ اینترنت به صورت عمومی در دسترس همگان قرار گرفت، اما آن ابتدای راه بود، چراکه با گذشت زمان دستخوش بسیاری از تغییر و تحولات قرار گرفت. در ابتدا ایمیل رونق زیادی داشت که به جای روز‌های انتظار و نامه نوشتن‌های پی‌درپی برای رسیدن به پاسخی، به ایمیل بسنده می‌شد. اما اکنون با پیشرفت تکنولوژی رسانه‌ها به سمت مولتی‌مدیاشدن درحال پیش روی هستند.
نگاه
شبکه‌های مجازی یکی از قطعات پازل زندگی امروزه است
فریدون صدیقی، روزنامه‌نگار و استاد روزنامه‌نگاری | با فیلترشدن تلگرام و بیکاری عده‌ای از کاربران تلگرامی و حتی کانال‌های خبری این سوال برای بسیاری پیش آمد که آیا وجود چنین اپلیکیشین‌هایی در جامعه ما نیاز است و عملکرد رسانه‌ای دارند یا نه. فریدون صدیقی، روزنامه‌نگار و استاد روزنامه‌نگاری در این زمینه معتقد است: «در جامعه‌ای زندگی می‌کنیم که استفاده از شبکه‌های اجتماعی یکی از لازمه‌های زندگی روزمره به شمار می‌رود، زیرا زیست اجتماعی و عمومی ما به دلایلی پاسخگوی مناسبات رودررو در همه حوزه‌ها و زیستگاه‌های فردی و اجتماعی نیست، بنابراین ناچاریم به شبکه‌های مجازی پناه ببریم تا بتوانیم نیازهایی که در فضای واقعی قادر به تامین‌شان نیستیم، تامین کنیم. از این طریق به خواسته‌های‌مان دست پیدا کنیم.»
این روزنامه‌نگار پیشکسوت در ادامه توضیح داد: «البته باید در نظر داشت مناسبات عمومی که در حال گذران آن هستیم، به دهکده جهانی دست پیدا کرده‌ایم. به همین جهت نمی‌توان از نسل جدید انتظار داشت به شبکه‌های اجتماعی ورود پیدا نکنند. نسلی که این روزها زبان دوم‌شان را بهتر از زبان مادری صحبت می‌کنند، بنابراین نمی‌توان از آنها توقع و انتظاراتی داشت که از نسل‌های گذشته داریم.»
این استاد روزنامه‌نگاری با اشاره به این‌که نیاز به شبکه‌های اجتماعی از ضروریات جامعه ما محسوب می‌شوند، در این راستا ادامه داد: «در زندگی مدرن شبکه‌های اجتماعی از ضروریات محسوب می‌شود، به گونه‌ای که نمی‌توانیم قطعات پازلی از یک زندگی مدرن را داشته باشیم و یکی از قطعات را نخواهیم. زمانی که یک قطعه را می‌خواهیم و می‌گوییم این قطعه بهتر است و موجب تخریب نشود، داستانی دیگر را به دنبال دارد.» صدیقی با اشاره به استقبال مردم از شبکه‌ها و پیام‌رسان‌های اجتماعی آن را نوعی رسانه دانست و در این زمینه یادآور شد:«زمانی که پیام‌رسان تلگرام نزدیک به 50-40میلیون کاربر دارد، این امر نشان‌دهنده آن است که از ضروریات جامعه ما محسوب می‌شود. اگر رویه‌ای به این منوال را طی نمی‌کرد، پس افراد باید بیکار باشند که زمان زیادی را در تلگرام سپری کنند؟ البته با فرض بر بیکار بودن‌شان باید پرسید چرا باید بیکار باشند؟ و اگر بیکار نیستند و برای سرگرمی و تفنن از آن استفاده می‌کنند، هیچ علم و افزوده‌های فهمی نمی‌گیرند که به مناسبات زندگی‌شان کمک کند، پس این سرگرمی باید فراهم باشد که این افراد بتوانند وارد آن زیست بشوند. زمانی که فردی بیکار است، افسردگی می‌گیرد، نقطه کانونی باید وجود داشته باشد تا از این طریق تخلیه روحی و روانی انجام دهد. البته باید در نظر داشت که بسیاری با دید رسانه‌ای به تلگرام نگاه می‌کنند.»
این روزنامه‌نگار پیشکسوت با انتقاد از برشمردن نقاط منفی شبکه‌های اجتماعی در این راستا ادامه داد: «البته تنها نباید نکات منفی شبکه‌های اجتماعی را در نظر داشت، زیرا می‌توانند نقش سرگرم‌کننده داشته باشند و اشتغالزایی کنند، برای افراد کار تولید می‌شود، به جریان‌ها و حرکت‌ها کمک می‌شود؛ این اتفاقات نیز موجب می‌شود آنچه خفته است، بیدار شود، ایستاده راه رود و آن که راه می‌رود، بدود. همچنین نباید نقش شبکه‌های اجتماعی را در امدادرسانی به زلزله کرمانشاه از یاد برد. به عبارتی هر چیزی ابعاد منفی و مثبتی را به دنبال دارد، اما چرا باید از وجه منفی آن استفاده کرد؟ و از وجه مثبت نه که مربوط به نوع مدیریتی است که به خود ما برمی‌گردد و مربوط به مطالبات سلامت روح و روان و تعقل، تفکر و خردورزی ما است. می‌توان با نظام آموزش صحیح به درست شدن این موضوع نیز امیدوار بود.»
این استاد روزنامه‌نگاری در توضیح این‌که چگونه می‌توان تلگرام یا شبکه‌های مجازی را رسانه برشمرد، بیان کرد: «هر چیزی که پیامی را به مخاطب برساند و به نیاز افراد پاسخ دهد به عنوان رسانه شناخته می‌شود، به همین جهت صددرصد شبکه‌ها و اپلیکیشین‌های مجازی را می‌توان به‌مثابه رسانه دانست. کارکرد رسانه‌ها چیست؟ کتاب، سینما، تلویزیون، روزنامه و... همه و همه رسانه هستند که هر یک از این رسانه‌ها برای خود ویژگی دارند که همگی در کنار هم منظومه‌ای به نام مولتی‌مدیا را می‌سازند. هر کدام بسته به نوع کارکرد و مخاطب خود آستانه مخاطبش متفاوت بوده و نحوه استفاده از دامنه‌های رسانه را مشخص می‌کند.»
صدیقی در خاتمه اضافه کرد: «ایرادی که به رادیو و تلویزیون گرفته می‌شود یک سویه بودن آن است که تنها صدای خودشان است و صدای مردم در آنها دخیل نیست. در این صورت می‌توان گفت تلویزیون رسانه نیست، زیرا صدای مردم در آن دخیل نیست! مسلما، نه! زیرا وظیفه رسانه پیام‌رسانی است که یا مخاطب پیام هستیم یا نه؛ در صورتی که مخاطب باشیم، پیگیری می‌کنیم و عنوان رسانه شناخته می‌شود، همچنین با توجه به نوع تعامل‌ها آستانه رسانه‌ها متفاوت است. البته باید در نظر داشت که ظرفیت رسانه‌ها با یکدیگر متفاوت است، به عنوان مثال کتاب از ما پیامی نمی‌گیرد و تنها پیام‌رسان است، اما به عنوان رسانه شناخته می‌شود.»
نگاه 2
رسانه های دیجیتال لازمه زندگی
علی‌اکبر قاضی زاده، استاد ارتباطات و پژوهشگر رسانه| شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان در هر زمان نقشی از خود ارایه می‌دهند و به‌عنوان رسانه ظاهر می‌شوند، اما هستند کسانی که هنوز تلگرام و اپلیکیشین‌های پیام‌رسان را نتوانستند جزیی از رسانه بدانند. علی‌اکبر قاضی‌زاده، استاد ارتباطات و پژوهشگر رسانه در این زمینه معتقد است: «هر وسیله ارتباطی که موجب آگاه‌‌رسانی به مردم شود، رسانه نام دارد. البته آگاهی‌رسانی به توده مردم یا همان مخاطبان پرشمار می‌تواند رادیو، تلویزیون، روزنامه یا اپلیکیشین‌ها یا پیام‌رسان‌های مجازی باشد.»
این استاد ارتباطات با بیان این‌که انتخاب رسانه برعهده مردم است و نمی‌توان کسی را وادار به انتخاب رسانه‌ای خاص کرد، در این زمینه ادامه داد: «ممکن است پیام‌رسان‌های مجازی که توانسته‌اند کار رسانه را در دست بگیرند، با رسانه‌های رسمی و سنتی از نظر تکنولوژیک تفاوت داشته باشند، اما از نظر گفتمان، ارتباط و آگاهی‌رسانی به مخاطبان نمی‌توان تفاوت قایل شد، زیرا رسانه‌های دیجیتال هستند.»
برخی بر این باورند که چرا با وجود رسانه‌های رسمی باز هم شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌ها را می‌توان رسانه دانست. قاضی‌زاده در این زمینه توضیح داد: «نمی‌توان ادعا کرد که به رسانه‌های دیجیتال نیازی نیست، چراکه قضاوت این موضوع با ما نیست، زیرا اگر مردم فضای مجازی را به‌عنوان رسانه نمی‌پذیرفتند، از آن استفاده نمی‌کردند، زمانی که استفاده می‌کنند به مثابه پذیرفتن آن است.»
این استاد ارتباطات با اشاره به این‌که انتخاب نوع رسانه برعهده جامعه است، ادامه داد: «همچنین باید در نظر داشت که نمی‌توان برای مردم تعیین‌‌تکلیف کرد که از کدام رسانه استفاده کنند. معمولا مردم سراغ رسانه‌هایی می‌روند که بتوانند با هم تبادل آگاهی کنند. همین امر موجب اهمیت رسانه‌های دیجیتال و استقبال از آنان شده است.»
این پژوهشگر رسانه در این زمینه توضیح داد: «البته باید در نظر داشت که گفته‌های پیشین نمی‌توانند معیار مناسبی برای انتخاب رسانه باشند، زیرا معیار اطلاع‌رسانی؛ آگاهی‌دادن، ایجاد گفتمان و فضای اطلاع‌رسانی را ایجادکردن است که هر وسیله‌ای این توانایی را داشته باشد، می‌تواند در حیطه رسانه‌ها قرار بگیرد.
قاضی‌زاده ضمن اشاره به مزیت‌های رسانه‌های نوین توضیح داد: «باید در نظر داشت که رسانه‌های جدید از دو حسن بزرگ برخوردارند؛ یکی «سرعت» و دیگری «گستردگی» که در حوادث 10سال اخیر به شکل قابل توجهی قابلیت خود را به نمایش گذاشته و به ثبات رسیده‌اند.»
هر اتفاقی روی می‌دهد قبل از آن‌که در
خبر گزاری‌های رسمی انتشار پیدا کند، در کانال‌های تلگرامی، فیس‌بوک و توییتر به چشم می‌خورد، شاید برای همین است که بسیاری از مردم به شبکه‌های مجازی روی آورده‌اند. این روزنامه‌نگار پیشکسوت در این زمینه توضیح داد: «این گستردگی موجب شده اتفاقاتی که از چشم مردم در دولت صدام حسن پنهان می‌ماند، دیگر پنهان نماند، حتی در آمریکا. زمانی که پلیس جوان سیاهپوستی را مورد اصابت گلوله قرار می‌دهد، شاید در سال‌های گذشته از چشم مردم پنهان می‌ماند، اما اکنون هر کسی در آن اطراف باشد، با ثبت ویدیو و عکس، این اطلاعات در اختیار همه قرار می‌گیرد. اتفاقات مهمی در گوشه و کنار جهان روی داده که از این طریق اطلاع‌رسانی شده است. به‌عنوان مثال داستان بی‌رحمی‌های نظامیان در عراق که برملا شد و آمریکاییان نیز از این موضوع متاسف شدند. بنابراین تردیدی وجود ندارد که شبکه‌های مجازی به‌مثابه رسانه هستند. اما سایر رسانه‌ها چگونه با این موج برخورد می‌کنند.» قاضی‌زاده یکی از عمده‌ترین مشکلات روزنامه‌های مکتوب و رسانه‌های دیجیتال را ناهماهنگی می‌داند و در این زمینه توضیح می‌دهد: «البته جوامعی چون ایران به دلایلی نتوانسته خود را با این وسایل به‌روز و رقابت کنند، زیرا در بسیاری از جوامع دیگر چنین رویه‌ای وجود ندارد، به‌عنوان مثال در کره، ژاپن و هند هنوز رسانه‌های مکتوب به صورت قدرتمندی به کارشان ادامه می‌دهند، حتی در پاکستان که از نظر اقتصادی جلوتر از ما نیست و لبنان رسانه‌های مکتوب به صورت قدرتمند به کارشان ادامه می‌دهند و این رسانه‌های جدید نیز همراهی‌شان می‌کنند. البته در ایران از ابتدا نتوانستیم ارتباط خوبی برقرار کنیم و رسانه‌های مکتوب خود را شکست‌خورده می‌دانند و روزبه‌روز تیراژ روزنامه‌ها کمتر می‌شود.»
نگاه 3
ملاحظاتی را رعایت کنیم
لاله افتخاری، نماینده پیشین مجلس شورای اسلامی | رسانه‌های نوین شبکه‌های اجتماعی و مجازی هستند که بسیاری آنها را نیاز مبرهن جامعه و نبود آن را امری بدیهی می‌دانند، اما لاله افتخاری، نماینده پیشین مجلس شورای اسلامی در این زمینه معتقد است: « ما به شبکه‌های اجتماعی به‌عنوان بخشی از کارکرد رسانه نیازمندیم، البته با ملاحظات و باید و نباید‌های آن؛ تکنولوژی که می‌تواند کارگشا باشد، البته با لحاظ کردن لوازم آن که مشروط بر چگونگی عملکرد شبکه‌های اجتماعی است.
این نماینده سابق مجلس با اشاره به این‌که سامانه‌های شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌ها باید داخلی بوده تا از کارکرد مناسبی برخوردار باشند، در این راستا توضیح داد: «این سامانه در کجا قرار دارد و اختیارات آن دست چه کسی است؟ خودمان یا دشمنان‌مان که از این طریق تمامی اطلاعات مردم ما را رصد کنند و دیگر آن‌که مردم باید نحوه استفاده از شبکه‌های اجتماعی را به خوبی یاد گرفته باشند و بدانند که از کدام یک استفاده کنند و بدانند که دیگران می‌توانند دسترسی شخصی پیدا کنند.» افتخاری در این زمینه توضیح داد: «مردم باید با کاکرد درست از شبکه‌های اجتماعی استفاده کنند، نه این‌که برای کمپین‌های آشوب فعالیت کنند، این امر نشان‌دهنده چگونگی استفاده از شبکه‌های اجتماعی است. این شبکه‌ها باید در جهت هدایت و انتقال تجربیات مثبت به یکدیگر باشد، نه این‌که به عنوان ابزاری علیه دیگران یا ارزش‌ها مورد استفاده قرار گیرد.» نماینده پیشین مجلس در خاتمه یادآور شد: «ابتدا باید درنظر داشت که چه تعریفی می‌توان از رسانه ارایه داد. هر چیزی که انتقال‌دهنده پیامی باشد، رسانه است، البته این تعریف با دیدگاه عام است. هر رسانه باید لوازم و کارکرد‌های خود را داشته باشد و چون شبکه‌های اجتماعی سرعت دارند، مردم به آن علاقه‌مندی بیشتری نشان می‌دهند. البته شبکه‌هایی که کارکرد‌های آن در دست ما نباشد، می‌تواند خطرات و مضراتی را داشته باشد که در کنار آن کارایی مثبتی را نیز داشته باشد.»
تجربه دیگران
نگاهی به محبوبیت اپلیکیشین‌های پیام‌رسان
در سال‌های اخیر با گسترش استفاده از اینترنت و فراگیر شدن تلفن‌های هوشمند در رده‌های مختلف قیمتی، شبکه‌های اجتماعی به‌عنوان اصلی‌ترین راه ایجاد ارتباط بین افراد مختلف جامعه تبدیل شدند که بسیار دیده شده مرز‌ها را درنوردیده‌اند و به‌عنوان رسانه‌ای که در دست مردم هستند، برای رساندن صدای خود به مسئولان ایفای نقش می‌کنند. ازجمله کارکرد‌های شبکه‌های اجتماعی در زمان بحران است، تنها راه برقراری ارتباط و خبررسانی‌های فوری بین مردم، رسانه‌ها و همین شبکه‌های مجازی بوده‌اند. اگرچه تلگرام به‌عنوان محبوب‌ترین اپلیکیشین پیام‌رسان در ایران توانسته بود کارکرد رسانه‌ای را به خود بگیرد، اما نباید پنداشت که تلگرام در کشور‌های دیگر نیز از چنین توفیقی برخوردار است. براساس آماری که وب‌سایت SimilarWeb منتشر کرده، جالب است بدانید که ایران و ازبکستان تنها کشورهایی در جهان هستند که تلگرام در آنها محبوب‌ترین شبکه اجتماعی پیام‌رسانی به حساب می‌آید. همچنین براساس همین آمار واتس‌آپ هنوز هم پرکاربردترین پیام‌رسان جهان است و کشور چین نیز با جمعیت 1.3میلیارد نفری خود از WeChat به‌عنوان نخستین ابزار اطلاع‌رسانی عمومی استفاده می‌کند.
منابع دیگر
روزنامه «شهروند» برای دستیابی راحت‌تر و سریع‌تر مخاطبان و علاقه‌مندان به مطالعه در رابطه با آیا ما به شبکه‌های اجتماعی به‌مثابه یک رسانه نیاز داریم؟ اقدام به تهیه منابع دیگر در رابطه با این موضوع کرده است. به همین جهت اگر به این موضوع علاقه‌مند و مایل هستید مطالب بیشتری در این زمینه بخوانید، می‌توانید به آدرس‌هایی که در زیر آمده است، مراجعه کنید.
http: //shahrvand-newspaper.ir/news: nomobile/main/95040
روزنامه شهروند
https: //www.isna.ir/news/94081911418
خبرگزاری ایسنا
http: //www.ilna.ir/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D9%87%D9%86%D8%B1-6/385347
خبرگزاری ایلنا