علي كدخدازاده/روزنامه‌نگار
در پی رخداد‌های اخیر اعتراضی در کشور و افزایش آن به پاره‌ای رفتارهای تخریبی و خشونتآمیز، مجددا بحث بر سر ضرورت فیلترینگ و حذف تعدادی از شبکه‌های پیام‌رسان بالا گرفت. موافقان حذف و فیلتر اظهار می‌دارند که تعدادی از کانال‌های پیام‌رسان به‌ویژه در پیام‌رسان تلگرام، تشویق‌کننده ناآرامی‌ها و تحریک‌‌کننده اقدامات خشونتآمیز بودند و با حذف و فیلتر این شبکه ارتباطی، ناآرامی‌ها فروکش کرد، اما شاید بتوان از زاویه‌ای دیگر نیز به این موضوع پرداخت. امروز که این یادداشت نوشته می‌شود، تقریبا همه مردمی که پیگیر رخداد‌های اخیر بوده‌اند، این اطلاعات را- فارغ از این‌که موافق یا مخالف آن هستند- دارند:
مالباختگان موسسات مالی، خواهان تعیین تکلیف وضع خود هستند/ موسسات مالی مذکور در دولت قبل فعالیت غیرقانونی خود را شروع کردند و دولت روحانی نقشی در آن نداشته است/ دولت در صدد راه‌هایی برای پرداخت و جبران خسارات مالباختگان است/ معترضان باور به این قول‌ها ندارند. اعتراض‌ها در تهران و شهرستان‌ها با انتقاد به دولت بالا گرفت/ در مشهد که خاستگاه مهم شکل‌گیری این موسسات است، معترضان رسما روحانی را نشانه گرفته و علیه او شعارهای تند دادند/ گروه‌های سیاسی مخالف دولت نقش اصلی را در تحریک معترضان داشتند تا به دولت فشار بیاورند/ طرفداران احمدی‌نژاد نقش داشتند/ طرفداران احمدی‌نژاد و گروه‌های مخالف دولت نقشی نداشتند بلکه مردم از دولت و وعده‌‌هایش ناامید شدند/ بودجه تقدیمی به مجلس و افزایش هزینه‌های مختلف ازجمله حامل‌های انرژی مردم را معترض کرده است/ مردم با تخصیص بودجه‌های قابل توجه برای پاره‌ای از سازمان‌ها و نهاد‌ها مخالف هستند/ بیکاری است و مردم کار می‌خواهند و دولت کاری نکرده است/ اعتراضات مردم بیش از موضوع گرانی است، چون بسیاری از شرکت‌کنندگان در این اعتراضات بیکار نیستند/ فساد‌های مکرر و این تلقی که کاری برای مقابله با آن نشده، در اعتراضات نقش دارد/ اعتراضات به شهرهای مختلف کشیده شد/ سازمان‌ها و تشکل‌های مخالف جمهوری اسلامی در تحریک و هدایت معترضان نقش دارند/ اپوزیسیون نقش تعیین‌کننده در این اعتراضات ندارد/ در تعدادی از نقاط کشور اعتراضات به خشونت کشیده شد/ 21نفر کشته شدند/ دونفر از کشته‌شدگان کودک و پدری هستند که افرادی با تصرف یک خودروی آتش‌نشانی آن را به سمت خودروی آنها هل دادند و آنها بر اثر این تصادف کشته شدند/ تعدادی دانشجو بازداشت شدند/ قوه‌قضائیه و دادستانی خواهان تفکیک افرادی است که به واسطه احساسات درگیر این ماجرا‌ها شدند و آنها که سازمان یافته دست به تخریب زدند/ تعدادی از نمایندگان و شخصیت‌های حقوقی و کارشناسان اعلام کردند که مردم حق اعتراض دارند/ کشورهای خارجی نقش داشتند/ کشورهای خارجی نقشی نداشتند/ دولت ترامپ حمایت کرد/ آمریکا خواهان تشکیل جلسه شورای امنیت سازمان ملل در این خصوص شد/ تعدادی از بازداشت‌شدگان آزاد شدند و...
با پوزش از طولانی‌شدن این اطلاعات، به نظر می‌رسد اگر رسانه‌های رسمی به‌ویژه صداوسیما، همین موارد را به راحتی بیان و نظرات جناح‌ها، شخصیت‌ها و کارشناسان مختلف را درخصوص این رخداد‌ها منتشر می‌کردند، اگر روزنامه‌ها از طریق خبر، مصاحبه و عکس، همین موارد و دیگر موارد را در اختیار مخاطب قرار می‌داد، آیا تمایلی بزرگ برای کسب خبر از دیگر رسانه‌ها به وجود می‌آمد؟ وقتی این اخبار که بالاخره به گوش مردم رسیده است، سانسور یا فیلتر می‌شود، شهروند کنجکاو به سراغ آن در رسانه‌های غیررسمی می‌رود. این یک امر بدیهی و طبیعی است.
به صورت کلی و واقعی، هیچ رسانه‌ای بی‌طرف و بدون گرایش نیست. رسانه‌ها در قالب ارایه گزارش‌ها و اخبار واقعی به برجسته‌سازی‌ها و تکرارهایی با توجه به گرایش و تلقی خود می‌پردازند. بدین ترتیب در درازمدت از ترکیب انبوه اخبار واقعی و درست به همراه تعدادی برجسته‌سازی و تکرار آن، در گرایش مخاطب به یک نظر، کالا و باور تأثیر می‌گذارند.
کسی که نگران تغییر ذائقه و تلقی افراد در مراجعه به رسانه‌هاست، باید بداند که افراد در ابتدا برای کسب خبر‌های صریح و واقعی و چند سویه به سراغ رسانه‌ها می‌روند و در درازمدت احتمالا هم گرایش با آنها می‌شوند. از این‌رو، تلگرام و دیگر شبکه‌ها و نهاد‌های پیام‌رسان مجازی نیستند که عامل فاصله‌گیری مخاطب از نهاد‌های رسمی شوند بلکه فیلتر و سانسور‌ها گاه بسیار بی‌مورد است که آنها را به سمت فاصله‌گیری پیش می‌برد.