محمد سرابی/روزنامهنگار
حدود 10سال قبل یک موج بزرگ سینمایی در ژاپن به راه افتاد که موضوع همه آنها دختربچههای ترسناک بود. این دخترهای کمسن و سال روی چهاردست و پا و بیشتر روی دست حرکت میکردند و همین نوع خزیدن هم باعث میشد که بیشتر خطرناک به نظر بیایند. سری فیلمهای «حلقه» از سال 1998 با ساخت Ringu شروع شد و بهسرعت در ژاپن به موفقیت رسید. سوژه حلقه یک فیلم ویدیویی است که ظاهرا صحنههای نامشخصی را نشان میدهد ولی هر کس که آن را ببیند در خطر قرار میگیرد و شبح دختری به نام ساداکو با موهای بلند که در فیلم از درون چاه بیرون میآید، باعث مرگ او بر اثر شدت ترس میشود. سری فیلمهای «کینه» با نام اصلی Ju-on: The Grudge از سال 2002 شروع شد و داستان آنها هم شباهت زیادی با مجموعه حلقه دارد. در یک خانه قتل خانوادگی هولناکی رخ میدهد و قربانیان که با خشم یا درد زیادی مردهاند، جان افرادی که به هر شکل با آن خانه ارتباط پیدا کنند را میگیرند. شخصیت مرگآفرین این فیلم زنی به نام کایاکو است. او هم به همین شکل خودش را روی زمین میکشد. بعد از مدت کوتاهی هالیوود متوجه سودآوری این دو فیلم شد و ابتدا نسخههای بازسازیشده همان فیلمنامهها و بعد ادامههای مخصوص خودش را ساخت. در بعضی از این فیلمها کارگردانان و عوامل ژاپنی به کار گرفته شدند، اما بعد از چند نسخه، جذابیت اولیه این ایده به پایان رسید. سهگانه کینه که در ابتدا با استقبال تماشاگران روبهرو شده بود به تدریج از گیشه فاصله گرفت. فروش سهگانه حلقه هم نزولی بود و آخرین قسمت آن در سال 2017 باعث شد که این پروژه تعطیل شود. البته رونق سینمای وحشت با الگوی ارواح انتقامجو همچنان در غرب ادامه دارد. فیلم «وینچستر» درباره اشباح سرگردان خانوادگی و فیلم «پولاروید» درباره عکسهای مرگبار یک دوربین قدیمی، هر دو در نخستین نوبتهای اکران سال 2018 قرار دارند و داستانهای مشابه را نشان میدهند. با اینحال، دو شخصیت دیگر هم در این سالها در ژاپن ساخته شدند که هنوز در هالیوود مورد توجه قرار نگرفتهاند. در سال 2007 فیلم «زخمی شده: زنی با دهان دریده» روی پرده رفت که یک داستان قدیمی را روایت میکند. زنی که در دوسوی دهانش زخمهای بزرگی دارد با یک قیچی در شهر میگردد و سعی میکند بچهمدرسهایها را شکار کند. قربانی او ممکن است بشدت زخمی یا کشته شود. در سال 2008 هم قسمت بعدی این فیلم در ژاپن ساخته شد. شخصیت زن شیطانی در این فیلم Kuchisake-onna نام دارد که پیش از این در آثار نمایشی و داستانی متعددی حضور داشته است. در سال 2009 فیلم «تکتک» Teke Teke براساس یک شایعه محلی ساخته شد. در این فیلم دختر نوجوانی بر اثر افتادن روی ریل مترو و برخورد با قطار کشته شده است، اما قسمتی که شامل سر، سینه و دستهاست به یک موجود شیطانی تبدیل میشود که روی دو دست حرکت میکند و در تاریکی شب رهگذران را میکشد. نام تکتک اشاره به صدای ناشی از حرکت او دارد و برای فیلم یک قسمت دوم هم ساخته شد. البته موضوع شبح مترو بارها در هالیوود تکرار شده است ولی ایده دختربچههایی که روی دستهایشان راه میروند، یک تصویر ژاپنی است که مورد بهرهبرداری غرب قرار گرفت. شخصیتهای ترسناک دیگری هم در سینمای ژاپن خلق شدهاند که برخی ساخته ذهن نویسندگان است و گروه دیگر ریشه در اعتقادات عامیانه این فرهنگ به شیاطین دارد. هنوز خاطره دختربچههای مرگبار شرقی در ذهن تماشاگران باقی مانده است و باید منتظر ماند تا دوباره شاهد اقتباس سودآورد هالیوود از این فیلمها باشیم.