بدون ترديد برخي از آسيب‌هاي اجتماعي به وضوح افزايش يافته‌اند. ازجمله آنها مي‌توان به كودكان كار اشاره كرد كه در اكثر چهارراه‌هاي شهرها به‌ويژه تهران فعال هستند و بسياري از آنان بسیار كم‌سن‌و‌سال به نظر مي‌رسند و تصور مي‌شود كه نوعي از سازماندهي پشت اين حضور خياباني كودكان كار وجود دارد. تفاوت اين آسيب با ساير آسيب‌ها در اين است كه نه‌تنها به چشم مي‌آيد و روح‌وروان جامعه را جريحه‌دار مي‌كند، بلكه به علت حضور كودكان و منفعل و غيرمختاربودن آنان، زمينه‌ساز آسيب‌هاي بزرگتري در آينده خواهد شد. كودكاني كه آموزش نبينند، مورد سوءاستفاده‌هاي گوناگون قرار گيرند، روند ادغام اجتماعي‌شدن را طي نكنند، در نوجواني و بزرگسالي جذب رفتارها و جمعيت‌هايي مي‌شوند كه مي‌توانند منشأ بزرگترين آسيب‌ها و جرايم باشند.
بنابراين در وجود و مشاهده اين آسيب نزد جامعه ترديدي نيست، پس چگونه مي‌توان با آن مقابله كرد و به تعبير دقيق‌تر، آن را حل كرد؟ گفت‌وگوي «شهروند» با معاون سياسي فرمانداري تهران مي‌تواند آغازگر بحثي در اين‌باره باشد. در يك كلام بايد به اين شعر سهراب سپهري استناد كرد كه «چشم‌ها را بايد شست، جور ديگر بايد ديد». واقعيت اين است كه اگر نگاه ما در گذشته نسبت به مسأله آسيب‌هاي اجتماعي ازجمله كودكان كار، نگاهي درست و كامل بود، به‌طور طبيعي امروز با اين معضل و آسيب مواجه نبوديم، یا کمتر بود، نه آنكه افزايش هم داشته باشد. بنابراين بايد تغيير نگاه را در دستور كار قرار داد. چگونه؟
اولين نكته اين است كه بپذيريم، وجود اين تعداد زياد از كودكان كار يا حتي ساير آسيب‌هاي اجتماعي، بيش از آنكه مسأله آن افراد و کودکان باشد، مسأله جامعه و حكومت است. اگر يك‌نفر مرتكب قتل یا ضرب و جرح شود، اين اتفاق مسأله اوست، ولي هنگامي كه تعداد زيادي از افراد مرتكب اين عمل مي‌شوند، در اين حالت مسأله جامعه و حكومت است، نه فقط مسأله آن فرد و كودك. براي اين مسأله نمي‌توان راه‌حل جمع‌آوري را به شكل گذشته در نظر گرفت. اين كار مثل آن مي‌ماند كه يك‌جا لوله آب سوراخ شود و نشتي داشته باشد، بعد ما رطوبت را خشك كنيم. خب! دوباره و در اسرع‌وقت اين رطوبت بازمي‌گردد. بايد ريشه‌اي‌تر با مسأله برخورد كرد و در ابتدا آن آسيب را نه فقط مسأله كودكان بلكه مسأله امروز و آينده خودمان دانست. بايد خودمان را سرزنش كنيم، نه آنچنان كه شهرداري فلان شهر 4 كودك آدامس‌فروش را مثل قاچاقچيان موادمخدر به صف كرده و كودكان نيز دست‌هاي خود را از جلو گره زده و سرهاي خود را از شرم به پايين انداخته‌اند و تصوير آن نيز در فضاي مجازي منتشر شده است، گويي كه مأموران سد معبر 4تن از مجرمان باسابقه‌اي را كه مخفي شده بودند، دستگير كرده‌اند. در واقع اين ما هستيم كه بايد از وجود چنين وضعي شرمگين باشيم. ما شامل همه كساني مي‌شود كه قدرت و مسئوليت حل اين مشكلات را داشته‌اند ولي به جاي آن حقوق گرفته‌اند و هيچ كاري نكرده‌اند. بايد يك نگاه كاملا انساني و اجتماعي و مسئولانه را جايگزين يك نگاه اداري و مديريتي كرد. نگاه مديريتي و اداري مسأله را در بيرون از ساختار مديريتي تعريف مي‌كند و در پي جمع يا پاك‌كردن مسأله است؛ درحالي كه يك نگاه انساني و اجتماعي و مسئولانه، مسأله را در داخل خودش تعريف مي‌كند و حتي خودش را نيز جزيي از مسأله مي‌داند و بخش مهمي از مسئوليت را متوجه خود مي‌داند و دقيقا متوجه است كه جمع‌كردن يا پاك‌كردن صورت‌مسأله موجب حل آن نمي‌شود.
تغيير ديگري كه بايد در مواجه‌شدن با اين مسأله يا مسائل مشابه به وجود آيد، مشاركت سازمان‌هاي مردم‌نهاد است. موضوعي كه در گفت‌وگوي معاون سياسي فرمانداري تهران به آن اشاره شده است. واقعيت اين است كه نگاه دولتي در ايران از يك‌سو بسيار انحصار‌طلب و برتري‌جو است و از سوي ديگر، امكانات و حتي نيروي انساني كارآمد براي انجام همه امور را ندارد. در نتيجه مي‌خواهد همه كارها از طريق خودش انجام شود و همه به شكلي به زيرمجموعه آنها درآيند. اين ساختار درك درستي از سازمان‌هاي داوطلبانه و مردم‌نهاد ندارد. نمي‌داند كه اين نهادها تا چه اندازه واجد تخصص و امكانات و نيز عشق و علاقه به كار هستند. اگر به مشاركت گرفته شوند، به يك‌باره سطح كار را در حل هرمسأله‌اي ارتقا مي‌دهند و حتي درمواردي كه با سوءاستفاده از اين سازمان‌ها مواجه شده‌ايم، عمدتا به اين علت است كه سازمان‌هاي اصيل و سالم را به حاشيه رانده‌ايم. دولت و نهادهاي دولتي بايد به اين نتيجه برسند كه وظيفه اصلي آنها بسيج نيروهاي مردمي است كه از روي تعهد اخلاقي و مسئوليت انساني وارد كمك به هموطنان خود و كودكان كشور مي‌شوند. جمعيت امام علي(ع) كه هزينه‌اي براي دولت ندارد، سهل است كه بار زيادي را از دوش آن برمي‌دارد؛ نمونه روشن از موفقيت، اين نهادهاي مردمي هستند.
اگر اين چند تحول پيش‌گفته در نحوه مواجهه با آسيب‌هاي اجتماعي رخ دهد، انتظار مي‌رود كه اتفاق مباركي در اين زمينه رخ دهد، در غير اين صورت چند‌سال ديگر شاهد عميق‌ترشدن اين مسأله خواهيم بود.