نیره خادمی- شهروند| مقايسه لايحه پيشنهادي شهرداري براي بودجه ‌سال 97 با لايحه بودجه مصوب‌ سال 96 نشان مي‌دهد اگرچه شهرداري تهران رقم بودجه را 300ميليارد تومان نسبت به ‌سال‌جاري كاهش داده اما در بسياري از رديف‌هاي بودجه تغيير چنداني وجود ندارد؛ به ويژه رديف‌هايي كه اقدامات آن جزو وظايف ذاتي مديريت شهري نيست و دستگاه‌هايی چون سازمان تبليغات اسلامي، وزارت ارشاد يا سازمان مساجد و تكايا وظيفه به انجام‌رساندن آن را دارند.
لايحه پيشنهادي بودجه‌ سال 97 روزهاي پاياني بررسي را از سر مي‌گذراند؛ لايحه‌اي كه در جلسه روز يكشنبه شوراي شهر كليات آن به تصويب رسيد و در مقايسه با ‌سال 96 با مبلغ 300ميليارد تومان كاهش مواجه شد. اين لايحه از زماني كه روي پرتال شهرداري تهران بارگذاري شد، مورد نقد بسياري از كارشناسان حوزه شهري قرار گرفت و البته خيلي‌ها هم كاهش 300ميلياردي بودجه نسبت به بودجه ‌سال 96 را به‌عنوان نقطه مثبت لايحه عنوان كردند.
كاهش 11 درصدي بودجه غيرنقدی
نمايندگان شوراي چهارم، لايحه بودجه ‌سال 96 را با رقم 17‌هزار و 900ميليارد تومان به تصويب رسانده بودند که حدود 11‌هزار و 511 ميليارد و 550ميليون تومان معادل 64‌درصد بودجه نقدی و 6‌هزار و 388ميليارد و 450ميليون تومان معادل 36‌درصد بودجه غیرنقدي بود.
در لايحه بودجه پيشنهادي شهرداري تهران اما براي ‌سال 97 از ميزان 17‌هزار و 500ميليارد تومان حدود 13‌هزار و 125ميليارد تومان معادل 75‌درصد آن نقد و 4‌هزار و 375ميلياردتومان معادل 25‌درصد آن غيرنقد درنظر گرفته شده است. يعني شهرداري در مسير رشد بودجه نقدی و كاهش بودجه غيرنقدی قرار گرفته است. در واقع اتكا به بودجه غيرنقدی و فروش اموال، املاك، اراضي و دارايي‌هاي شهری همان روندي را طی می‌کند كه شهرداري گذشته درپيش گرفته بود و درطول 12‌سال، املاك زيادي از شهر تهران فروخته شد؛ درحالي كه محمد سالاري، رئيس كميسيون معماري شوراي قبل و كنوني معتقد بود كه شهرداري مي‌تواند به جاي فروش اراضي و املاك اجاره‌داري را در پيش بگيرد. حالا اگرچه اين سهم بودجه غيرنقدی شهرداري از 36‌درصد به 25‌درصد كاهش يافته است، اما اعضاي شوراي پنجم و حتي معاون برنامه‌ريزي شهرداري تهران معتقدند؛ بودجه غيرنقدی در سال‌هاي آينده بايد به صفر برسد.
كاهش يك‌هزارميلياردي اعتبارات تملك دارايي‌هاي سرمايه‌اي
در بودجه 96 اعتبارات هزينه‌اي، اعتبارات تملك دارايي‌هاي سرمايه‌اي و اعتبارات تملك دارايي‌هاي مالي به ترتيب حدود 7‌هزار و يك‌ميليارد و 951 ميليون تومان، 7‌هزار و 842 ميليارد و 489 ميليون تومان و حدود 3‌هزار و 38 ميليارد تومان آمده بود كه اين موارد در لايحه‌ سال 97 با اندكي تغيير اعمال شده است. در لايحه پيشنهادي شهرداري براي اعتبارات هزينه‌اي 7‌هزار و 716 ميليارد و 385 ميليون تومان، اعتبارات تملك دارايي‌هاي سرمايه‌اي حدود 6‌هزار و 874ميليارد و 297ميليون تومان و براي اعتبارات تملك دارايي‌هاي مالي حدود 2‌هزار و 909ميليارد و 316ميليون تومان آمده است. در واقع شهرداري يك‌هزار ميليارد از اعتبارات تملك سرمايه‌اي و 139ميليون از اعتبارات تملك دارايي‌هاي مالي را کم کرده است.
درآمدها هم براي واگذاري‌هاي سرمايه‌اي از 8‌هزار و 470 ميليارد و 840 ميليون تومان در ‌سال 96 به حدود 7‌هزار و 751 ميليارد و 348 ميليون تومان در‌ سال 97 رسيد. همچنين واگذاري دارايي‌هاي مالي هم از حدود 2‌هزار و 395ميليارد تومان به حدود يك‌هزار و 899ميليارد تومان رسيد. گفتني است؛ در بودجه ‌سال 97 تأكيد شده كه تمام درآمدهاي شهرداري به حساب‌هاي درآمدي خزانه شهرداري تهران واريز می‌شود.
خلاصه درآمدها و هزينه‌ درآمدهاي ناشي از عوارض عمومي
در جدول خلاصه درآمدها و هزينه درآمدهاي ناشي از عوارض عمومي 4‌هزار و 401 ميليارد و 342ميليون، درآمدهاي ناشي از عوارض اختصاصي حدود 346ميليارد، بهاي خدمات و درآمدهاي موسسات انتفاعي شهرداري 239ميليارد و 90ميليون، درآمدهاي حاصله از وجوه و اموال شهرداري يك‌هزار و 885ميليارد و 280ميليون تومان، اعانات، هدايا و دارايي‌ها حدود 143ميليارد و 297 ميليون تومان و عوارض و درآمدهاي وصولي در حريم حفاظت‌شده شهرداري حدود 18ميليارد و 750 ميليون تومان بود.
در لايحه پيشنهادي بودجه 97 البته تغيير رويه‌اي در اين حوزه ديده مي‌شود، به‌طوري كه براي درآمدهاي ناشي از عوارض عمومي با افزايش يك‌هزار ميلياردي به 5‌هزار و 441ميليارد و 121ميليون تومان رسيده، البته حدود 150ميليون از درآمدهاي ناشي از عوارض اختصاصي كاهش يافته است.
در بخش واگذاري و تملك دارايي‌هاي سرمايه‌اي شهرداري تهران، عوارض پروانه‌هاي ساختماني حدود 7‌هزار و 763ميليارد و 562ميليون و فروش اموال شهرداري حدود 707ميليارد و 278ميليون تومان پيش‌بيني شده بود. حدود 497ميليارد و 759ميليون و 470‌هزار تومان از درآمدهاي حاصل از اموال شهرداري نقدي و 665ميليارد و 685ميليون تومان آن غيرنقدي بوده است. لايحه پيشنهادي در اين بخش تغيير چنداني ندارد، به‌طوري كه براي عوارض پروانه‌هاي ساختماني حدود 7‌هزار و 51ميليارد و 133ميليون تومان و 700 ميليارد و 215 ميليون تومان براي فروش اموال شهرداري پيش‌بيني شده بود. در اين بخش هم بيشترين تفاوت در ميزان درآمدهاي نقدي و غيرنقدي است؛ حدود 642ميليارد و 930ميليون تومان نقدي و 200ميليارد تومان غيرنقدي.
كاهش يك‌هزارميلياردي درآمد ناشي از تغيير كاربري
اما مهمترين بخش بودجه و حساسيت‌زاترين آن درآمد حاصل از تغيير كاربري‌هاست كه بارها نسبت به كاهش و توقف آن هشدار داده شده است. همه اين هشدارها باعث شد تا شهرداري حدود يك‌هزار ميليارد تومان از اين درآمدها، آن هم در بخش غيرنقدي را كم كند اما همچنان هم جزو رديف منبع درآمدهاي شهرداري تهران هست. درآمد حاصل از تغيير كاربري‌ها در لايحه بودجه سال 96 حدود يك‌هزار و 580ميليارد و 453ميليون تومان به صورت نقدي و 2‌هزار و 273ميليارد و 909ميليون و دويست‌هزار تومان هم به صورت غيرنقدي بود كه درجمع حدود 3‌هزار و 854ميليارد و 362ميليون و 300‌هزار تومان مي‌شد. همه اينها درحالي است كه درآمد حاصل از تغيير كاربري‌ها حدود يك‌هزار و 82 ميليارد و 345ميليون تومان به‌ صورت نقدي و يك‌هزار و 765ميليارد و 154ميليون تومان به صورت غيرنقدي بود و در جمع حدود 2هزار و 847 ميليارد و 500ميليون تومان مي‌شد.
هزينه‌هاي غيرمرتبط با شهرداري حذف نشد
توزيع اعتبارات شهرداري در بخش‌هاي مختلف هم موضوعي است كه همواره چالش‌هاي زيادي درمورد آن ايجاد شده است. در‌ سال گذشته حدود يك‌هزار و 470 ميليارد و 715 ميليون و 380‌هزار تومان به حوزه اجتماعي و فرهنگي اختصاص داده است كه از آن ميان براي كمك به ترويج فرهنگ ايثار و شهادت و تكريم مفاخر دفاع‌مقدس 18ميليارد و 900ميليون تومان، حمايت از مراكز غيردولتي خيريه ايتام و مستمندان يك‌ميليارد تومان، گسترش فرهنگ ديني، ملي و ارزش‌هاي انقلاب اسلامي 563ميليارد و 855 ميليون تومان كمك به ساخت و توسعه مساجد و اماكن مذهبي عدد 157ميليارد و 290ميليون تومان اختصاص داده شده بود و در مقابل براي ايجاد و توسعه زيرساخت فضاهاي تفريحي حدود 22ميليارد و 500ميليون، اما شهرداري در‌ سال 97 هم تغييرات چنداني در اين حوزه ندارد و درحالي كه اعتبارات حوزه اجتماعي و فرهنگي به يك‌هزار و 116ميليارد و 415ميليون تومان كاهش يافته است، اما اعتبارات برخي حوزه‌هاي غيرمرتبط به قوت خود باقي است. مثلا براي ترويج فرهنگ ايثار و شهادت و تكريم مفاخر دفاع‌مقدس 11ميليارد و 500ميليون تومان، حمايت از مراكز غيردولتي خيريه ايتام و مستمندان يك‌ميليارد تومان، گسترش فرهنگ ديني، ملي و ارزش‌هاي انقلاب اسلامي 429ميليارد و 675ميليون و 500‌هزار تومان و براي كمك به ساخت و توسعه مساجد و اماكن مذهبي عدد يك‌ميليارد تومان، حمايت از ساخت و توسعه مساجد و اماكن مذهبي 50ميليارد و 420 ميليون تومان در نظر گرفته شده است. جالب اين كه اعتبار توسعه زيرساخت فضاهاي تفريحي از 22ميليارد تومان به حدود 11ميليارد تومان كاهش يافته است.
اعتبارات
حوزه حمل‌ونقل هم كاهش يافت
بودجه حوزه حمل‌ونقل در لايحه‌ سال 96 حدود 5‌هزار و 991ميليارد، حوزه خدمات شهري 2‌هزار و 694 ميليارد و 222ميليون، ايمني و مديريت بحران 716ميليارد و 416ميليون تومان، حوزه شهرسازي و معماري 466ميليارد و 203ميليون تومان و براي توسعه مديريت و هوشمندسازي شهري 6‌هزار و 561 ميليارد و 312ميليون تومان پيش‌بيني شده بود و حالا دراين حوزه‌ها تغييراتي شكل گرفته است. مثلا درحوزه حمل‌ونقل با 300ميليارد كاهش به حدود 5‌هزار و 615 ميليارد تومان، درحوزه خدمات شهري با 200ميليارد كاهش به حدود 2‌هزار و 420ميليارد و 985ميليون تومان، در حوزه ايمني و مديريت بحران با افزايش حدود 35ميلياردي به 749ميليارد و 140ميليون تومان، در حوزه شهرسازي و معماري با افزايش 150ميلياردي به 605ميليارد و 48ميليون تومان و در حوزه توسعه مديريت و هوشمندسازي شهري با افزايش 400ميلياردي رقم 6‌هزار و 992ميليارد و 508 ميليون تومان پيشنهاد شده است.