برای چند دهه موشکهای هستهای شوروی، آمریکا و بمبافکنهای آمریکا، شوروی را هدف گرفته بودند اما زمان شلیک آنها هیچوقت نرسید. وقتی که شوروی فروپاشید، جهان امیدوار شد که دیگر خطر جنگ سلاحهای هستهای پایان یافته است ولی آیا میتوان پذیرفت که تمام سلاحهای هستهای که در سراسر جهان پراکنده شده بود، ناگهان از رده خارج شود؟ آیا کشورهایی که ثروت عظیمی از داراییهای ملت خود را صرف ساخت انواع سلاحهای هستهای کرده بودند و نیروها و تأسیسات فراوانی را برای ساخت و نگهداری از آنها به کار گرفته بودند، تمام این سرمایه را رها میکنند؟
امروزه ساعت آخرالزمان خطر بیشتری را به نسبت دوران جنگ سرد نشان میدهد. در سال 1945 دانشمندانی که در جریان ساختن سلاحهای هستهای قرار داشتند، ساعتی نمادین را ساختند که نزدیکشدن عقربه آن به 12شب نشان میدهد جهان چقدر تا پایان خود فاصله دارد و بشر چقدر به مرگ با درد نزدیک شده است.
در سال 1991 که جنگ سرد تمام شد، این ساعت 17دقیقه به پایان روز بود؛ درحالی که الان فقط دودقیقه فاصله باقی مانده است. البته تغییرات آب و هوایی یا خطرات جهانی دیگر هم در تعیین این زمان نقش دارد ولی محور اصلی آن سلاح هستهای است. اگرچه امروز تعداد کلاهکهای هستهای به نسبت سال 1991 کاهش یافته ولی خطر آنها همچنان برقرار است. سلاحهای کرهشمالی، چین، هند و پاکستان و همینطور تلاش رئیسجمهوری آمریکا دونالد ترامپ برای برهمزدن توافق بینالمللی برجام با ایران هم در این ارزیابی دخالت داشتند اما مروری کوتاه بر اخبار نظامی نشان میدهد که رقابت مسکو و واشنگتن در وضع نگرانکنندهای قرار دارد، حتی با وجود اینکه برخلاف دوران جنگ سرد، روابط رسمی سیاسی و اقتصادی بین آنها برقرار است.
اخیرا ارتش آمریکا در گزارش «وضعیت هستهای» پیشنهاد داده است که برای اهدافی مانند مقابله با روسیه، زرادخانه هستهای ایالات متحده متنوعتر شود و بمبهای هستهای کوچکتر تولید کند. طبق این ارزیابی، بمبهای کوچکتر هرچند قدرت تخریبی کمتری دارند ولی قدرت بازدارندگی بیشتری دارند. پنتاگون، وزارت دفاع آمریکا این گزارش را منتشر کرده است. ارتش ایالات متحده در این ارزیابی ابراز نگرانی کرده که شاید از دید روسیه، بمبهای هستهای آمریکا آنقدر عظیم و مخرباند که امکان استفاده از آنها خیلی کمتر است، پس این بمبها در این اندازه دیگر اثر بازدارنده ندارند و باید سلاحهای کاربردیتری ساخت. البته در اینجا مقصود از کوچک، بمبهایی با قدرت انفجاری هیروشیما است.
سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه در واکنش به انتشار این گزارش چشمانداز جدید ارتش آمریکا را «جنگطلبانه» ارزیابی کرد و گفت: اکنون مسکو اطمینان خواهد یافت که برای تأمین امنیت خود اقدامات ضروری را انجام دهد. پس همانطور که ترامپ از کهنهبودن تسلیحات هستهای آمریکا گله کرده و به فکر نوسازی آن است، پوتین نیز برنامه بازسازی موشکهای روسی را اجرا میکند.
وزارت دفاع آمریکا همچنین در گزارشی اعلام کرده که روسیه درحال ساخت اژدرهای هستهای میان قارهای است. سلاحهای جدید روسیه میتوانند ۱۰هزار کیلومتر زیر دریا را طی کنند و سواحل و پایگاههای نظامی آمریکا را هدف قرار دهند. مقامات نظامی آمریکا از این اژدر به نام اسلحه روز قیامت یاد میکنند. ظاهرا اژدر طوری طراحی شده که مناطق وسیعی را به مواد رادیواکتیو آلوده کند. از یک نظر آلودگی هستهای از انفجار هستهای زیانبارتر است، زیرا مدت طولانی باقی میماند و با فناوری امروزی قابل پاکسازی نیست.
قدرت دیگری که در این بین نباید نادیده گرفت، چین است، زیرا بنا به یک آمار چین بعد از روسیه، آمریکا و فرانسه بیشترین کلاهک اتمی را دارد. چین اگر در مسیر قدرت اقتصادی پیش برود، نیاز به قدرت نظامی متناسب با آن هم خواهد داشت. چین نه مانند آمریکا از بمب هستهای استفاده کرده و نه مانند روسیه تجربه چرنوبیل را داشته است. تنها برخورد مستقیم چین با سلاح هستهای انفجارهای هیروشیما و ناکازاکی است.
نفرین تمدن ما سلاح هسته است که از قرن گذشته تاکنون هیچگاه بشر را رها نمیکند.