سعید اصغرزاده| 1- امروز زادروز فلورانس نایتینگل پرستار انگلیسی و بنیانگذار حرفه پرستاری مدرن است، در بسیاری از کشورها امروز روز جهانی پرستار است. در ایران روز تولد حضرت زینب روز پرستار است و نمونه‌های فراوانی از پرستاران زن و مرد در مقاطع مختلف انقلاب و جنگ را می‌توان شاهد بود که هریک به تنهایی می‌توانند الگویی برای خدمات بشردوستانه و ایثار و ازخودگذشتگی باشند. خدمات صادقانه فلورانس نایتینگل به سربازان زخمی انگلیسی در طول جنگ کریمه در سال ۱۸۵۴ میلادی او را به شهرتی جهانی رساند. در واقع، شیوه کار او الهام‌بخش ایجاد حرفه‌ای جدید به نام پرستاری شد. اما چرا او چنین شغلی را برگزید؟
شغل پرستاری که در قرن ۱۹ میلادی شغل آبرومندی محسوب نمی‌شد. او برای رسیدن به هدف خود، ابتدا درمانگاه کوچکی در لندن تأسیس کرد. سپس در سال ۱۸۵۴ میلادی در پی آغاز جنگ کریمه به بیمارستانی در ترکیه رفت. این بیمارستان مملو از سربازان زخمی بود. فلورانس برای غلبه بر فشار کار، ۳۸ پرستار دیگر را به کار گماشت تا دوشادوش او به مجروحان جنگی رسیدگی کنند. نایتینگل شب و روز کار کرد تا نظم و انضباط در این بیمارستان حاکم شد. بیمارستان کاملا تمیز و مرتب شده بود، کیفیت غذا بهبود یافته بود، لباس‌های کثیف به موقع شسته می‌شد و مجروحان به درستی معالجه می‌شدند. فلورانس با دلسوزی فوق‌العاده به تک‌تک بیماران رسیدگی می‌کرد و با رفتار خود موجب خوشحالی آنها می‌شد.
نایتینگل علاوه بر پرستاری، خدمات اجتماعی دیگری نیز ارایه داد. او سعی کرد شرایط زندگی خصوصی سربازانی را که در طول جنگ معالجه می‌شدند، بهبود ببخشد. به‌علاوه او ساختار بسیاری از بیمارستان‌های انگلیس را اصلاح کرد. فلورانس در سال ۱۸۶۰ میلادی برای نخستین‌بار در جهان، مدرسه‌ای جهت تربیت پرستار تأسیس کرد. اگرچه فشار کار در دوران جنگ او را از نظر جسمی بشدت ضعیف کرده بود، اما همچنان به آموزش پرستاران ادامه می‌داد. نایتینگل در سال‌های آخر زندگی نابینا شد؛ با این حال دست از کار نکشید. فلورانس نایتینگل در سال ۱۹۰۷ میلادی نشان افتخار دریافت کرد. او سرانجام در سال ۱۹۱۰ میلادی درگذشت.
2- به پاس ایثار و زحمات بی‌دریغ این انسان بزرگ و با هدف خدمات بشردوستانه در نهمین کنفرانس بین‌المللی صلیب‌سرخ (1912)، تصمیم گرفته شد بودجه‌ای برای اهدای این مدال بین‌المللی با نام مدال فلورانس نایتینگل اختصاص یافته و هر دو‌سال یک‌بار این مدال به پرستاران و مددکاران واجد شرایط اهدا شود.
هرساله کمیسیون مدال فلورانس نایتینگل که اعضای آن متشکل از فدراسیون بین‌المللی، کمیته بین‌المللی صلیب‌سرخ و شورای بین‌المللی پرستاران است؛ طبق شرایط تعیین‌شده ازجمله شجاعت، ایثار و آمادگی برای ارایه خدمت؛ فعالیت‌های عملی به نفع مجروحان، بیماران یا سایر آسیب‌دیدگان و اقدامات ابتکاری برای بهبود کیفیت درمان یا آموزش؛ سوابق کاندیداها را بررسی و افراد واجد شرایط را برای دریافت مدال «فلورانس نایتینگل» معرفی می‌کند.
قابل توجه است که در این میان پرستاران و داوطلبان ایرانی نیز شایان توجه و نگاهی بین‌المللی هستند. همین سال گذشته مربی جمعیت هلال‌احمر و مدرس دانشگاه پزشکی شهرکرد موفق به دریافت مدال فلورانس نایتینگل در چهل‌وهشتمین دوره اهدای این مدال شد. سیدبهزاد نقوی چالشتری که به‌عنوان مربی هلال‌احمر، مدرس دانشگاه و مدیر بیمارستان‌های هاجر و آیت‌الله کاشانی در شهرکرد و بیمارستان‌های پوست رازی و امام(ره) در تهران به کمیته انتخاباتی مربوطه در ژنو معرفی شده بود؛ موفق به دریافت مدال فلورانس نایتینگل شد.
3- در سال ۱۹۲۵ میلادی نخستین آموزشگاه پرستاری در ایران توسط یک هیأت مذهبی خارجی در شهر تبریز و سپس در ارومیه و همین‌طور شهرهای دیگر گشایش یافت، اما نخستین آموزشگاه پرستاری ایران در سال ۱۳۱۶ با اجازه وزیر فرهنگ وقت دکتر علی‌اصغر حکمت و با استادی دکتر جهانشاه صالح احداث شد، که آن برنامه آموزشی و علمی پرستاران ابتدا در بیمارستان وزیری صورت می‌گرفت، اما به دلیل نبودن وسایل کافی مجبور شدند این برنامه را در «بیمارستان» واقع در خیابان ژاله منتقل کنند. آموزشگاه در آن زمان با مدرک سیکل متوسطه شاگرد می‌پذیرفت و سه دوره فارغ‌التحصیل داشت.
در سال ۱۳۲۱ شمسی نخستین آموزشگاه پرستاری غیردولتی ایران به همت شرکت نفت آغاز شد، اما آموزشگاه عالی پرستاری ایران طبق ماده ۲۱۹ اساسنامه جمعیت شیروخورشید سرخ وقت در اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۲۶ تأسیس شد و نخستین گروه دانشجویان آن به تعداد 10نفر در محل هنرستان عالی دختران شروع به تحصیل کردند و نخستین دانش‌آموختگان این دانشگاه در سال ۱۳۲۹ روانه مراکزدرمانی کشور شدند. سال ۱۳۳۱ انجمن پرستاری ایران تأسیس شد. در مهرماه سال ۱۳۳۵ و به درخواست جمعیت شیروخورشید سرخ وقت سازمان بهداشت جهانی یک‌نفر مشاور در رشته پرستاری به ایران اعزام کرد. این مشاوره به همراه دو تن از پرستاران ایرانی طرح‌هایی برای توسعه آموزشگاه تهیه کرد و به جمعیت ارایه داد.
در سال ۱۳۴۴ آموزشگاه عالی پرستاری ایران به عضویت شورای‌عالی پرستاران انگلستان درآمد و در سال ۱۳۴۷ سیستم درسی واحدی در این آموزشگاه به اجرا درآمد. در سال ۱۳۵۰ برای کسب درجه لیسانس پرستاری، تعداد واحدهای درسی پرستاران از ۱۰۳ واحد به ۱۴۰ واحد افزایش یافت و ۴سال بعد مقرر شد برنامه تحصیلی دانشجویان پرستاری مشابه سایر برنامه‌های تحصیلی لیسانس در سطح کشور به مورد اجرا درآید.
4- استانداردهای جهانی نشان می‌دهد در بخش داخلی و جراحی، هر ۴ تا ۶ بیمار باید یک پرستار داشته باشند (که در ایران، هر ۱۲ بیمار یک پرستار دارند.) گفته می‌شود سالانه بیش از ۷۰۰ پرستار ایرانی کشور را ترک می‌کنند. درحال حاضر بیشتر پرستاران ایرانی به آمریکا، کانادا و استرالیا رفته و در آن‌جا حقوقی به مراتب بالاتر از ایران دریافت می‌کنند. کمترین حقوق پرستاران با کمترین میزان تحصیلات در آمریکا، ۵۲ تا ۵۵هزار دلار در سال است و بالاترین آن ۱۸۶هزار دلار در سال.
به نظر می‌رسد که می‌توان با توجه به عمق حوادث و بحران‌ها در ایران، نسبت به پرستاران و بهبود وضع معیشت ایشان مهربان‌تر بود.