نجات در جنگل و این‌که چطور در جنگل زنده بمانیم، فقط با یک شرط اتفاق می‌افتد و آن این است که جنگل را خوب بشناسیم. معمولا ما در سفرهای‌مان این‌گونه عمل می‌کنیم که وقتی تلفنی از طرف یک دوست رخ می‌دهد و از یک کلمه بسیار محرک که معمولا گفته می‌شود بریم شمال استفاده می‌شود، بدون هیچ تجهیزات یا آگاهی به راه می‌افتیم، بدون آن‌که یک بار به این موضوع بیندیشیم که مثلا خطه جنگلی شمال جزو مناطق پهن‌برگ با اقلیم بسیار خاص و قدمتی بسیار عظیم است که ما از آن هیچ نمی‌دانیم.
استراتژی‌های نجات در جنگل
برای این‌که بدانیم نجات در جنگل قرار است چگونه انجام شود، بهتر است بدانیم جنگل به چه منطقه‌ای گفته می‌شود و از میان 5دسته‌بندی جنگل در کل جهان، جنگل‌های ایران از کدام دسته‌اند.
به منطقه‌ای با بیش از 3هزار متر یا 3 هکتار و با پوشش گیاهی انواع درخت، بوته‌های گیاهان خود روی متنوع و حیات‌وحش کاملا مختص به خود جنگل می‌گویند.
ایران بیش از 14میلیون هکتار جنگل دارد که حجم عظیمی از آن جنگل‌هایی هستند که قدمتی چندین
هزار ساله دارند. از 5 نمونه جنگل‌های ثبت‌شده جهانی، در ایران 3 گونه جنگلی وجود دارد که تنوع زیستی،
بافت درختی و شرایط محیطی هر کدام با هم بسیار متفاوت است.
دسته‌بندی جنگل‌های ایران
جنگل‌های پهن‌برگ و هیرکانی شمال کشور با قالب درختی راش و درختان پهن برگ
جنگل‌های همیشه سبز مدیترانه‌ای مانند جنگل‌های زیتون یا بلوط
جنگل‌های پهن‌برگ گرمسیری مانند جنگل‌های مانگرو
این 3 دسته در 5 بخش رویشی تجمع کلان‌تری دارند که بخش نخست مربوط به جنگل‌های هیرکانی و سبز شمال است، منطقه تومرانی و مرکزی کشور، جنگل‌های زاگرسی که عمده درخت‌های این خطه بلوط است، ناحیه جنوبی و لب ساحلی خلیج‌فارس و دریای عمان، جنگل‌های گونه‌های نادر درختان است. سهم عمده حوادث در جنگل‌های ایران و مبحث نجات در جنگل مربوط به جنگل‌های هیرکانی و زاگرسی می‌شود که به واسطه گستره بسیار زیاد و همچنین بافت جانوری مختص به خود هستند.
اتفاقات پیش‌رو در جنگل
نجات در جنگل
آنچه در جنگل پیش‌روی ما است مجموعه‌ای از زیست طبیعی یک جنگل است که ما با آن غریبه‌ایم. در این بخش به دلیل رفت‌وآمد بیشتر به جنگل‌های هیرکانی شمال، منطقه خاص جنگلی این ناحیه بررسی می‌شود.
با نگاه به دسته‌بندی‌های جنگلی در شمال کشور ما با 2 گونه جنگل روبه‌رو هستیم؛ جنگل‌های بکر و جنگل‌های طبیعی. جنگل‌های بکر به آن دسته از جنگل‌ها گفته می‌شود که هیچ‌گونه دخالت انسانی در آنها نشده و اکوسیستم آنها بر پایه درون حیاتی بنا نهاده شده است و معمولا بافت و پوشش گیاهی حجیم و متراکمی دارند. بافت جنگلی طبیعی شمال، همان شرایط جنگل بکر را دارد به جز محل‌ها یا مکان‌هایی که انسان تغییراتی ایجاد کرده، مثلا زمین زراعی ساخته‌شده، کمپی برای تفرج احداث شده و...
نکات مهم جهت نجات در جنگل
برخلاف ظاهر جنگل، آب شرب بسیار در جنگل کمیاب است، بزرگترین حیوانات جنگل‌های شمال، خرس، گرگ و گونه‌ای گربه‌وحشی بوده که قرن‌هاست در آن‌جا ساکن هستند. در ایران 65نوع مار زندگی می‌کنند که 13 نوع آن سمی و مابقی یا نیمه‌سمی یا غیرسمی هستند، در جنگل‌های شمال تقریبا 5نوع مار سمی و حداقل 20گونه مارهای غیرسمی و نیمه‌سمی یافت می‌شود.
طبیعت بکر و جنگلی شمال به هیچ وجه ردگذاری نشده است، پس در انتظار مسیر مشخص و روشن در جنگل‌های بکر نباشید، به دلیل خاصیت خطه شمال در طول یک‌سال از 400 تا هزارو500 میلی‌متر بارندگی وجود دارد، بافت جنگل‌های شمال به قله‌ای دره‌ای گستره دارد و مسیر مسطح در آن مانند جنگل‌های بکر آمازون کمتر دیده می‌شود، در فصل‌های سرد میزان بارش برف بیش از 400 میلی‌متر است. این نکات اولیه به شما نشان می‌دهد که مسافر کجا هستید و با چه دامنه‌ای از اتفاقات ممکن است روبه‌رو شوید. هیچ‌کدام از مطالب بالا حادثه نیست، بلکه ذات یک جنگل است و طبیعت با روش‌های خودش با همه این موارد خودش را وفق داده است، این ما هستیم که باید بدانیم با چه روبه‌رو هستیم.
نجات در جنگل و مولفه‌های حیات‌بخش
پیش از توضیحات تکمیلی این بخش، فرض را بر این می‌گذاریم که شما حتما با شناخت نسبت به منطقه و اطلاع‌رسانی مسیر حرکتی خود به تیم‌های امدادی منطقه وارد جنگل شده‌اید. مولفه‌های حیات‌بخش و ضروری در جنگل شامل موارد زیر است:
آب: حیاتی‌ترین ماده برای شما آب است. معنای حیاتی در این‌جا لغتی است برای شفاف‌شدن فاصله بین مرگ و زندگی، پس باید بدانید با آب شرب خود چه می‌کنید. یکی از کمیاب‌ترین مواد در جنگل آب شرب است پس قبل از عزیمت به سفر جنگلی خود، برای هر روز سفر باید تدارک حداقل 2 لیتر آب شرب ببینید. بدانید آب شرب شما به هیچ وجه نباید برای نظافت مصرف شود. در جنگل رودخانه‌هایی هم هست، اما تضمین سلامتی و فاصله آن از مسیر حرکتی شما، دلایلی است که باید تا جایی که می‌شود ذخیره هر روز سفر خود را قبل از سفر بردارید.
غذا: غذای پرکالری، سبک و ترجیحا بدون نیاز به گرم‌شدن یا پختن همراه داشته باشید (دلایل نپختن غذا در بخش مواجهه با حیوانات جنگلی در آینده گفته می‌شود). اگر قرار بر این گذاشته‌اید که به همراه خود کنسرو (الزاما کنسرو‌های غیرگوشتی) ببرید، حتما در خانه تمامی کنسروها را بجوشانید که در حین سفر نیازی به گرم‌کردن قوطی کنسرو نداشته باشید. به دلیل تعرق زیاد و از دست دادن کلسیم بدن، به مقدار بسیار اندک با غذای خود نمک مصرف کنید.
لوازم کوله: کیف نجات یا کوله‌پشتی شما در این گونه سفرها حکم مرگ و زندگی را می‌تواند بازی کند. اگر می‌خواهید به این گونه سفرها بروید، الزاما باید کوله مناسب را با کمک کارشناسان این پروژه تهیه کنید. این کوله حیاتی باید امکان نصب‌شدن اقلامی مانند چادر، چوب‌دستی، وسایلی مانند کاردهای جنگلی و... را داشته باشد. محتویات کوله شما علاوه بر آب و مواد غذایی ذکر شده باید شامل این موارد باشد. هدلایت یا چراغ‌هایی که بر روی سر نصب می‌شود، سوت اعلان خطر، طناب، دستگاه مکان‌یاب دیجیتال یا قطب‌نما، کیت کمک‌های اولیه سبک (حتما نخ بخیه در وسایل شما باشد)، کبریت ضدآب یا فندکی کاملا مناسب در بسته‌بندی ضدآب، اسپری فلفل، کاور گرم‌کن آلومینیومی سایز بزرگ، پانچو، کیسه‌خواب، چادر یا روکش مناسب جنگل، دو دست لباس زیر و زیرپوش و جوراب، اگر نیم‌پوتین چرمی می‌پوشیم و قصد عبور از رودخانه را داریم، حتما یک رول نازک پنبه، چند ترقه کبریتی کم‌خطر اما با فرکانس صدایی بالا همراه داشته باشیم، اگر به مدت زمان طولانی در جنگل خواهیم ماند، برای نجات در جنگل حتما چند عدد قرص کلر در کوله داشته باشیم، در صورت امکان دوربین چشمی، ظروف فلزی غذا و آب‌خوری، چراغ‌قوه شارژی و نیز همراه داشته باشیم.
نقشه مسیر: شما الزاما باید نقشه مسیر حرکتی خود را مشخص کنید و یک نقشه راهنما همراه خود داشته باشید. با توجه به رسانه‌های جمعی یک عکس از نقشه و مسیر حرکت خود را هم بر روی پیج دوستان‌تان بگذارید و به آنها زمان‌بندی سفرتان را بگویید که در صورت عقب‌افتادن زمان بازگشت به هر دلیلی دوستان‌تان بدانند با هماهنگی تیم‌های نجات کدام مسیر را به‌عنوان مسیر صفر (نقطه‌ای که شما سفرتان را برنامه‌ریزی کرده‌اید) تلقی کنند، در ثانی خود تیم هم برای نجات در جنگل به این نقشه نیاز مبرم دارد.