شهروند| سردی بازار خرید و فروش خانه، قیمت اوراق تسهیلات مسکن را ثابت کرد. اوراق تسهیلات بانک مسکن (تسه) که بازار خرید و فروش در روزهای سرد دی و بهمن، حسابی داغ شده بود، با گران شدن خانه از رونق افتاد. درحالی قیمت تسه در دو ماه ابتدایی زمستان ۷۳ تا ۸۳‌هزار تومان رسیده بود که این روزها در بازه قیمتی ۶۴ تا ۶۸‌هزار تومان درحال نوسان است. اما اوراق تملی (اوراق عرضه شده از طرف بانک ملی) که حدود دو هفته از عرضه آن در فرابورس سپری می‌شود، با استقبال سرد خریداران مواجه شده است. هرچند در هفته گذشته این اوراق با قیمت پایه ۶۷‌هزار تومان به ازای هر برگه در بازار سرمایه نرخ‌گذاری شد، ولی در هفته گذشته هیچ معامله‌ای برای این برگه‌ها به ثبت نرسید و نخستین معامله اوراق تملی در روز جاری با قیمتی کمتر از قیمت پایه و با نرخ ۶۳‌هزار و ۷۰۰ تومان و تنها در حجم و تعداد ۷ برگه خریداری شد.
اوایل اردیبهشت‌ماه بود که نماد «تملی» رسما رونمایی شد و اوراق بانک ملی که به پشتوانه سپرده‌های کوتاه‌مدت طرح مسکن این بانک منتشر می‌شود، در فرابورس قابل مبادله شد. با این اتفاق پس از گذشت حدود دو‌سال از مجوز بانک مرکزی به بانک‌های تجاری برای ورود به عرصه اعطای تسهیلات مسکن، سرانجام یک بانک دولتی از این مجوز استفاده کرد تا به تامین مالی مسکن کمک کند. بانک مسکن طی همه سال‌های گذشته تاکنون، به تنهایی نزدیک به نیمی از کل تسهیلات بخش مسکن و ساختمان را پرداخت می‌کند و بیشترین تأثیر را در تامین مالی عرضه و تقاضای مسکن داشته است. اوراق تملی در روز نخست رونمایی به قیمت تقریبی 63‌هزار و 520 تومان مبادله شد، اما طی 10 روز رقابت در بازار اوراق تسهیلات دو بانک مسکن و ملی، قیمت این اوراق قدری افزایش یافت.
شواهد از نحوه قیمت‌گذاری اوراق بانک ملی که با نماد «تملی» عرضه شده است، نشان می‌دهد قیمت این اوراق در تبعیت از اوراق «تسه» بانک مسکن طی روزهای اخیر با وجود حجم عرضه و تقاضای محدود و اندک قدری افزایش یافته است.
به این ترتیب درحال حاضر قیمت اوراق بانک مسکن به تعیین‌کننده قیمت اوراق تملی تبدیل شده است. در اواخر هفته گذشته میانگین قیمت اوراق تسهیلات بانک مسکن در نمادهای مختلف 66‌هزار تومان بود و این درحالی است که آخرین مبادلات اوراق بانک ملی نیز به همین قیمت ثبت شده است.
اقبال مردم به خرید کدام اوراق بیشتر است؟
البته طبیعی است که همچنان اقبال به اوراق بانک مسکن بیش از اوراق بانک ملی است، چراکه از یک‌ سو تعداد اوراق منتشر و عرضه شده در بازار توسط این بانک بیشتر بوده و در نتیجه در دسترس‌تر است؛ ثانیا سقف تسهیلات قابل پرداخت از محل اوراق تسه دست‌کم تا آخر خردادماه از سقف تسهیلات پرداختی از سوی بانک ملی بیشتر است، چراکه بانک مسکن علاوه‌بر تسهیلات اصلی و یک فقره جعاله، تسهیلات 10‌میلیون تومانی دیگری به متقاضیان به شکل بدون سپرده و بدون نیاز به خرید اوراق پرداخت می‌کند و همین موضوع حداقل فعلا جذابیت اوراق بانک مسکن را نسبت به بانک ملی بیشتر نگه داشته است.
نکته قابل توجه دیگر این است که به نظر می‌رسد فعلا خریداران اوراق مسکن بانک ملی قصد استفاده از تسهیلات خرید مسکن در کوتاه‌مدت را ندارند، چراکه برای خرید اوراق بیشتر عجله نمی‌کنند. طرف عرضه هم اصراری به فروش در کوتاه‌مدت ندارد و همین موضوع موجب شده کل اوراق مبادله‌شده تملی در طول 10 روز گذشته (با فرض این‌که تمام آنها توسط یک فرد خریداری شده باشد) حتی برای اخذ یک فقره تسهیلات انفرادی 60‌میلیون تومانی نیز کفایت نکند. این درحالی است که خریداران اوراق بانک مسکن عمدتا متقاضیان مصرفی مسکن هستند که قصد ورود به بازار ملک را دارند.
چه خبر از بازار اوراق
از آن‌جا که درحال حاضر برخی از نمادهای اوراق بانک مسکن که به تاریخ انقضا نزدیک‌تر است، با قیمت‌هایی بین 65 تا 66‌هزار تومان نیز مبادله می‌شود، متقاضیان دریافت تسهیلات مسکن از این بانک می‌توانند خرید با اختلاف قیمتی جزیی را در اوراق بانک مسکن نیز تجربه کنند. البته این رویه در آینده با انتشار نمادهای بیشتر توسط بانک ملی، در مورد اوراق این بانک نیز شکل می‌گیرد و برخی از نمادها که قدیمی‌تر بوده و در نتیجه به زمان انقضا نزدیک‌ترند، ارزان‌تر مبادله خواهند شد.
نگاهی به قیمت این اوراق نشان می‌دهد گران‌ترین اوراق تسهیلات مسکن در معاملات دیروز فرابورس به برگه‌های صادره در اسفند ماه ۹۵ با نماد «تسه ۹۵۱۲» اختصاص دارد که هر برگه با قیمت ۶۸‌هزار تومان معامله شده است، همچنین اوراق تسهیلات صادره در تیرماه ۹۵ (تسه ۹۵۰۴) نیز دیروز به قیمت ۶۷‌هزار و ۹۷۰ تومان به فروش رسید. کمترین قیمت این نماد نیز ۶۵‌هزار و ۷۰۰ تومان بود. اوراق تسهیلات صادره در اسفندماه ‌سال گذشته (تسه ۹۶۱۲) چهارشنبه هفته گذشته به قیمت ۶۶‌هزار و ۹۰۰ تومان به فروش رسید و دیروز با قیمت ۶۷‌هزار و ۴۰۰ تومان معامله شد. برگه‌های صادره در فروردین امسال نیز با نماد «تسه ۹۷۰۱» که چهارشنبه هفته گذشته در آخرین معامله به قیمت ۶۷‌هزار و ۲۳۵ تومان خریدوفروش شد، در معاملات دیروز با قیمت ۶۷‌هزار و ۵۸۷ تومان کشف قیمت شد که افزایش چندانی را نشان نمی‌دهد.

یکی از مسئولان بانک مسکن در گفت‌وگو با «شهروند»:
  طرح بانک ملی برای عرضه اوراق تملی هیچ تفاوتی با طرح بانک مسکن نداشته و طبق اذعان مسئولان این بانک دولتی به صورت کامل از طرح بانک مسکن کپی‌برداری شده است
  سالانه در کل کشور ۱۰۰‌هزار نفر از محل اوراق تسهیلات مسکن خانه‌دار می‌شوند، درحالی‌که تقاضای خرید مسکن در کشور اکنون بین ۷۰۰‌هزار تا یک‌میلیون واحد است
  از اوایل اردیبهشت امسال نرخ سود وام صندوق یک از 9.6 از 8‌درصد کاهش یافت
  تعداد اوراق تسه (بانک مسکن) برای خرید خانه نسبت به مدت مشابه‌ سال گذشته افزایش یافته است
  افزایش تقاضا در بازار اوراق مسکن ناشی از مشکلات ایجاد شده در بازار طلا و ارز و افزایش قیمت مسکن است
  متقاضیان دریافت وام می‌توانند علاوه بر خرید اوراق تسه برای 20‌میلیون تومان تسهیلات هم در قالب وام جعاله دریافت کنند
  کمتر بانکی امروز قادر به پرداخت تسهیلات با دوره بازپرداخت 12ساله و 15ساله است
  بانک‌ها می‌خواهند پولی که در قالب تسهیلات به افراد پرداخت می‌کنند هرچه سریع‌تر بازگردد و در سایر بازارها سرمایه‌گذاری کنند به همین دلیل است که هیچ بانکی به جز بانک ملی از ابتدای اردیبهشت  تاکنون قادر به ایجاد صندوق پس‌انداز مسکن نشده‌اند