نمی‌توان به سادگی از کنار خبر افتتاح همزمان 9مرکز جامع توانبخشی هلال‌احمر سراسر کشور در استان‌های زنجان، گيلان، همدان، خوزستان، سيستان‌وبلوچستان، قزوين، مازندران، قم و يزد در روز شنبه گذشت.
توانبخشی همواره موضوعی کلان در نزد نظام‌های بین‌المللی محسوب می‌شود چرا که این فرآیند نه‌تنها از تأثیر ناتوانی بر یک فرد و جامعه می‌کاهد، بلکه با آموزش تک‌تک افراد دارای ناتوانی می‌تواند در گستره عمومی جامعه مداخله کرده و با مناسب‌سازی محیط افراد را قادر سازد تا به حقوق خود رسیده و با تداوم مطالبه‌گری در نظام سلامت، از آن مراقبت و حراست کنند. در یک نگاه انسانی توان‌یابان برای رسیدن به استقلال، محتاج حضوری اجتماعی‌اند، آنها لیاقت یک زندگی باکیفیت را داشته و خودشکوفایی آنان می‌تواند همواره مظهر توسعه‌یافتگی کشورشان باشد.
توانبخشی حوزه علمی گسترده‌ای در مجموعه خدمات امدادی محسوب می‌شود و به افراد کمک می‌کند تا پس از بروز مشکلاتی مانند سکته مغزی، ضایعات نخاعی، جراحی‌های ارتوپدی، ضربه مغزی، سوختگی، کم شنوایی، اختلال پردازش مرکزی شنوایی و مشکلات تعادلی تا حد امکان بر نقیصه خود فایق آمده و استقلال عملکردی قبلی را بازیابند.
نظر به این‌که اهداف بشردوستانه در سرلوحه امور اجرایی تمام جمعیت‌های ملی قرار دارد، جمعیت هلال‌احمر از همان ابتدا حوزه توانبخشی را یکی از وظایف مهم خود قرار داده است. در همین راستا فعالیت‌های توانبخشی جمعیت به استناد ماده ۳قانون اساسنامه و در چهارچوب وظایف مصوب فدراسیون بین‌المللی تحت عنوان کمک به امر توانبخشی در دو بند درون‌مرزی و برون‌مرزی و با اهداف کمک به اقشار آسیب‌دیده و معلول کشور پایه‌ریزی شده است. به‌ویژه این‌که همچنان این موضوع در کشور متولی ندارد و کماکان هلال‌احمر حرف نخست را در این زمینه می‌زند.
به‌طورکلی هدف هلال توانا ساختن یک شخص دارای اختلال برای رسیدن به یک سطح ذهنی، جسمی، اجتماعی و کارکردی مناسب است که در این راه او را برای تغییر دادن زندگی‌اش با ابزارها و امکاناتی که در اختیار او قرار می‌دهد، مجهز می‌سازد. مشکلات این افراد دامنه وسیعی را دربرمی‌گیرد و می‌تواند حاصل وقوع بحران، صدمات محیطی مانند تصادف یا ناشی از بیماری جسمی، اختلال عاطفی، تعارضات و فشارهای روانی یا حتی تأخیر در رشد یا اختلالات مادرزادی باشد. این بیماران به تمام گروه‌های سنی از نوزادان، کودکان و... تا سالمندان می‌توانند تعلق داشته باشند که از دوره کوتاه مدت مراقبت در دوران حاد بیماری تا توانبخشی در دوره‌های تطابقی طولانی‌مدت را شامل می‌شود.
جمعیت حدود نیم قرن در حوزه توانبخشی مکانیکی (ارتوپدی) سابقه داشته و هم‌اکنون نیز بیشتر استان‌های کشور دارای مراکز توانبخشی هلال‌احمر هستند. بسیاری از معلولان به دلیل نبود این توانبخشی‌های نوین از زندگی روزمره فاصله می‌گیرند و در خانه‌های‌شان محبوس می‌شوند و توانبخشی نوین می‌تواند افراد را به زندگی طبیعی باز گرداند. بسیاری از هموطنان ما همچنان وارث لطماتی که جنگ و بحران‌های طبیعی و حوادث دست ساخته بشری برآنان وارد کرده، هستند. جانبازان عزیزمان که برخی از اندام خود را از دست داده و از اعضای مصنوعی استفاده می‌کنند با استهلاک آن مواجه شده و نیازمند نوسازی و کمک و استفاده از تکنولوژی برترند تا تعامل عضو بی‌جان را با جسم جاندار خود همسو کرده و از چرخه تکاملی و حرکتی حیات دور نمانند.
فراموش نکنیم که با وجود این‌که از نظر توان علمی، امکانات و تجهیزات، همسطح کشورهای توسعه‌یافته بوده و خدمات پیشرفته ارایه می‌کنیم، اما درحال حاضر فقط بیمارستان تخصصی نورافشار را در حوزه توانبخشی داریم و بعد از آن نیز مرکز رفیده در این زمینه فعالیت می‌کند. ما از تکنولوژی روز دنیا بیش از دو دهه عقب نگه داشته شده‌ایم و باید با سرعت این فاصله را کاهش دهیم. باید نقشه ارایه خدمات توانبخشی کشیده شود و مسئول آن نیز مشخص شود، مثلا در حوزه توانبخشی سطوح 1، 2 و 3 وجود دارد و باید مشخص شود در هر یک از این سطوح چه نهادی ارایه خدمت می‌کند. از سوی دیگر باید تکلیف ارایه خدمات در بخش‌های پزشکی و غیرپزشکی توانبخشی نیز تفکیک شود؛ مثلاً بهزیستی در یک بخش فعالیت می‌کند و هلال‌احمر و وزارت بهداشت نیز در بخش پزشکی فعالیت دارند؛ از طرفی نیز باید در بخش آموزش؛ یک سری از رشته‌ها ایجاد و توسعه داده شود.
یکی از شاخصه‌های مهم در زمینه امدادرسانی به مردم در زمان وقوع حوادث، بهداشت، درمان و توانبخشی است. خوشبختانه در این سال‌ها انسجام کاری بسیار خوبی میان کارکنان و مدیران معاونت بهداشت درمان و توانبخشی جمعیت هلال‌احمر وجود داشته و این موضوع باعث شده تا به نحو مطلوبی به وظایف محوله در زمینه کمک به هموطنان در حوادث عمل کنند. از همین روی است که استقرار مرکز جامع توانبخشی در استان‌ها خبر خوبی است و از این پس افراد نیازمندی که به هلال‌احمر مراجعه می‌کنند از خدمات درمان مورد نیاز برخوردار شوند. می‌دانیم که توانبخشی هلال‌احمر پیشانی اول نظام سلامت نیست؛ اما در توانبخشی باید در خط نخست خدمت‌رسانی باشیم و این موضوع ازجمله وظایف ذاتی جمعیت هلال‌احمر است تا از فقر بیش از حد توان‌یابان جلوگیری کرده، خدمات شایسته به آنان ارایه داده و در این وانفسای غیاب متولی، همراه و یاور مردم خود باشیم.