فروغ فکری روزنامهنگار
برف امان بریده بود. زمستان سخت و سرد سال 95 آنچنان بر کولبران سردشتی رخ نشان داد که 16نفر از آنها با بارهای بر دوششان زیر آوار ریزش بهمن در بیوران علیا جا ماندند و چهار نفرشان جان دادند. خبرش هم مثل بهمن بود که آوار شد و اسم کولبران در بهمن ماهی که حالا خیلی هم یادش از ما دور نیست برای مدتی-فقط برای مدتی- به صدر اخبار آمد. کسانی که سالیانسال است شغلشان کولبری است و روزیشان از بارهای روی دوششان درمیآید، دیده شدند. نیمههای بهمن همان سال راهی روستاهای مرزی پیرانشهر شدیم. به روستاهایی با کوههای سفید یکدست و مردهایی که دستهدسته در انتظار بار به مرز تمرچین میرفتند. هر خانه مردی داشت که پشتش را برای بر دوش گذاشتن کیلوکیلو بار آماده کرده بود و دل به کوهستان میزد. اما هنوز هم بار بر دوش گذاشتن برایشان عادی نبود؛ نه برای آنها که سنوسالی ازشان گذشته بود و دردهای دستوپا و کمر، خوراک هر روزهشان شده بود و نه برای جوانان بعضا درسخواندهای که میگفتند آینده کجاست؟ آینده ما در میان کوهستانها و زیر جنسهای به مرز رسیده گم شده است. همه آنها خبر ریزش بهمن در سردشت را شنیده بودند. دلشان میلرزید که دل به کوهستانهای پربرف بزنند، اما کمر راست میکردند و باز هم به هنگ مرزی پیرانشهر میرفتند تا نامشان را آنجا پیدا کنند و کارت کولبریشان را بگیرند و بار آوردنشان قانونی باشد. تا بارها نانی شود بر سفرههای خالیشان؛ بیفکر به آینده.
برف هنوز امان بریده بود. فروردین 96 کوهستانهای غرب سفیدپوش بودند و هنوز هم کولبران با اسب یا موتور راهشان به کوهستان میکشید که خبر آمد کولبران بیمه میشوند. تلخی مرگ چهار کولبر سردشتی آنقدر زیاد بود که بعد از چند ماه همچنان خبرش دستبهدست میشد. رسول خضری، نماینده پیرانشهر گفت که با موافقت وزیر کار، کولبران از نیمهدوم فروردین 96 بیمه تأمین اجتماعی میشوند. قرار شد استارت این بیمه از شهرستان پیرانشهر زده شود و بعد در سطح آذربایجانغربی گسترش یابد. حتی قرار شد در معابری که باید بارها تنها از طریق کولبری حمل شود، وسایل حملونقل موتوری یا چهارچرخه تعبیه شود تا کولبران ناچار به حمل بار بالغ بر 200کیلو نشوند.
فروردین 97 صحبتی از بیمه کولبران نبود. دولت تصمیم به اجرای طرح ساماندهی مرزهای استان و جایگزینشدن پیلهوری بهجای کولبری گرفت. فضای کسبوکار در این مناطق دچار تشنج شد. کار بهجایی رسید که از اواخر فروردینماه، کسبه و بازاریان شهرهای بانه، مریوان، سقز و جوانرود اقدام به بستن مغازههای خود کردند. آنها معترض بودند که بستهشدن مرزها باعث شده تا مرزنشینان و بهخصوص کولبران که درآمدشان از ورود کالا از مرزهاست، دچار زیان شوند و زندگیشان به خطر افتاده است.
رسول خضری، نماینده سردشت و پیرانشهر در مجلس گفت حدود ۷۵هزار کولبر از این راه معاش میکنند و حدود ۷ تا ۸میلیون نفر در این مرزها کاسبی میکنند و حالا زندگیشان در خطر است. خطری که سالها با آن کجدار و مریز کرده بودند، حالا روبهرویشان نشسته بود. چشمدرچشم و پنجهدرپنجه. فروردین 97 اینگونه شروع شد تا در ماه سوم سال شهریار حیدری، مدیرکل امور مرزی وزارت کشور بگوید چون کولبری یک فعالیت موقتی است، بیمه آنها منتفی شده است. حالا نه میتوانند از بیمهای که هرگز نداشتهاند صحبت کنند و نه دیگر میتوانند راهشان را به کوهستانهای سخت کج کنند و بار بر دوش شوند. آنها سالهاست منتظرند تا به 45هزار فرصت شغلی که بارها از آن صحبت شده و در طول برنامه ۵ ساله توسعه باید ایجاد شود، دست یابند. سالهاست چشمشان به کوهستان و دستشان
خالی است.