اگر این سوال مطرح شود که از میان تقویمهای موجود در جهان کدام یک از همه بهتر است احتمالا بسیاری جواب خواهند داد «آن که تعطیلاتش از همه بیشتر است!» خب تقریباً ما هم با این جواب موافقیم اما برای تحلیل اصولیتر ببینیم اصلا چند تقویم و گاهشمار در جهان موجود است.
گاهشمار گریگوری
این تقویم، جای تقویم ژولیانی را گرفت آن هم به خاطر دقت بیشترش. تقویم گریگوری توسط پاپ گریگوری سیزدهم در قرن شانزدهم میلادی معرفی شد. اگرچه تقویم گریگوری، تقویم مسیحیان است اما در کشورهای زیادی مورد استفاده است.
گاهشمار چینی
شروع سال چینی با موقعیت مکانی ماه مشخص میشود، یعنی هنگامی که ماه بین انقلاب زمستانی و اعتدال بهاری قرار دارد. چین به طور رسمی از تقویم گریگوری استفاده میکند اما تقویم چینی نیز برای جشن گرفتن تعطیلات در این کشور مورد استفاده است.
گاهشمار ژاپنی
ژاپن از سال ۱۸۷۳ میلادی تاکنون از تقویم گریگوری استفاده میکند. این کشور قبلاً از اسامی دورههای مختلف برای تعیین زمان خود استفاده میکرد. بر اساس این روش، مدتزمان فرمانروایی هر امپراتور، آغازگر دورهای جدید در تاریخ این کشور است. روش مذکور از سال ۷۰۱ تا ۱۸۷۳ میلادی، مورد استفاده کشور ژاپن قرار میگرفت.
گاهشمار بودایی
تقویم مورد استفاده کشورهای جنوب شرقی آسیا از روش سال نجومی بهره میبرد و در واقع زمانی است که زمین به دور خورشید میچرخد. البته تقویم بودایی مانند دیگر تقویمهای «سال خورشیدی» که دارای سال کبیسه هستند، تلاش نمیکند با اینگونه محاسبات زمانی هماهنگ باشد.
گاهشمار ایرانی
تقویم جلالی یکی از گاهشمارهای معروف ایرانی است که مبدأ آن، سال جلوس ملکشاه بر تخت سلطنت و سرآغاز آن جمعه، اول فروردین سال نخستین جلالی (۴۵۸خورشیدی)، برابر با نهم رمضان سال ۴۷۱ هجری قمری است. در این گاهشمار روز اول سال طوری تنظیم شده که با آغاز بهار مصادف شود و در پایان، هر سال ۳۶۵ یا ۳۶۶ روز دارد. این تقویم توسط عمر خیام تدوین شده است.
گاهشمار هجری
تقویم هجری که با عنوان تقویم اسلامی نیز شناخته میشود بر اساس گامهای مختلف ماه، از روش ۱۲ ماه و ۳۵۴ یا ۳۵۵ روز برای هر سال استفاده میکند. اولین سال اسلامی پس از هجرت پیامبر مکرم اسلام، حضرت محمد (ص) از مکه به مدینه و در سال ۶۲۲ میلادی آغاز شد. مسلمانان با استفاده از تقویم اسلامی مناسبتهای مذهبی خود را مشخص میکنند.
گاهشمار عبری
در سال ۱۰ پس از میلاد مسیح ایجاد شد که در ابتدا از ماههای قمری و تقویم سالی (از ژانویه تا دسامبر) برای محاسبه ایام سال استفاده میکرد اما با گذشت زمان، محاسبات ریاضیاتی جای این روش را گرفت. امروزه، تقویم عبری برای مشخص کردن تعطیلات مذهبی، تعیین زمان مناسب عبادتهای روزانه و انجام مراسمات مذهبی یهودیان مورد استفاده قرار میگیرد.
گاهشمار ژولیانی
این تقویم بر اساس تقویم رومی بود که در سال ۴۶ پیش از میلاد، توسط ژولیوس سزار معرفی شد. طبق تقویم ژولیانی، هر سال ۳۶۵ روز و ۱۲ ماه دارد که هر چهار سال یک بار، یک روز در ماه فوریه به آن اضافه میشود.