| جمشيد عدالتيان| كارشناس بازار كار|
يكي از شائبههايي كه وجود داشته و دارد اين است كه حضور كارگران افغان در بازار كار ايران براي كارگران ايراني ايجاد محدوديت ميكند و موقعيتها را از كارگران ايراني ميگيرد و درنهايت به نفع كارفرما است كه از تقاضاي بالاي نيروي كارگر ارزان كمال استفاده را ببرد و با حقوق كمتر از نيروي كار بهره ببرد؛ در حالي كه در پاسخ به اين شائبهها بايد گفت که كارگران افغانستانی در بخشهايي مشغول ارایه خدماتند كه كارگران ايراني كمترين تمايل را برای كاركردن در آن بخشها دارند. كارهاي ساختماني، نگهداري از فضاي سبز، آجرپزي، كشاورزي و... جزو این بخشها هستند و بيشتر اين نيروي كار در بخشهاي خدماتي با حداقل حقوق بيشترين خدمات را ارايه ميدهند؛ در حالي كه با تصور نبود اين نيروي كار، كارگر ايراني دستمزد بيشتري براي چنين كاري طلب خواهد كرد و اين در حالي است كه نيروي متخصص مشاغلي از اين دست هم در ميان ايرانيان كمتر است و بيشتر كارگران افغان به دليل سالها كاركردن در اين مشاغل در اين حرفهها تخصص يافتهاند. با رفتن اين نيروي كار ارزان كه حالا در بخش فعاليت خود تخصص هم يافته است، بازار كار ايران با كمبود نيروي كار روبهرو میشود و در صورت تامين اين نيروي كار بيشك بايد پرداختي بيشتري را متحمل شد. درنهايت بايد گفت که قيمتتمامشده بخشهايي مانند ساختمانی، كشاورزي و... كه كارگران افغان در آنها مشغول فعاليت بودند، بالا خواهد رفت و در نتيجه هم كارفرما و هم مصرفكننده از اين وضعيت متضرر میشوند. چنين مسائلي را كشورهايي مانند آمريكا و آلمان پيش از ما تجربه كردهاند و از فوايد آن بهره لازم را بردهاند. در برههاي آمريكاييها در زمان برداشت محصول راه ورود مكزيكيها را باز گذاشتند و از سختگيريها خبري نبود تا بتوانند از نيروي كار ارزان بهره ببرند و درنهايت قيمتتمامشده پاييني براي محصولاتشان ثبت كنند، آلمان هم از اين ترفند استفاده كرده است. بررسيهاي علمي در كشورهايي از اين دست نشان از اين دارد كه استفاده از چنين نيروهایی صرفه اقتصادي دارد و كارفرما و مصرفكننده از آن منتفع میشوند. بازار كار ايران هم در سالهاي گذشته از اين فرصت بهره لازم را برده و حالا با خروج اين نيروها چنين فرصتي از دست بازار كار خارج ميشود و بايد فكري اساسي و علمي براي آن كرد. اگر چه در برههاي نبود اين نيروي كار در بازار كار ايران به چشم خواهد آمد و بازتابهاي آن را همگي احساس خواهيم كرد.