سميرا طاووسي- روانشناس|نوجوانی دورهگذار از کودکی به بزرگسالی است. در این دوره بدن و روان انسان به نوعی دچار انقلاب و تحولات بسیار بزرگی میشود تا یک کودک به فردی بالغ تبدیل شود. در این دوره بدن همزمان با رشد جسمانی به رشد جنسی میرسد و هورمونهای جنسی شروع به کار کرده و جسم کودک را برای زندگی بالغانه و بزرگسالی و تشکیل خانواده آماده میکند. تواناییهای ناشناخته تفکر، افکار نو، دیدگاههای تازه، واقعیتهای جدیدی را برای کودک دیروز و نوجوان امروز آشکار میکند. مشغولیتهای ذهنی نوجوانان تغییر شکل مییابد و پیچیده میشود. تغییر شکل جسمی و هورموني به یکباره، کودک را به بزرگسال (11 تا 18 سالگی)، مرد یا زن، تبدیل میکند. نوجوانی که درواقع در سن بلوغ است، بهخاطر کسب این آگاهی، در دورهای حساس و بحرانی و در عین حال مملو از جذابیتهای جسمی و فکری است. يکی از مهمترین چالشها در این دوره، تغییرات یا تکانش جنسی است که به شکلهای تازه تجلی میکند. در بدن صفات جنسی ثانویه پدیدار میشود و بدن تغییر کرده و روابط با جنس مخالف اهمیت بیشتری پیدا میکند. مهمترین موضوع تربیت جنسی در دوره نوجوانی از نظر روانشناسی، آگاه کردن نوجوانان از این تغییرات و دلایل آن است و بهترین افراد برای آموختن این مسائل به نوجوانان والدین آنها هستند. معمولا توصیه میشود مادران در سنین نزدیک به بلوغ حتما برای دختران 10 الی 11 ساله تغییرات جسمی ظاهر بدن و مسأله عادت ماهیانه را بهعنوان یک موضوع جالب و مرحلهای برای بزرگسالی شرح دهند. یک مادر میتواند همزمان با نخستین عادت ماهیانه دختر نوجوانش یک جشن مادر دخترانه خصوصی برای او ترتیب دهد و در خلوت خصوصی دو نفرهشان با تبریک ورود دختر دلبندش به بزرگسالی که از نخستین نشانههایش همین سیکل ماهیانه است، برای او توضیح دهد که حالا بدنت هورمون جنسی ترشح میکند، صورتت ممکن است جوش بزند، شکل ظاهری بدنت تغییر میکند و حتی ممکن است به جنس مخالف علاقهمند شوي. برایش با آرامش توضیح دهد که همه اینها را خدا در جسم و روان انسان قرار داده تا ما آماده بزرگسالی و تشکیل زندگی مشترک و ازدواج شویم. همچنین پدران این توضیحات را به پسران نوجوان خود بدهند و حتما در مورد احتلام شبانه که شروع بزرگسالی برای پسران است به فرزند خود توضیح دهند. این نوع صحبتهای خصوصی مادر دخترانه و پدر پسرانه هم باعث صمیمیت بین والدین و نوجوانان میشود و هم نوجوان با این حس صمیمیت میآموزد که میتواند به راحتی سوالات و مشکلات احتمالی خود را با والدین که بهترین حامی فرزندان هستند در میان بگذارند. توجه به مسأله عشق و جذابیت جنس مخالف نیز مهم است. والدین میتوانند با هدایت توجه فرزند نوجوان خود به این موضوع که اگر انسان عاشق جنس مخالف نشود و تمایلی برای همراهی با جنس مخالف نداشته باشد نهاد خانواده هیچگاه تشکیل نشده و کسی ازدواج نمیکند، این موضوع جذابیت جنس مخالف را نیز به شیوه صحیح برای فرزند خود توضیح دهند. اگر یک نوجوان بدون آگاهی وارد دوره بلوغ شود و یکباره با تغییرات جسمی و روانی این دوره مواجه شده و راهی برای مدیریت این تغییرات نیابد ممکن است در معرض آسیبهای فراوانی قرار گیرد، بنابراین بهترین شیوه مواجه شدن با تغییرات بلوغ در نوجوانان و اصل مهم تربیت جنسی در این سن، آگاهی نوجوان توسط والدین او و کمک به او جهت شناخت بیشتر این تغییرات و چرایی آنهاست. نوجوانی که همه مشکلات را با والدین در میان بگذارد طبق تحقیقات این دوره را با کمترین آسیب سپری میکند. پس اگر میخواهید فرزند نوجوانتان به بهترین شکل از این دوره عبور کند، ابتدا بهترین دوستش باشید و سپس با صمیمیت تغییرات را برایش توضیح دهید.