صبح دیروز، پنج هواپیمای ای‌تی‌آر (ATR) جدید وارد آسمان ایران شدند. هواپیماهایی که طبق اعلام وزارت راه‌وشهرسازی و براساس قراردادهای بسته‌شده، به ایران آمده‌اند و با توجه به نزدیک‌بودن زمان بازگشت تحریم‌های آمریکا شاید این هواپیماها آخرین فروند از هواپیماهایی باشند که ایران در قالب قرارداد هواپیماهای برجامی به ناوگان خود اضافه می‌کند.
با ورود این پنج فروند، تعداد هواپیماهای برجامی ایران به عدد ۱۶ خواهد رسید که از این تعداد سه فروند مربوط به ایرباس و هشت فروند مربوط به ای‌تی‌آر می‌شد. هواپیماهای منطقه‌ای ای‌تی‌آر که ظرفیت مسافرگیری کمتر از ۱۰۰نفر دارند، برای پروازهای منطقه‌ای و فعال‌کردن فرودگاه‌های کوچک اهمیت بسیار زیادی خواهد داشت.
نیاز به 500 فروند هواپیمای جدید
ایران‌ایر پس از اجرایی‌شدن برجام، خرید ۲۰۰ هواپیما را در دستور کار خود قرار داده بود که در این چارچوب ۸۰ هواپیما مربوط به بویینگ، ۱۰۰ فروند مربوط به ایرباس و ۲۰ فروند مربوط به ATR بود. این درحالی است که طبق اعلام وزیر راه‌وشهرسازی، ایران به ۵۰۰ فروند هواپیمای جدید برای نوسازی ناوگانش احتیاج دارد اما درحال حاضر خروج آمریکا از برجام وضع را به‌گونه دیگری تغییر داده است. پس از آنکه با اعلام ترامپ، ایالات متحده از برجام خارج شد، بویینگ و ایرباس رسما اعلام کردند که امکان اجرایی‌کردن قراردادشان با ایران را ندارند و ای‌تی‌آر هم نسبت به قابل اجرابودن این قرارداد تردیدهای جدی را مطرح کرد.
دولت آمریکا در جریان اجرای برجام هم اعلام کرد؛ هر شرکتی که قصد فروش هواپیما به ایران را داشته باشد، درصورتی که 10درصد از قطعات آن در آمریکا یا از سوی شرکت‌های این شرکت ساخته شده باشد، نیاز به مجوز اوفک- وزارت خزانه‌داری آمریکا- دارد.
قراردادهای ایرباس و بویینگ
یک‌طرفه قطع می‌شود
خروج آمریکا کار را برای هواپیمایی دشوار خواهد کرد و باید قید گرفتن 80 فروند بویینگ و 100 فروند ایرباس را زد، چراکه چنانچه محمدرضا رضایی‌کوچی، رئیس کمیسیون عمران مجلس گفته؛ قراردادهای ایرباس و بویینگ یک‌طرفه قطع می‌شود و حمایت طرف‌های اروپایی هم کمکی به فروش هواپیمای ایرباس و بویینگ به ایران نخواهد کرد، زیرا موتور این دو هواپیما آمریکایی است؛ از این‌رو قراردادها به صورت یک‌طرفه به دلیل مخالفت آمریکا لغو شده است و به دلیل عدم وجود ضمانتنامه در این زمینه کاری نمی‌توان از پیش برد.
ایران انتظار داشت در سال ۲۰۱۷ و ۱۲ماه سال ۲۰۱۸، حدود ۳۲ فروند هواپیما از این سه شرکت بزرگ هواپیماساز جهان تحویل بگیرد و حالا در میانه سال 2018، امکان ورود هواپیما از دو شرکت سلب شده و مشخص نیست شرکت ای‌تی‌آر (ATR) بار دیگر هواپیمایی به ایران خواهد فرستاد یا خیر.