آیت وکیلیان|  صحبت از «FATF» پیشتر هم به میان آمده بود اما خردادماه امسال با موضع‌گیری‌های مختلف در مجلس، جنبه‌ای عمومی‌تر پیدا کرد. به این ترتیب برخی از اصحاب رسانه هم اخبار مربوط به آن را دنبال می‌کردند اما شاید خیلی از مردم همچنان نسبت به جزییات آن اطلاعی نداشته باشند. به‌خصوص حالا که غیر از FATF، صحبت از CFT هم به میان آمده و اذهان عمومی را با ابهام بیشتری مواجه کرده؛ اما برای آشنایی با این معاهده در ادامه تلاش کرده‌ایم به زبان ساده آن را توضیح دهیم.
 FATF چیست؟
FATF معادل لاتین «گروه ویژه اقدام مالی» است که در موضوع پولشویی انجام‌وظیفه می‌کند. برخلاف تصورات رایج، «گروه ویژه اقدام مالی»، «قرارداد» نیست، بلکه یک سازمان بین دولتی است که چند کشور به صورت مشترک در آن حضور دارند. تأسیس این گروه به ‌سال ۱۹۸۹ با ابتکار گروه «جی8» بوده است. هرچند گروه «جی8» در وضع کنونی تبدیل به گروه «جی 7» شده است، چون عضویت روسیه به حالت تعلیق درآمده. در مجموع درحال حاضر هفت کشور صنعتی جهان یعنی فرانسه، آلمان، بریتانیا، ایتالیا، ژاپن، آمریکا و کانادا از اعضای «جی 7» هستند. این سازمان با توجه به سیاست‌های توسعه برای مبارزه با پولشویی تأسیس شده که فعالیت‌های خود را در‌ سال ۲۰۰۱ درخصوص مبارزه با تأمین مالی تروریسم به صورت عملی گسترش داد. دبیرخانه «گروه ویژه اقدام مالی علیه تروریسم» در پاریس است. این سازمان همچنان که گفته شد، قرارداد نیست، بلکه یک سازمان بین دولتی است؛ سازمانی که بررسی‌هایی درباره وضع قوانین مبارزه با پولشویی در بازارهای مختلف مالی را در سرتاسر جهان انجام می‌دهد و نتیجه آن را در جلسات هر چهارماه یک‌بار خود به اطلاع کشورهای عضو می‌رساند، تا این کشورها بتوانند ریسک سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی هدف را بررسی و در مورد سرمایه‌گذارانی که به کشورهای مشکوک می‌روند،   احتیاط کنند.
در وظایف «گروه ویژه اقدام مالی علیه تروریسم»، مقررات مبارزه با پولشویی شامل قوانینی است که اشخاص و شرکت‌ها را موظف می‌کند در مورد نحوه کسب درآمدشان به دولت‌ها توضیح دهند. از این طریق، پول‌هایی که از راه‌های نامشروع مانند قاچاق، رشوه و تخلف‌های مالی به ‌دست‌ آمده است، برای ورود به بازارهای مالی با دشواری بیشتری روبه‌رو می‌شود و سلامت نظام اقتصادی قابل تضمین‌تر خواهد بود.
فهرست سیاه (Black List) چیست؟
یکی از وظایف این سازمان تهیه «لیست سیاه» است. «لیست سیاه» چه معنی دارد؟ لیست سیاه مفهومی است که‌ سال ۲۰۰۹ وارد ساختار «گروه ویژه اقدام مالی» شد. لیست سیاه شامل کشورهایی است که از نظر کارشناسان این سازمان، در مبارزه جهانی علیه پولشویی و تأمین مالی تروریسم همکاری نمی‌کنند. در ‌سال ۲۰۰۹ برای نخستین‌بار، نام ایران در کنار پاکستان، ازبکستان، ترکمنستان وارد «لیست سیاه» پیشنهادهای سرمایه‌گذاری «گروه ویژه اقدام مالی علیه تروریسم» شد. در سال‌های بعد، ایران در کنار کره‌شمالی در رأس این لیست قرار گرفت. حضور ایران در لیست سیاه بعد از پذیرش برجام عملا معلق شد اما این تعلیق موقت بود. به این دلیل که ایران باید در قوانین ناظر به این مباحث اصلاحاتی را ایجاد می‌کرد.
دولت روحانی که پس از برجام همواره بر ضرورت برقراری روابط ساختارمند با نهادهای موثر بین‌المللی تأکید کرده، یکی از قفل‌های بازنشده ورود سرمایه به کشور را همین حضور نام ایران در «لیست سیاه» این گروه می‌دانست و معتقد بود؛ همکاری با «گروه اقدام مالی» ازآن‌رو ضرورت دارد که امروزه کلیه بانک‌ها، موسسات مالی، شرکت‌ها و بنگاه‌های اقتصادی در سراسر جهان موظف هستند که استانداردهای مبارزه با پولشویی و تأمین مالی تروریسم را اجرا کنند. با وجود این در دو‌سال گذشته، مخالفان دولت همچنان نسبت به عضویت ایران در این معاهده موضع داشته‌اند.