این اتفاق دوماه پیش در گالیکش استان گلستان رخ داد. مرد جوان با خودروی پرایدش به همراه همسر و پسر 11ساله‌اش به خانه‌شان می‌رفت، اما ناگهان از مسیر منحرف شد و با دیوار برخورد کرد. بر اثر این حادثه رانندگی، همسر و پسر کوچکش مصدوم و هردو در بیمارستان بستری شدند. بعد از شکایت همسرش بود که این مرد دستگیر شد و بعد از طی مراحل قانونی از سوی محمدرضا عموزاد قاضی شعبه ۱۰۱ کیفری گالیکش به 5ماه حبس محکوم شد، اما این قاضی براساس قانون مجازات اسلامی جدید، به متهم پیشنهاد مجازات جایگزین کرد تا به جای حبس، بتواند خدمتی برای جامعه انجام دهد. مرد جوان ماجرای این تصادف و درنهایت مجازاتش را به خبرنگار «شهروند» چنین روایت کرد: «آن روز با همسر و پسرم بیرون بودیم، می‌خواستیم به خانه‌مان در گالیکش برویم. در راه بودم که ناگهان سه موتوری از لاین مخالف به سمت ما آمدند. سرعتشان زیاد بود. در یک لحظه نمی‌دانستم باید چه کار کنم، برای همین از مسیر منحرف شدم و خودرو با سرعت زیاد به دیوار برخورد کرد. در این حادثه من سالم بودم، ولی همسر و پسر 11‌ساله‌ام بشدت مصدوم شدند. بلافاصله آنها را به بیمارستان منتقل کردیم. خودروی پرایدم هم له شد و خسارت زیادی برجای گذاشت. بعد از آن همسرم از من شکایت کرد. خودش سر و دستانش شکست و پسرم هم پاهایش شکسته بود. بعد از شکایت همسرم بود که مرا دستگیر کردند. وقتی قاضی عموزاد پرونده‌ام را بررسی کرد، درنهایت گفت که به 5ماه حبس محکوم می‌شوم. وقتی شنیدم، خیلی شوکه شدم. در این وضع زندان‌رفتن برایم غیرممکن بود. اصلا دوست نداشتم زندگی‌ام با این 5ماه حبس نابود شود و کارم را از دست بدهم، اما قاضی به من کمک کرد و در اوج ناامیدی، باعث خوشحالی‌ام شد. او پیشنهاد داد که به جای حبس از مجازات جایگزین استفاده کنم. براساس شغلم که نصب سایه‌بان و جوشکاری است، چند کار را پیش‌رویم گذاشت. یکی از گزینه‌ها بهسازی و تعمیرات یک مدرسه بود. من دلم می‌خواست خدمتی به آموزش و پرورش کرده باشم. برای همین این کار را انتخاب کردم. به مدت 50ساعت یک مدرسه فنی و حرفه‌ای در گالیکش را تعمیر کردم. برای پنجره‌هایش حفاظ گذاشتم، قسمت‌هایی که نیاز به تعمیر داشت، تعمیر و کلاس‌های درسی را هم بهسازی کردم. از این کار خیلی راضی بودم. همه هزینه‌هایش پای خودم بود. در کل 500‌هزار تومان هزینه کردم، ولی ناراضی نبودم. توانستم خدمتی به جامعه و به‌خصوص دانش‌آموزان کنم. پسر خودم دانش‌آموز است و من از خدمت به مدارس لذت می‌برم. می‌دانم اگر جایی که فرزند آدم در آن‌جا درس می‌خواند، ایمن باشد و فضای تمیزی داشته باشد. چقدر می‌تواند برای خانواده‌های احساس امنیت ایجاد کند. برای همین با جان و دل این کار را انجام دادم و از قاضی که این راه را پیش‌رویم قرار داد، تشکر می‌کنم. اگر به زندان می‌رفتم، معلوم نبود چه اتفاقی برای زندگی‌ام می‌افتاد. من درآمد زیادی ندارم. دو فرزند پسر دارم که باید هزینه زندگیشان را تأمین کنم. با رفتنم به زندان ممکن بود همین کارم را هم از دست بدهم و زندگی خانواده‌ام به خطر می‌افتاد.»

قاضی پرونده: تهدیدها را به فرصت تبدیل کرده‌ایم

محمدرضا عموزاد، قاضی این پرونده است. معمولا افرادی که پرونده‌هایشان به شعبه این قاضی، در دادگستری گالیکش ارجاع می‌شود، اغلب به ‌جای اینکه روانه زندان شوند، سر از گل‌فروشی و کتابفروشی درآورده یا مشغول به درختکاری می‌شوند. قاضی که معتقد است وقتی شخصی که مرتکب بی‌احتیاطی در رانندگی شده و از نظر مالی نیز مشکل دارد، چرا باید روانه زندان شود که این مسأله هزینه‌های مادی و معنوی از لحاظ‌های مختلف داشته باشد.
او با ارایه توضیحاتی درباره این پرونده، به خبرنگار «شهروند» گفت: «جرم این مرد، بی‌احتیاطی در امر رانندگی منجر به صدمه بدنی غیرعمدی بود. همسرش از او شکایت کرده بود. وقتی پرونده را بررسی کردم، از لحاظ قانونی وی باید به 5ماه حبس محکوم می‌شد، ولی وقتی پرونده را بررسی کردم و موقعیت متهم را سنجیدم، متوجه شدم که می‌شود او را شامل مجازات جایگزین کرد. او سابقه‌ای نداشت و نمی‌توانست به زندان برود. رفتارش هم مناسب بود. برای همین چند گزینه را برای مجازات جایگزین پیش‌رویش قرار دادم و او درنهایت فعالیت عمرانی و بهسازی کلاس‌های درسی دانش‌آموزان به مدت 50ساعت را انتخاب کرد. تمام پیشنهادهایم هم براساس توانایی و شغلش بود؛ چراکه مثلا اگر متهمی پزشک باشد، نمی‌توانیم او را به جمع‌آوری زباله محکوم کنیم یا اگر فردی مهندس باشد، نمی‌توانیم او را به ویزیت بیماران محکوم کنیم. این مجازات‌ها باید براساس توانایی و تخصص افراد باشد. از آنجایی هم که این فرد جوشکار بود، او را به تعمیر کلاس‌های درسی زیرنظر دادسرای اجرای احکام و آموزش و پرورش محکوم کردیم. این حکم نیز اجرا شد و درنهایت آموزش و پرورش نیز از نتیجه کارش راضی بود. معمولا با اجرای این‌گونه احکام هم به متهم، از لحاظ حفظ حیثیت فردی و اجتماعی کمک شده و هم سیستم قضائی با جمعیت کیفری کمتری مواجه می‌شود. همچنین استقبال از این احکام و میزان تاثیرگذاری آنها از دیگر دلایل صدور مجازات جایگزین حبس است. معمولا هم متهمان از این مجازات‌ها استقبال می‌کنند و عموما نیز بیشتر درس می‌گیرند و تأثیر مثبتی در آنها می‌گذارد. ما تهدید‌ها را به فرصت تبدیل می‌کنیم و به جای اینکه با مجازات حبس، یک خانواده را بی‌سرپرست کنیم، برای جامعه خدمت عمومی انجام می‌دهیم. مثلا همین چند وقت پیش هم متهمی که تصادف منجر به فوت داشت و باید سه‌سال زندانی می‌شد، به خدمتگزاری به ‌هزار نمازگزار در مساجد و اماکن مذهبی محکوم شد. هنوز هم اجرا نشده و فکر می‌کنم در ماه محرم به اجرا دربیاید. با این امر هم از نابودی زندگی یک فرد در زندان جلوگیری کردیم و هم به جامعه و اماکن مذهبی خدمتی ارایه شده است.»