شهروند| تب دلار خوابید. قیمت هر برگه اسکناس آمریکایی در بازار تهران که 15 هزار تومان را رد کرده بود، شایعات بسیاری را سر زبان‌ها انداخت؛ اینکه دلار رقم 20 تا 30 هزار تومان را هم تجربه می‌کند. در این میان حتی حسین راغفر، اقتصاددان افزایش قیمت دلار به 40 هزار تومان را تخمین زد که البته این موضوع با واکنش انجمن اقتصاددانان مواجه شد و آنها به این اقتصاددان برای ویدیوی پرحاشیه‌اش در فضای مجازی و جوسازی برای قیمت دلار انتقاد کردند.
با این حال، همچنان بسیاری از افراد در فضای مجازی یک پرسش عمده دارند و آن اینکه دلار بالاخره کجا ترمز را می‌کشد و به تثبیت می‌رسد. بانک مرکزی در روزهای پایانی هفته گذشته اجازه داد صرافی‌ها علاوه بر حوالجات، اسکناس دلار را هم خرید و فروش کنند و از آن سو زمزمه‌هایی مبنی بر اینکه FATF به تصویب می‌رسد، شنیده شد. این عوامل به عقیده کارشناسان بر قیمت دلار تاثیر گذاشت و دیروز بهای آن را به 13 هزار و 200 تومان کاهش داد. در ادامه همین حواشی تعیین قیمت دلار پروانه مافی، نماینده مجلس در توییتی نوشت FATF می‌تواند قیمت دلار را تا نصف قیمت فعلی کاهش دهد. کارشناسان به «شهروند» می‌گویند توییت پروانه مافی بسیار اغراق‌آمیز است، در عین اینکه نمی‌توان تصور کرد دلار چندان هم قیمت‌های عجیب‌وغریب به خود ببیند، زیرا توان خرید مردم بسیار کاهش داشته است.
FATF قیمت دلار را تغییر نمی‌دهد
احمد حاتمی‌یزدی، کارشناس بانکی و اقتصاددان در این‌باره به «شهروند» می‌گوید: «توافق FATF نمی‌تواند بر نرخ ارز و قیمت دلار تاثیرگذار باشد، چراکه مقوله جداگانه‌ای دارد و مربوط به مقررات پولشویی بوده و نشان‌دهنده آن است که رقم‌های عمده بانکی بابت چه چیزی پرداخت یا دریافت می‌شود. وضعیت ارزی فعلی ناشی از مسائل سیاسی و روابط بین‌المللی ایران است.»
این اقتصاددان در ادامه می‌گوید: «تحریم ایران توسط آمریکا موجب عدم‌اطمینان نسبت به آینده شده و محدودیت‌های تحریم‌هراسی در میان فعالان اقتصادی ایجاد کرده است. در نتیجه صاحبان سپرده در بانک، نقدینگی هنگفت به وجود آمده در سال‌های اخیر را تبدیل به ارز کردند تا از کشور خارج کنند یا نسبت به حفظ دارایی‌شان اطمینان حاصل کنند. ترکیب این دو عامل یعنی تحریم‌های آمریکا و بیدارشدن نقدینگی خفته، متاسفانه عامل اصلی به هم خوردن بازار ارز بوده است، به همین جهت با تصویب موافقت‌نامه FATF نرخ ارز کاهش پیدا نمی‌کند.»
این کارشناس بانکی ضمن یادآوری اینکه در حال حاضر ما از 3نرخ دلار بهره می‌بریم، در این زمینه توضیح داد: «قیمت دلار را می‌‌توان به سه دسته تقسیم‌بندی کرد؛ دلار 9 هزار تومانی که نرخ ارز تجاری است و در سامانه نیما مورد معامله قرار می‌گیرد، دلار 4200تومانی که به کالاهای اساسی اختصاص پیدا کرده و درنهایت دلار 13 هزار تومانی که در بازار آزاد است و مورد استفاده افرادی قرار می‌گیرد که می‌خواهند دارایی خود را تبدیل به ارز کنند تا ارزش دارایی خود را از دست ندهند یا سرمایه‌هایشان را از کشور خارج کنند، البته تعداد این افراد نمی‌تواند چشمگیر باشد.»
جولان دلار قاچاق در بازار
به گفته حاتمی‌یزدی این توافق‌نامه نمی‌تواند بر نرخ ارز تاثیرگذار واقع شود، با این وجود حالا پرسش بسیاری از مردم این است که نرخ ارز کجا و روی چه قیمتی متوقف می‌شود؟ این کارشناس بانکی در پاسخ به این سوال می‌گوید: «با توجه به دسته‌بندی‌‌هایی که پیشتر گفته شد، به نظر نمی‌رسد نرخ دلار 4200تومانی و سامانه نیما تغییر چندانی داشته باشد، اما دلار 13 هزار تومانی وضعیت نامعلومی دارد و نمی‌توان درمورد میزان افزایش قیمت آن اظهارنظر کرد، چراکه اسکناس نداریم، همچنین منبعی هم برای تامین آن وجود ندارد، زیرا اتحادیه اروپا و آمریکا به ما دلار ارایه نمی‌دهند، برای همین هرچه در بازار وجود دارد، دلار قاچاق است و نمی‌توان تشخیص داد که چه میزان از آنها تقلبی و اصل است.»
دلار بیشتر از این کشش گرانی ندارد
هادی حق‌شناس، اقتصاددان و کارشناس بانکی هم به «شهروند» می‌گوید اسکناس آمریکایی بیشتر از اینها کشش افزایش قیمت ندارد. او البته درباره تاثیر FATF نظری مشابه پروانه مافی دارد، البته نه آنقدر اغراق‌آمیز. او در این زمینه بر این باور است که «بدون شک با تصویب FATFبسیاری از موانع بانکی ما با دنیا رفع می‌شود و ارتباط سهل‌تری با دنیای بانکی برقرار می‌کنیم.» این کارشناس بانکی بر این باور است که «تحقق این موضوع می‌تواند بر روند کاهشی نرخ دلار موثر واقع شود، اما تخمین دقیق آن امری سخت است، چراکه تنها نابسامانی همکاری ایران با بانک‌های خارجی عامل افزایش قیمت نرخ دلار نیست و دلایل متعددی چون عوامل سیاسی بر آن تاثیرگذارند.»