تهران روستایی بود در حومه ری که به آن «تهری» میگفتند. روستایی که یکی از پایگاههای شیعیان بود و آداب و مناسک شیعی در آن رواج داشت.
از اینرو عجیب نیست که ری و در ادامه تهران یکی از قدیمیترین شهرهای ایران باشند که مراسم ويژه عزاداری ماه محرم به صورت گسترده و منظم در آن برگزار میشده است و با انتقال مرکز حکومت به تهران برگزاری این مراسمات شدت گرفت.
گزارشهای نظمیه تهران از محلات مختلف در سالهای ۱۳۰۳ تا ۱۳۰۵ خبر از برپایی مراسم عزاداری میدهد. یکی از کانونها و مراکز دینی شهر تهران هم بازار است، به همین دلیل قدیمیترین هیأت تهران در بازار تهران شکل گرفته است. قدیمیترین دستهها هم مربوط به اصناف تهران بود که بسیاری از آنها هنوز هم دایر و فعال هستند.
مراسم عزاداری در بازار، آدابی هم داشت مانند مراسم چهارپایه؛ پایان عزاداری با نوحهسرایی بزرگان مداح بود که در تیمچه حاجبالدوله به روی چهارپایهای میرفتند و مداحی میکردند. بازار تهران خاطره عزاداری اصناف بسیاری را در خود دارد که هنوز پابرجا هستند؛ قدیمیترین آنها مربوط به صنف بزازهاست که بیش از یکصدسال از قدمت آن
میگذرد.
در ادامه به برخی از قدیمیترین هیأتهای موجود در تهران اشاره
میشود.
هیأت محبان حسین در سال ۱۳۶۳ هـ.ق تاسیس شد. از علمای شرکتکننده در این هیأت میتوان از آیتالله حاج میرزا ابوالقاسم تنکابنی و محمدرضا تنکابنی، آیتالله خوانساری، واعظ محترم سلطان الواعظین شیرازی و... نام برد.
هیأت احمدی که در سال ۱۳۶۵ هـ.ق تاسیس شد.
هیأت جان نثاران ائمه اطهار که در سال ۱۳۴۲ هـ.ش در جنوبشرق تهران تاسیس شد.
سقاخانهاي در بازار بزرگ تهران به تاريخ ١٣٠٧ شمسي متعلق به خانواده جان نثار.
هیأت کربلاییهای تهران که در ۱۳۴۸ هـ.ش تاسیس شد. این هیأت بسیار گسترده و وسیع بوده و شعبههای متعددی در نقاط مختلف تهران پیدا کرد.
هیأت کربلاییهای مقیم قزوین در تهران به سال ۱۳۵۲ هـ.ش
تأسیس شد.
پس هیأتهای عزاداری که ما امروزه شاهد آن هستیم، ابتدا در مفهوم و معنا گسترده و عام بود و به تدریج این تشکل خاص و منظم به صورت «هیأت» شکل گرفت.