سعید ساویز کارشناس انرژی

آنچه امروز به عنوان بحران محيط زیست با جنبه‌هايي چون خشك شدن تالاب‌ها، هجوم ريزگردها، تخريب طبيعت و... خود را با شديدترين حالت ممكن نشان می‌دهد، پیامد چند دهه کم توجهی به آموزه‌هاي زيستن در كنار طبيعت بوده است. تفكري كه نياز‌هاي بوم‌شناسي را نه يك ضرورت و امر حياتي، بلکه خواسته لوكس طرفداران محيط زيست انگاشته. از میان صدها آسيب وارده به طبيعت اين سرزمين، سه نمونه بارز و جديدترين آنها خشكيدن درياچه اروميه، هجوم ريزگردها به خطه‌های خوزستان و سیستان و بلوچستان و افزایش نگران‌کننده شوری کارون بزرگ در اثر گنبدهای نمکی سد گتوند است؛ شوري بیش از حد درياهاي آزاد.
اكنون پس از آزمون و خطا‌های فراوان، در سرزمین گیلان، يكي ديگر از اين دست تصميم‌های متضاد با قوانین حاکم بر طبيعت در حال رخ‌دادن است. به‌رغم مخالفت‌های متخصصین و اعضای کمیته ارزیابی محیطزیستی استان، عملیات اجرایی سدي به نام «لاسک» روی رودخانه «امامزاده ابراهیم» و بر سازندي از جنس آهکی و رسوبی و در نزديكي گسل فعال آستارا- تالش- فومن در حال آغاز شدن است. هدف از احداث سد لاسک را تامین آب شرب شهرهای شفت، صومعه‌سرا، رشت و انزلی از محل رودخانه «امامزاده ابراهیم» شفت اعلام می‌کنند.  از آن جا که این رودخانه به تالاب انزلی ریخته و این تالاب نیمه جان را مشروب خواهد کرد، در صورت ساخت سد و نگه داشتن آب در بالادست و مخزن سد، این تالاب با ارزش جهانی به شدت در معرض آسیب‌های جدی و خطر خروج از لیست کنوانسیون بین‌المللی رامسر قرار می‌گیرد.
ساخت این سد اضافه‌بر خسارت‌های محیط زیستی فوق‌الذکر، سه روستای "لاسک"، "کلوان" و "ویسرود" با جمعیتی بالغ‌بر 1630 نفر را به طور کامل به زیر آب برده و  7 روستای زیرمجموعه روستای لاسک را با مشکل کمبود آب مواجه خواهد کرد که مشکلات اقتصادی-اجتماعی-فرهنگی عدیده‌ای را برای مهاجران این مناطق بر جای گذاشته و بیش از 66 هکتار شالیزار منطقه و 43 هکتار اراضی باغی و چایکاری را در مخزن سد دفن خواهد کرد.
خسارت‌های ساخت این سد به همین‌ها ختم نشده بلکه 100 هکتار از شمشادستان‌های جنگل‌های ارزشمند هیرکانی که در شمار گونه‌های ممنوع‌القطع قرار دارند را نابود خواهد کرد.
مهمترين دلايل مخالفان اين سد را در چند فراز مشخص زیر مي‌توان خلاصه كرد:
كاهش قابل توجه آب ورودي به تالاب با ارزش جهانی انزلی؛ اين موضوع سبب خشكي مداوم بخشی از تالاب و تبديل آن به يك منشأ ريزگرد فعال شده و شهرهاي شفت و رشت و روستاهاي اطراف آن را تهديد مي‌كند.
از بین بردن 100 هکتار از تنها بازماندگان شمشادهای هیرکانی که اکنون با چالش آفت شبپره شمشاد نیز دست به گریبانند.
رسوب‌گذاری فراوان اراضی بالادست حوضه سد که سبب پر شدن مخزن آن در کوتاه مدت می‌شود.
بالا آمدن سطح سفره آب زيرزميني در اراضی پایین‌دست سد و خطرات احتمالی برای اراضی کشاورزی باغی و صیفی.
از این‌رو ضمن هشدار خسارت‌های غیرقابل جبران محیطزیستی و نارضایتی‌ها و تنش‌های اجتماعی ناشی از ساخت این سد در منطقه، درخواست داریم که مسئولان ذیربط دستور بررسی کارشناسی جامع‌نگرانه و توقف ساخت این سد را بدهند.