مریم رضاخواه روزنامه‌نگار

سیل بار دیگر در پهنای خاکی کشورمان خودنمایی کرد؛ ویرانگر بود و مرگبار. یورش سیل از 10 سال گذشته به‌طور چشمگیری افزایش یافته است. البته سیل‌های دهه‌های گذشته  را هم نباید نادیده گرفت؛ سیل‌هایی که مردم زیادی را قربانی کرد و خرابی‌های فراوانی بر جای گذاشت.   مطابق آمار تهیه‌شده توسط سازمان ملل متحد، در میان بلایای طبیعی سیل و طوفان بیشترین تلفات و خسارات را دارد. در واقع خسارات ناشی از سیل و طوفان حتی بیشتر از زمین‌لرزه است. این امر در کشور ما هم صادق است؛ کشوری سیل‌خیز که در سال‌های گذشته شاهد آن بودیم. طبق اظهارات قائم‌مقام وزیر نیرو در پاییز 96، 25 درصد از 1400 شهر کوچک و بزرگ ایران در معرض خطر سیل قرار دارند. با وقوع 200 سیل در سال‌های گذشته، خسارتی بیش از 700 میلیارد تومان به کشور وارد شده است.
اما همیشه کاهش خسارت سیل و جلوگیری از تاخت‌وتاز آن در کشورمان عقیم مانده است و تنها زمانی که سیلاب مخربی ایجاد می‌شود، مسئولان و متخصصان به آن توجه می‌کنند، آن هم در بازه زمانی کوتاه. مهار سیلاب بارها از سوی متخصصان و کارشناسان مطرح شده، اما به‌طور محدود و پراکنده در سطح کشور اجرایی شده است. همین موضوع نشان می‌دهد که مهار  سیلاب راه حل مشخص و علمی دارد که در کشورهای پیشرفته اجرایی می‌شود، اما موضوع سیل در کشور ما با پیچیدگی‌هایی همراه است. بارش باران سیل‌آسا می‌شود و به پهنه کشور آسیب می‌رساند. اگر پدیده سیل در کشور به‌طور تخصصی مورد مطالعه کارشناسان قرار می‌گرفت، شاهد کاهش خسارت و تلفات بودیم و حتی با مطرح‌شدن راه حل‌های مناسب به بهره‌برداری اقتصادی از سیل می‌رسیدیم. از این دیدگاه می‌توان به سیل به جای تهدید به‌عنوان یک فرصت نگاه کرد. می‌توان با ذخیره بخش زیادی از بارش که تبدیل به سیل می‌شود در ذخیره سدها، تغذیه سفره‌های زیرزمینی و پرکردن آب‌بندها استفاده کنیم. این در حالی است که شیوه‌های سنتی نظیر استفاده از کانال‌ها و آب‌بندها کم‌کم رو به فراموشی می‌رود. بر این اساس، برنامه‌ریزی و انجام اقدامات جامع جهت پیشگیری و کاهش خسارات سیل در قالب طرح‌های مطالعاتی و اجرایی از اهمیت بسزایی در راستای دستیابی به اهداف توسعه پایدار برخوردار است. آمادگی در برابر سیلاب می‌تواند از طریق آموزش همگانی و تخصصی انجام شود. ارایه پیام‌های ایمنی، توجه به پیش‌بینی‌های هواشناسی و هشدارهای صادرشده می‌تواند در کاهش خسارات سیل و نجات جان انسان‌ها کمک کند. این موارد می‌تواند از طریق  چاپ  و انتشار پوستر، بروشور، کتاب و تهیه فیلم  اطلاع‌رسانی شود .