امروز مصادف است با سالروز زلزله كرمانشاه (سرپل ذهاب) كه با قدرت زياد 3/7 ريشتر به وقوع پيوست. زلزلهاي كه خوشبختانه به دلايلي تلفات آن كمتر از تلفات زلزلههاي مشابه در نقاط ديگر كشور بود. زلزلههاي بم (بيش از 30,000 نفر) و رودبار (بيش از 40,000 نفر) بودند، هرچند به لحاظ شدت بيشتر از زلزله سرپل ذهاب نبودند، كه در نهايت حدود 621 نفر از هموطنان فوت كردند. و اگر چه بسیاری از آنان در خانههای ساخته یا بازسازی شده مستقر هستند ولی هنوز هم تعدادی در کانکس به سر می برند که امیدواریم بزودی به سرپناه ساخته شده خود بروند.
زلزله و ساير بلاهاي طبيعي يك وضعيت تهديدآميز و تأثرآور براي هر كشوري است. ولي هميشه يك فرصت هم هست كه خود را براي اصلاح روشها، بهبود سازمان کمک و امداد و نوسازي ساختمانها و نيز بروز حس نوعدوستي و احترام و همدردي به هموطنان آماده نماييم. يكي از موضوعاتي كه ميتواند به عنوان يك فرصت به آن نگاه شود درسهايي است كه از اين اتفاق ميتوان گرفت تا در آينده دچار تكرار و عوارض مشابه آنها نشويم. در اينجا به دو نكته مهم اشاره ميشود.
اولين مسأله خرابيهايي است كه به برخي از ساختمانهايي وارد شد كه اصلاً انتظار آنها نميرفت. به طور مشخص بيمارستان سرپل ذهاب است كه تازهساز هم بود. ولي در برابر اين زلزله مقاومت نكرد و فرو ريخت در حالي كه بيمارستان بايد آخرين بنايي باشد كه فرو ميريزد. به طور قطع و يقين در اين ساختوساز تخلف رخ داده است. ولي متأسفانه هنوز گزارش كاملي از علت فرو ريختن آن و توجه مسئوليت حقوقي و كيفري به سازنده آن ارايه نشده است. پيشنهاد ميشود كه حداقل در سالگرد اين زلزله در مورد اين ساختمان و علت خراب شدن و مسئوليت آن گزارشي جامع داده شود. مشكل ديگر در تخريب واحدهاي مسكن مهر است كه آنها نيز قرار بوده بتني و با رعايت استانداردهاي ساختمان و مقاوم در برابر زلزله ساخته شوند. اولين آزمون اين ساختمانها در زلزله كرمانشاه بود. هرچند تخريب كامل اين واحدها چندان كمتر ديده شد و نبايد هم ميبود، ولي تخريب ديوارها و تأسيسات و... چندان بود كه كل ساختمان را از حيِّز انتفاع ساقط كرد و خسارت فراواني وارد نمود. اين مسأله نيز بايد به صورت حقوقي رسيدگي شود.
نكته دوم حضور چهرههاي سياسي، ورزشي و هنري در عرصه كمكرساني و جذب كمكهاي مردمي بود كه حساسيت برخي از مقامات رسمي را برانگيخت و حتي كار به مسدود كردن حسابهاي آنها رسيد که میتوانست با تعامل بیشتر کار به اینجا کشیده نشود. حكومت بايد در اين موارد فضا را براي حضور همه مردم بويژه از طريق نهادهاي مدني و خيريه فراهم كند. هيچ دولتي به تنهايي نميتواند و يا حتي نبايد به تنهايي عهدهدار این نوع كارها شود. بنابراين چنین اقداماتی در مجموع به نفع مردم تمام نمیشود. اميدواريم هيچگاه حوادث مشابه رخ ندهد ولي اگر رخ داد بايد سياست روشني براي حضور هر چه بیشتر مردم در كمكرساني اتخاذ و اجرا كرد.