نیره خادمی روزنامهنگار
« لطفن به تفاوته میان کسره و ه احترام بگذاریم.» اگر معلم کلاس اول هر کدام از ما بالای سر این نوشته بود، حتما خط کش خود را بالا برده بود تا محکم روی دستی که این جمله را نوشته است، بکوبد. دلیل کاملا مشخص است؛ کلمه عربی را نمیتوانیم با دستور زبان فارسی بنویسیم، تفاوت«کسره» و «ه» هم که قصهای مفصل دارد. خلاصه اینکه با حذف فعل «است» در محاوره کلمه قبل از فعل به «ه» ختم میشود یا وقتی در محاوره، کلمه آخر بعضی از حروف مثل « اگر» حذف شود «ه» جای آن را میگیرد. از آن گذشته، آوردن محاوره، لهجه و گویش در متن شرایط دیگری دارد که از این حوصله متن خارج است. اما قصه این اشتباهات، اگر چه تازه نیست اما خیلی کهنه هم نیست و شاید سابقه آن بهطور گسترده به بیش از 15سال قبل برگردد، زمانی که یاهو چت وارد زندگی جوانان شد. بعد هم فیس بوک، توییتر و بقیه شبکههای اجتماعی وارد گود شدند و نویسندهها از در و دیوار آنها بالا رفتند، حذف و اضافه در نوشتار فارسی هم زیاد شد. از آنجایی که بیشتر جوانترها مخاطب شبکههای اجتماعی هستند، اشتباهات یکی بعد از دیگری کپی شد و بعد هم همگانی شد. هر قدر هم استادان زبان فارسی بر سر و صورت خود کوبیدند تا بلکه بتوانند در مقابل سیل غلط نویسی بایستند، فایده نداشت. هر از چند گاهی هم این حرفها نقل دهان مسئولان شد، همین چند روز قبل سیدعباس صالحی، وزیر ارشاد هم در شورای فرهنگ عمومی هشدار داد که «خطر گسست و اختلال در زبان فارسی در بین جوانان باید مورد توجه قرار بگیرد.» دیروز بهروز محمودی بختیاری، زبانشناس و دانشیار پردیس هنرهای زیبای دانشگاه تهران هم پیشنهاد کمک گرفتن از سلبریتیها برای این مشکل را مطرح کرد و تذکراتی هم به آنها داد: «اگر کسی خصوصا سلبریتیها شکل درست کلمهای را نمیدانند، بهتر است از کلمه دیگری استفاده کنند تا غلطنویسی را رواج ندهند.» بله دقیقا! شاید این روزها برای پیشبرد هدفهای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی به سلبریتیها روی آورده شده هیچ بد نباشد ما هم به آنها رو بزنیم تا برای فراگیر شدن درستنویسی و پاس داشتن زبان فارسی پیشقدم شوند. این جنبش میتواند از صفحات مجازی سلبریتیها در توییتر یا اینستاگرام با هشتگهای «#غلط_ننویسیم» یا «#درست_نویسی» شروع شود و گرنه یک روز از خواب بیدار میشویم که این غلطها به کتاب دستور زبان فارسی مدارس راه پیدا کرده است و دیگر کاری از دستمان بر نمیآید.