28 آذر ماه سال گذشته شرکت خودروسازی سایپا اعلام کرد که خط تولید محصولات این شرکت در سوریه که به خاطر ناآرامیهای داخلی این کشور متوقف شده بود، دوباره شروع به تولید کرده است. محسن جوان که مدیر صادرات سایپا است همزمان با اعلام این خبر گفت که امیدوار است محصولات سایپا مثل گذشته در سوریه محبوب شود اما حالا انتشار عکسی از انبار سایپا در استان حمص سوریه خودروهای خاکگرفته را نشان میدهد. در توضیح این تصویر که اتفاقا سروصدای زیادی هم به پا کرده، آمده است که شعبه سایپا در حمص روزانه سه تا چهار سواری تولید میکند و همانها هم در انبارها میمانند. وقتی سابقه خبرهای مربوط به فعالیت سایپا را در سوریه و عراق مرور میکنیم، میبینیم که اخیرا قیمتهای عجیبوغریب محصولاتی مانند تیبا در نمایشگاه خودرو در سوریه هم حاشیههایی داشته است. تصاویری که از آن نمایشگاه به رسانهها رسیده بود، نشان میداد که محصولی مانند تیبا به قیمت 7100 دلار برای فروش گذاشته شده که اگر به تومان حساب کنیم، در همان زمان حدود 130میلیون تومان میشد؛ در حالی که که مثلا فیات مدل سینا در همین نمایشگاه 4هزار دلار گرانتر از تیبا بود. منتقدان میگفتند چرا باید خریدار سوری فقط برای 4هزار دلار کمتر تیبا را به فیات ترجیح بدهد؟ همان منتقدان با انتشار تصاویر خودروهای خاکگرفتهای که به انبار سایپا در حمص نسبت داده میشود، میگویند طبیعتا نتیجه آنطور قیمتگذاری اینگونه فروش بوده است اما محسن جوان، معاون صادرات شرکت سایپا در گفتوگو با «شهروند» میگوید: «دقیقا درباره اصالت این تصاویر نمیتوانم اظهار نظر کنم؛ چون اطلاع ندارم اما درباره بازار سایپا در سوریه و عراق باید بگویم که وضع رضایتبخش است.»
جوان از حاشیههایی که هر چند وقت یکبار درباره فعالیتهای برونمرزی سایپا ساخته میشود، گلایه میکند و میگوید: «در حال حاضر صادرات محصولی مانند خودرو که یک محصول با تکنولوژی نیمهپیشرفته و پیچیده محسوب میشود و اشتغال مستقیم و غیر مستقیم بسیار خوبی هم ایجاد میکند، اقتصادیترین کار ممکن است. به همین دلیل هم نمیفهمم چرا اینقدر به ما حمله میشود؛ البته تلاش رسانههای خارجی را برای حذف سرمایهگذاران و فعالان اقتصادی ایرانی از بازارهای منطقهای را میتوان درک کرد اما واقعا رفتار بعضی از خودیها برایمان عجیب است.»
او در جواب اینکه بازار فروش سایپا در سوریه چه وضعیتی دارد، میگوید: «ما از ابتدا تا کنون 60هزار خودرو در سوریه فروختهایم که برای یک کارخانه بسیار کوچک در این کشور و وضعیتی که سوریه طی سالهای گذشته داشته، سودآور بوده است. به هر حال در 5-6 سال گذشته شرایط داخلی سوریه برای همه سرمایهگذاران و همه محصولات خیلی بد بوده است. تقریبا تمام تولیدات در این کشور متوقف شدند و ما هم وقفه زیادی داشتیم اما از وقتی که اتفاقات خوبی در این کشور افتاده و ما هم تولید را از سر گرفتهایم، وضع رضایتبخش بوده است. همین موضوع باعث میشود که از تلاش عدهای برای شکستخورده نشاندادن سرمایهگذاری ایرانی در سوریه متعجب باشیم.»
جوان درباره اینکه چطور ممکن است خریداران سوری و عراقی با توجه به تفاوت قیمت اندک خودرویی مانند پراید، آن را به خودرویی مانند فیات ترجیح بدهند، میگوید: «اولا به ادعاهای بیسند برخی در شبکههای اجتماعی و رسانههای بیاصالت نباید توجه کرد. قیمت محصولات سایپا در عراق و سوریه از طریق سایتهای فروش خودروی فعال در این کشورها قابل مشاهده است. الان یک دهه است که پراید 131 سایپا محبوبترین خودروی خارجی برای طبقه خاصی از مردم است؛ آن هم با قیمت 7500 دلار. باید به این موضوع توجه کنید که بازار عراق یک بازار آزاد برای خودروها است و شرکتهای آمریکایی، ژاپنی، چینی، ایتالیایی و... به بازار این کشور خودرو میفرستند و ما در چنین شرایطی توانستهایم محصول خودمان را با توجه به نیازهای بخشی از مردم تولید و عرضه کنیم و موفق باشیم. عراقیها به پراید میگویند «نانآور خانواده» به دلیل اینکه قیمت چندان بالایی ندارد، قطعات یدکیاش ارزان و فراوان است، تعمیرش ساده و ارزان است، مصرفش بسیار پایین است و... حالا ممکن است 7500 دلار با ارز نیمایی برای ما نزدیک به 80میلیون تومان باشد اما اصلا چرا باید این محاسبه را انجام بدهیم؟ مگر کسی با ریال ما در عراق خرید میکند؟ به هر حال بازار عراق برای این قیمت کشش دارد و فروشمان هم خوب است. در مورد سوریه هم محصولات جدیدی برای عرضه داریم و طبق محاسباتی که انجام شده است، سودآوری خوبی هم خواهیم داشت.»