طی روزها، هفته‌ها و ماه‌های اخیر بار دیگر شاهد اخباری مبنی بر گسترش درگیری‌ها میان ارتش هند و نیروهای استقلال طلب در منطقه کشمیر بودیم. اکنون 7 دهه از مناقشه کشمیر که قدمتی به درازای تاریخ استقلال هند و پاکستان دارد، می‌گذرد. زخم کشمیر دقیقا از لحظه صدور قطعنامه استقلال هند در‌سال 1947 میلادی سر باز کرد. در قطعنامه استقلال تأکید شده بود که راج‌نشین‌های هند می‌توانند بنا بر خواست خود به هند یا پاکستان پیوسته یا حتی اعلام استقلال کنند. نتیجه این‌که تقریبا همه این راج‌نشین‌ها به هند پیوستند و همین موضوع آغازی شد بر ریشه گرفتن دشمنی تمام ناشدنی میان هند و پاکستان.
همه جنگ‌های هند و پاکستان
نخستین جنگ هند و پاکستان بر سر کشمیر دقیقا در‌سال استقلال یعنی 1947 به وقوع پیوست. شاهزاده‌نشین یا به قول خود هندی‌ها راج‌نشین جامو و کشمیر ابتدا قصد داشت به‌عنوان کشوری مستقل اعلام استقلال کند، اما حمله نیروهای پاکستانی موجب شد شاهزاده کشمیر از هند درخواست کمک نظامی کند و هند نیز کمک خود را مشروط به امضای سند الحاق کشمیر به هند کرد. جنگ نخست هند و پاکستان با مداخله سازمان ملل متحد و البته به سود هند به پایان رسید.
جنگ دوم کشمیر 18سال بعد در‌سال 1965 به وقوع پیوست. این جنگ نیز بعد از 5 ماه با به جا گذاشتن تلفات بسیار برای هر دو طرف با مداخله سازمان ملل متحد به پایان رسید و البته که در این جنگ نیز برتری نهایی با هندی‌ها بود. در این جنگ نیروهای زمینی، هوایی و دریایی دو کشور با یکدیگر درگیر شدند و نبردی تمام عیار را به نمایش گذاشتند.
اما جنگ سوم هند و پاکستان که در‌سال 1971 به وقوع پیوست را باید خسارت‌بارترین از نوع خود به شمار آورد. در این جنگ هند به شکل مستقیم از جدایی طلبان پاکستان شرقی (بنگلادش فعلی) حمایت نظامی به عمل آورد که نتیجه آن جدایی پاکستان شرقی از کشور مادر و تشکیل بنگلادش بود. در این جنگ بیش از 3میلیون نفر کشته شدند. پاکستان به تلافی حمایت هند از استقلال بنگلادش حمله‌ای ایذایی را به مرزهای کشمیر ترتیب داد، اما نتیجه‌ای که به دنبالش بود را کسب نکرد.
ترمزی به نام بمب هسته‌ای
در تاریخ جنگ‌های هند و پاکستان، نبردهای بسیار دیگری نیز بین دو کشور رخ داده است که به دلیل وسعت کمتر آنها نسبت به سه جنگ اصلی مورد اشاره، از لفظ «درگیری» و «بحران» برای آنها استفاده شده است. این‌که از چه موقع هند و پاکستان تصمیم گرفتند دامنه درگیری بر سر کشمیر را به زدوخوردهای محلی تقلیل داده و دست از صف‌آرایی گسترده نظامی بر علیه یکدیگر بردارند بی‌ارتباط با دستیابی هر دو کشور به بمب اتمی نیست. درواقع طی 3 دهه اخیر بمب اتمی در رابطه بین دو کشور متخاصم هند و پاکستان همواره نقش سوپاپ اطمینان را بازی کرده است. در پایان خالی از لطف نیست یادی کنیم از ذوالفقار علی بوتو، نخست‌وزیر سابق و فقید پاکستان که نزدیک به 50سال پیش در جمعی خصوصی گفته بود: «اگر مردم پاکستان مجبور شوند علف بخورند ما بمب اتمی را خواهیم ساخت!»