سحاب شکیبا| این روزها، روزهای سختی برای نخستین شبکه اجتماعی محبوب و فیلترنشده ایرانی‌هاست. بعد از شاخ‌وشانه کشیدن‌های دیروز جنگاوران این حوزه برای وزارت ارتباطات در ماجرای پسافیلتر تلگرام، امروز هم ماجرا به تهدید اینستاگرام کشید. سرپرست معاونت امور فضای مجازی دادستانی کل کشور که به تازگی بر اسب مرادِ این سمت سوار شده و هنوز حکم انتصابش در مراحل اداری است، گفته: «حکم قضائی برای فیلترینگ شبکه اجتماعی اینستاگرام وجود دارد و یک‌بار هم فیلتر شد ولی دولت وعده داد که با کمک فیلترینگ هوشمند می‌تواند این فضا را کنترل کند، اما متاسفانه در این زمینه هزینه زیادی انجام شد ولی به نتیجه‌ای نرسیدیم. هم اکنون دستور قضائی برای فیلتر این سرویس داریم و نظر اکثر شورای‌عالی فضای مجازی و دیگر تصمیم‌گیران نیز مبنی بر فیلتر شدن این سرویس است.»
هرچند جلسه این شورا برگزار نشده ولی گویا جواد جاویدنیا نظر بیشتر شرکت‌کنندگان را می‌داند و توضیح داده: «طبق مصوبات شورای‌عالی فضای مجازی ترافیک اینستاگرام از یک سطح بالاتر نباید می‌رفت که متاسفانه فراتر رفت و از طرفی براساس مصوبات این شورا باید دولت برای فعالیت این شبکه در کشور مجوز دولت پس از التزام این شبکه اجتماعی به قوانین کشور و انتقال سرورها به داخل کشور مجوز صادر می‌کرد که این کار هم انجام نشده است.» مسئول محترم مشخص نکرد و خبرنگاری هم نپرسید که دقیقا چه سطحی برای بالاتر نرفتن(!) مشخص شده بود و البته مگر امکانات داخلی و شیوه‌نامه برخورد با یک شرکت بزرگ بین‌المللی فراهم شده که الزامات قانونی یادآوری می‌شود؟ با این‌حال همه می‌دانیم که «در حال حاضر، دستگاه قضائی می‌تواند به صورت یک‌طرفه با توجه به انجام نشدن مصوبات شورا دستور فیلتر را صادر کند» اما به گفته جاویدنیا، فعلا صبر پیشه کرده‌اند و دندان روی جگر گذاشته‌اند و منتظر اجماع نظر در این زمینه هستند. ولی اگر صبر کردن فایده نداشته باشد دستگاه قضائی تصمیم لازم را خواهد گرفت.
هرچند رمضانعلی سبحانی‌فر (عضو ناظر مجلس در کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه) می‌گوید که «فیلتر اینستاگرام در این کارگروه مطرح نشده و گویا تصمیم‌گیری‌ها خارج از این کارگروه انجام می‌شود» ولی پاسخ اصلی را محمدجواد آذری جهرمی، در حاشیه جلسه هیأت دولت مطرح کرد: «من متن صحبت‌های معاون دادستان را نخواندم و صبح امروز در دولت از تیتر اخبار متوجه این موضوع شدم. اصلا فرض بر این‌که حرف‌های معاون دادستان درست است و وی اختیار قانونی برای فیلترینگ اینستاگرام دارد، این سوال پیش می‌آید که بعد از این قرار است چه اتفاقی بیفتد؟ این را برای مردم روشن کنند و دو قطبی فیلترینگ یا مخالفت با فیلترینگ درست نکنند. خیلی دقیق برای مردم بگویند از فردای فیلترینگ اینستاگرام در کشور در زندگی مردم، حاکمیت و کاهش جرایم چه اتفاقی رخ خواهد داد؟ در این زمینه باید جمع‌بندی عقلایی شود.»
این تهدیدها و حرف‌ها درحالی مطرح می‌شود که این اپلیکیشن امکان محدودسازی هوشمند برای خانواده‌ها و استفاده کودکان دارد. ولی هیچ‌گاه این امکان پیشرفته، برای استفاده‌کنندگان ایرانی در هیچ برنامه و کمپینی توضیح داده نشده و همیشه نخستین راه، فیلتر است! (برای این موضوع باید مفصل‌تر و مستقل نوشت) می‌شود این گزارش را با توییت یک کاربر تمام کرد که خلاصه واکنش‌ها را نوشته است؛ «کاش اینستاگرام را زودتر مثل تلگرام و توییتر فیلتر کنند تا منتش سرمان نباشد. کمترین فایده‌اش این است که گزینه «جنگ رسانه‌ای دشمن با استفاده از شبکه‌های اجتماعی» از سناریوهای احمقانه توجیه اعتراضات کارگری، فسادهای بی‌پایان حذف می‌شود.»