«تایوان عاقبت به چین میپیوندد و باید بپیوندد»! این آخرین اظهارنظر شی جینپینگ رئیسجمهوری چین درخصوص جزیره تایوان است. در عصری که به نظر میرسد همه دعواهای ناشی از ادعاهای ارضی در دنیا تنها محدود به خاورمیانه و حوالی آن شده است، بحران دریای جنوبی چین برای مدت زمانی نزدیک به 7دهه قابلیت خود را برای کلیدزدن یک رویارویی بزرگ بین دو ابرقدرت اقتصادی فعلی جهان یعنی چین و ایالات متحده بارها ثابت کرده است. در روزهای پایانی سال 2018، لفاظیهای پکن برعلیه تایپه و هشدارهای غلیظ چین مبنی بر عدم پذیرش تایوان بهعنوان یک کشور مستقل حتی به قیمت شعلهورشدن یک جنگ همهجانبه، بار دیگر توجه جهانیان را متوجه بحران 70ساله دریای جنوبی چین کرد.
«چین ملی» یا «جمهوری خلق»!؟
تایوان را پرتغالیها در اواخر قرن 15 میلادی کشف کردند و نام آن را «فُرمُز» به معنای زیبا گذاشتند. این جزیره 36هزار کیلومتر مربعی در قرن شانزدهم میلادی چندبار بین پرتغالیها، هلندیها و اسپانیاییها دست به دست شد تا اینکه در اواخر قرن 18 دراختیار ژاپنیها قرار گرفت. با پایان جنگ جهانی دوم و راندهشدن ژاپن از کلیه متصرفات خود در شرق آسیا، تایوان مجددا تحت حاکمیت کشور مادر قرار گرفت اما این تازه اول ماجرا بود. آغاز انقلاب کمونیستی در چین، موجب رقمخوردن یک جنگ داخلی مهیب بین طرفداران حزب کمونیست به رهبری مائو و هواخواهان حزب کومینتانگ (ملیگراهای چین) به رهبری چیانگ کایشک شد. کمونیستها که با وعده اصلاحات ارضی توانسته بودند دل بسیاری از دهقانان چینی را با خود همراه سازند، با توجه به عِده و عُده پرشمار خود توانستند آهسته و پیوسته کل چین را زیر سیطره خود درآورند. این میان طرفداران حزب کومینتانگ با عقبنشینیهای پیدرپی عاقبت به تایوان یعنی تنها ملجا خود پناه برده و در سال 1949 دولت «چین ملی» را در بزرگترین جزیره چین تشکیل دادند.
آینده تایوان در دستان ترامپ!؟
تایوان با اعمال نفوذ قدرتهای جهانی خصوصا ایالات متحده تا سال 1971 بهعنوان تنها دولت قانونی چینی موجود در جهان کرسی چین را در سازمان ملل متحد در اختیار داشت، اما در اینسال جمهوری خلق چین موفق شد کرسی خود را در این سازمان پس گرفته و تایوان را از سازمان ملل متحد اخراج کند. چین که در سالهای پایانی قرن بیستم موفق شد حاکمیت هنگکنگ و ماکائو را به سرزمین اصلی برگرداند، تاکنون در اجرای مهمترین ماموریت خود یعنی سیطره بر تایوان ناموفق بوده است. از آنسو سران تایوان نیز همه پیشنهادهای پکن که مهمترین آن اجرای سیستم یک سرزمین و دو دولت بوده را با تمام قوا رد کرده و همچنان خود را وارث قانونی حکومت چین میدانند. این اعتمادبهنفس سران تایوان اگرچه در شرایط کنونی جهان فانتزی به نظر میرسد اما تا امروز مستحضر به حمایتهای سیاسی و نظامی آمریکا بوده است، اما آیا در دوره ترامپ نیز تایپه میتواند روی حمایتهای بیشائبه واشنگتن حساب کند؟ ترامپی که تاکنون ثابت کرده برای تحصیل سود بیشتر از وجه المصالحه قراردادن هیچ چیز ابایی ندارد!