سحاب شکیبا | پیش از داستان: خلاصهاش میشود اینکه در ایام شب یلدا، علی ضیا، حجتالاسلام محمدرضا زائری را به «فرمول یک» دعوت میکند. زبان تند و صریح زائری برای کسی ناآشنا نیست. او در همان برنامه زنده هم به عملکرد نماینده سراوان طعنه میزند: «شرم بر این مجلس، شرم بر این مسئولان، شرم بر کسانی که به جای درد مردم مسألهشان این است که فیلم را چه کسی گرفته است و برویم پدر او را دربیاوریم! من بهعنوان یک آخوند، شما بهعنوان یک مجری، همه ما باید به خودمان بگوییم کجا داریم میرویم و چه بلایی قرار است سر بچههایمان بیاید.»
آغاز داستان: میرفت همه چیز به فراموشی سپرده شود، از حکم نهایی نماینده گرفته تا نقد صریح حاجآقا زائری که حضور تلویزیونی مسعود پزشکیان در برنامه «اینجا» باعث شد تا دوباره حرفهای زائری و نماینده سراوان اهمیت پیدا کند. او گفت که «در حق نماینده سراوان جفا شده» و انتقاد تندی به حضور زائری در تلویزیون کرد. همین نقد از سوی نایبرئیس مجلس شایعه احضار علی ضیا در مجلس را ساخت. خبری که ابتدا توسط خبرگزاری فارس مخابره شد، علی ضیا در ویدیویی کوتاه آن را تکذیب کرد، دبیر خبرگزاری فارس خبرش را درست دانست و از شهرت بیشرافت نوشت و...
اوج داستان: آنچه از حرفها و نقلها برمیآید این است که اصل داستان صحت داشته! یعنی نمایندگان برای بررسی علت ماجرا -یا هر دلیل دیگری!- از ضیا دعوت میکنند که به مجلس بیاید. او ابتدا میپذیرد، ولی پس از مشورت با مدیران سازمان، ترجیح میدهد احضارش را رد کند و مدیران سازمان بهعنوان مسئول اصلی این رسانه در مجلس حضور یابند. تلاش خبرنگار ما برای تماس با ضیا و صحتسنجی این سناریو ناکام ماند، اما اکبر رنجبرزاده، عضو هیأت رئیسه مجلس ماجرا را اینطور تعریف میکند: «در این جلسه با حضور مسئولان صداوسیما و تهیهکننده فرمول یک، بحثی که مطرح شد این بود که بههرحال در برخی از برنامههای صداوسیما ازجمله برنامهای که در آن صحبتهایی از آقای زائری درباره مجلس و نمایندگان آن شده بود، کلام نامناسبی پخش میشود. در جلسه مذکور، همچنین عنوان شد که جایگاه مجلس دارای قداستی است و قداست آن برای همه آحاد مردم فرض است. فردی که از سر عصبانیت و به یکباره کلامی مبنی بر اینکه شرم بر مجلسی باد که ... میگوید، طبیعتا در رسانهها حضور چنین افراد و اشخاص ممکن است مشکلآفرین باشد.» در حرکتی قابل پیشبینی رئیس صداوسیما هم قول میدهد تا از حضور محمدرضا زائری در برنامههای صداوسیما ممانعت کند، به همین راحتی مسأله با صورتمسألهاش به کلی حل میشود!
پایانبندی داستان: ممنوعیت از حضور در جامجم برای زائری که به صراحت لهجه و آزادگی بیان مشهور است، اتفاق ترسناک و بیتکراری نیست. او چندباری پیش از این هم چنین حکمهایی را دیده و یکی از رکوردداران ممنوعیت تصویری محسوب میشود، اما اینکه بیان یک نقد اجتماعی به نمایندگان ملت (ولو با صریحترین کلمات) چنین عواقبی داشته باشد، اتفاق تازهای است. او در توییترش نوشت: «در چهل سالگي انقلابي كه اساسا براي آزادي رخ داده است، كار به جايي رسيده كه معاون سيما بابت يك ديالوگ ساده انتقادي در يك برنامه تلويزيوني به مجلس احضار شود و تعهد بدهد. سريال ارعاب و تهديد، تطميع و تخويف، تكذيب صوري احضار ولي... همه چي آرومه!» آیا با حکم -اجرا شده یا نشده- کسر از حقوق، ممنوعیت زائری و پایین کشیدن فتیله نقد در رسانه ملی، همه چیز فراموش میشود؟ کسی پاسخ این سوال را نمیداند.
عضو کمیسیون فرهنگی مجلس: نمیخواستیم زائری ممنوعالتصویر شود
مهدی شیخ از نمایندگان حوزه انتخابیه تهران و عضو کمیسیون فرهنگی مجلس است. با او درباره این ماجرا حرف زدیم تا ببینیم نظر نمایندگان درباره این اتفاق چیست؛ موافقند یا مخالف؟ این کار را باعث توسعه دموکراسی میدانند یا نه؟ نظرهای او را بخوانید.
بنده شخصا در جلسه نبودهام اما میدانم که موضوعی که نمایندهها را وادار به اعتراض کرده و به نشستهای متعددی هم منجر شده، این است که صداوسیما مدتهاست برنامههایی در جهت تخریب مجلس و بهطورکلی نهادهای مردمی و دموکراتیک تدارک میبیند. در بسیاری از برنامههای رسانه ملی این احساس القا میشود که مجلس چنان که باید و شاید عمل نمیکند یا نمایندهها چنان که باید و شاید صلاحیت ندارند. انتقاد و آزادی بیان به جای خود، اما وقتی میبینیم رسانه ملی که متعلق به خود مردم است نهادهای منتخب آنها را تخریب میکند و برنامههایی میسازد که درنهایت یکجانبه هستند، مجبور به واکنش میشویم. البته همانطور که گفتم این رویه امروز و دیروز صداوسیما نیست و مدتهاست که شاهد این نگرش و نحوه برنامهسازی علیه مجلس و دولت هستیم. در مورد آقای زائری و فلان مجری هم مسأله اصلا شخص نبوده است. نمایندههای مجلس به افراد کاری ندارند، بلکه مسأله رویه صداوسیما بوده. مسأله مورد انتقاد ما رویکرد افراد نبوده، بلکه رویکرد خود رسانه ملی بوده است. نمایندهها خواهان حذف آقای زائری نبودهاند، بلکه روش ممنوعالتصویری روش خود صداوسیماست. ما خواهان چنین برخوردی نبودهایم، ما میگوییم اگر برنامهای ساخته میشود که انتقاد میکند آن طرف هم کسی باشد که دفاع کند و درنهایت جمعبندی برنامهها به شکلی نباشد که مجلس یک نهاد غیرکارا و فشل نمایش داده شود. خود صداوسیما در برابر هر مسألهای نگاه حذفی دارد، نه نمایندههای مجلس. ما هیچ وقت خواهان حذف اشخاص نبوده و نیستیم.