فریدون مجلسی، تحلیلگر مسائل بین‌الملل در گفت‌وگو با «شهروند» به تحلیل چرایی و چگونگی پذیرش کنفرانس سیزدهم و چهاردهم فوریه به میزبانی لهستانی‌ها پرداخته است که از نظر می‌گذرد.
پذیرش میزبانی لهستان در راستای برگزاری نشستی ضدایرانی با مدیریت آمریکا سبب شد برخی مقامات بلندپایه سیاسی و دیپلماتیک در گام نخست، ماجرای تاریخی پناهجویان لهستانی را که در سال ۱۹۴۳ میلادی به ایران آمدند، گوشزد کنند. اتخاذ چنین موضعی تا چه اندازه مطابق با رویکردی حرفه‌ای و مبتنی با مناسبات سیاسی و دیپلماتیک است؟
این مسأله یک اتفاق و امر تاریخی است. کشور لهستان نیز از آن سال به بعد بارها مراتب سپاسگزاری خود را تقدیم کشور و مردم ایران کرده است. اما طرح این موضوع در مناسبات سیاسی و دیپلماتیک نمی‌تواند روشی برای خرید جهت‌گیری‌های سیاسی و تاریخی باشد. کشورهایی هم بوده‌اند که در ادوار تاریخی مختلف به ما کمک کرده‌اند؛ ژنرال باسکرویل آمریکایی هم در دوره مشروطه و استبداد صغیر در راه دفاع از مشروطیت و مبارزه با استبداد کشته شد، اما کشوری که او به آن تعلق داشت، چنین مسأله‌ای را اهرمی برای سوگیری‌های سیاسی و دیپلماتیک در نظر نگرفته است، لذا با مسائل سیاسی باید به صورت جدی برخورد کنیم.
دلیل پذیرش این اقدام از سوی لهستان چه بود؟
این‌جا مسأله اصلی موضوع اسراییل است؛ در این مورد تفاوتی بین موضع آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها وجود ندارد و لهستان هم جزو کشورهای اروپایی بوده که همواره مسأله اسراییل را در عرصه بین‌المللی با جدیت دنبال کرده است.
چرا موضوع اسراییل برای لهستان اهمیت دارد؟
در دوره جنگ جهانی صدها نفر از ساکنان یهودی شهر «جدوابنه» به دست لهستانی‌ها کشته شدند. پس از جنگ، لهستانی‌ها ادعا کردند قتل‌عام‌ها را آلمان‌ها انجام داده‌اند، اما یهودی‌هایی که جان به در برده بودند، شاهدان واقعیت کشتارهای جمعی بودند. سیاست لهستان این بوده که اگر اقدام یا همکاری با آلمانی‌ها علیه یهودیان صورت گرفته، با رفتار امروز خود جبران کند. نزدیکی مواضع لهستان به اسراییل با مدیریت آمریکا ریشه‌ای تاریخی دارد.
برخی این مسأله را مطرح کرده‌اند که ایجاد پایگاه نظامی ناتو موسوم به دژ ترامپ، انعقاد قرارداد 4.7میلیارد دلاری جهت خرید سامانه دفاعی پاتریوت و همچنین جایگزینی واردات گاز طبیعی مایع از آمریکا به جای خرید از روسیه در سال 2022 از مهمترین دلایل پذیرفتن میزبانی کنفرانس از سوی لهستان بوده است؟
مطرح‌کنندگان این مسائل ظاهرا آشنایی کمی با مناسبات سیاسی و دیپلماتیک ندارند. مسأله گاز روسیه چه ارتباطی به ایران دارد؟ مگر ما مسئول فروش گاز روسیه به اروپا هستیم؟ وقتی مسائل حوزه سیاست خارجی از زبان غیرمتخصص اعلام شود، همین استدلال‌ها هم به‌عنوان مبنا یا دلیلی برای پذیرش برگزاری کنفرانس از سوی لهستانی‌هاست. من معتقدم حفظ منافع اسراییل، آمریکا، اروپایی‌ها و کشورهای عربی که حامی اسراییل هستند، از مهمترین دلایل پذیرش این میزبانی از سوی لهستانی‌هاست و همچنین ماهیت کنفرانس را تشکیل می‌دهد.
استقرار نیروهای آمریکایی در لهستان ذیل پیمان ناتو و در راستای مقابله با نفوذ روسیه را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
بله، لهستان از آمریکا خواسته تا پایگاه نظامی دایمی در آن کشور برای مقابله با نفوذ روسیه ایجاد کند. با پذیرش برگزاری نشست ضدایرانی در لهستان دولت آن کشور می‌خواهد تا زمانی که ترامپ در قدرت است، حداکثر امتیازات را از آمریکا کسب کند.
آیا لهستان واقعا به صورتی آگاهانه تن به میزبانی برای برگزاری کنفرانسی ضدایرانی داده است؟
اطمینان نمی‌دهم، اما دولت لهستان براساس نگرانی‌هایی حاضر نشده در بیانیه مشترک با دولت آمریکا درباره این کنفرانس نامی از ایران ذکر شود. در بیانیه مشترک لهستان و آمریکا بدون ذکر نام ایران اعلام شده که این کنفرانس با هدف ارتقای آینده‌ای با صلح و امنیت در خاورمیانه برگزار می‌شود.