ادیب کفاش| فيلم عقابها و كانيمانگا در دهه 60، آژانس شيشهاي و ليلي با من است در دهه 70 و سهگانه اخراجيهاي1 و 2 و 3 در دهه 80 پرفروشترين فيلمهاي سينماي دفاع مقدس در كشور بودهاند. ازسال 1360 با افزوده شدن و نفوذ فضاي جنگ و جبههها به درون جامعه و فضاي شهر فيلمسازان نيز به ساخت فيلمهاي جنگي ترغيب شدند.
اما نخستين و جديترين فيلم در حوزه دفاع مقدس؛ فيلم عقابها ساخته ساموئل خاچیكيان درسال 64 بود كه فروش خوبي در تهران داشت و درحالي كه جمعيت ايران نزديك به 45 ميليون نفر بود، 18درصد به ديدن فيلم رفتند و فيلم به فروشي معادل 738ميليون و 620هزار تومان رسيد. هرچند فروش اين فيلم بهعنوان يك فيلم دفاع مقدس خوب بود، اما منتقدان معتقدند كه استقبال از عقابها به خاطر ريتم سريع و اكشن فيلم بوده است نه درونمايههايي كه بعدها درسينماي دفاع مقدس ادامه يافت. کمتر کارگردان ایرانی مانند خاچیکیان در درازای سه دهه قبل از انقلاب و جنگ بهگونهای پیوسته و پرکار درگیر فیلمسازی بودهاست. ظهور وی در سینمای جنگ پر معنا و دور از انتظار بود. از نکات مهم نگاه خاچیکیان اینکه موضوع فیلم بسیار به روز و همزمان با جنگ تحمیلی این کار ساخته شده بود. فیلمی که جنبه ناسیونالیسم ایرانیها را هم تحریک میکرد. فیلم شعاری نبود و تماشاگر با قهرمانهای فیلم آشنا بود و با آنها حس همذات پنداری داشت.
در جنگ ایران و عراق یک هواپیمای ارتش ایران، پس از انجام مأموریتی درخاک عراق، مورد حمله عراقیها قرار میگیرد و در کردستان عراق سقوط میکند. عقابها فیلمی است که بر پایه رویداد واقعی نجات خلبان ایرانی به نام یدالله شریفیراد به وسیله کردهای عراقی و انتقال او به ایران ساخته شدهاست. سعید راد، جمشیدهاشمپور و رضا رویگری نقشهای اصلی را بازی میکردند.
فیلم در 15 سینمای تهران اکران میشد و با بلیت 3 تومانی در روز 600هزار تومان میفروخت. تا سالها پیش وقتی فیلمی در شهرستانها فروش نداشت آن را برمیداشتند و «عقابها» را اکران میکردند. محل فیلمبرداری عقابها در طالقان و پایگاه یکم شکاری در پشت فرودگاه مهرآباد بود و روزانه 200 نفر از عوامل درگیر تهیه آن بودند.
این فیلم نخستین و جدیترین فیلم در حوزه جنگ ایران و عراق بود و درحالیکه جمعیت ایران نزدیک به ۴۵میلیون نفر بود، ۱۸درصد به دیدن فیلم رفتند و فیلم به فروشی معادل ۷۳۸میلیون و ۶۲۰هزار تومان دست یافت. عقابها پرمخاطبترین فیلم تاریخ سینمای ایران با رقم تقریبی ۸ تا ۹میلیون تماشاگر است. این فیلم اگر امسال اکران میشد (بر مبنای میانگین قیمت بلیت سینما) فروشی بیش از ۱۰۰میلیارد تومان میداشت.