فاطمه صفری- شهروند| «مشتری‌های جگر مرغ و آشغال گوشت زیاد شده است، اما قاچاقچی‌ها به همین هم رحم نمی‌کنند و حالا سود و صرفه دلار گران کار را به قاچاق جگر مرغ هم کشانده است.» این موضوعی است که قصابی‌های تهران می‌گویند. آنها می‌گویند گوشت 100هزار تومانی و مرغ 14 هزار تومانی باعث شده است که مردم برای تأمین نیازشان به پروتیین به خرید دل و جگر و سنگدان مرغ روی بیاورند. جالب است که چند روزی است عکسی در فضای مجازی دست به دست می‌شود با این عنوان که «آشغال گوشت بسته‌بندی شده در یکی از فروشگاه‌های زنجیره‌ای ارومیه به فروش می‌رسد.» محتوای بسته‌بندی چند دنده گوساله است که با نرخ 7هزار تومان برای فروش گذاشته شده است. قصابی‌های سطح شهر اما این موضوع را رد نمی‌کنند و می‌گویند آلایش گوشت یا همان تکه‌های اضافه و دورریز گوشت و مرغ خریدارانی پیدا کرده است.
البته مهدی یوسف خانی، رئیس اتحادیه فروشندگان مرغ و ماهی نیز با تأیید این ادعا به «شهروند» می‌گوید: «فروش جگر مرغ و سنگدان افزایش پیدا کرده است و بسیاری از شهروندان سنگدان مرغ را چرخ کرده و از آن به‌عنوان گوشت چرخکرده استفاده می‌کنند.»
قاچاق جگر مرغ به روسیه
قاچاق 665 کیلوگرم جگر مرغ یکی از خبرهای جالب چند روز گذشته بود. خبری که در میان اخبار قاچاق سال‌های گذشته کمتر دیده می‌شد، اما حالا افزایش چند برابر قیمت دلار قاچاق کالاهای عجیب و غریب را رقم زده است.
مهدی یوسف خانی، رئیس اتحادیه فروشندگان مرغ و ماهی به «شهروند» می‌گوید: «قیمت جگر مرغ در بازار ایران معادل نصف قیمت مرغ است. به‌عنوان مثال اگر مرغ کیلویی 10هزار تومان باشد، جگر آن کیلویی5هزار تومان است. در صورتی که قیمت صادراتی آن بالاتر است و احتمال دارد با قیمت مرغ در کشور برابری کند. این درحالی است که به دلیل کاهش هزینه‌های رسمی، قاچاق جگر مرغ برای قاچاقچیان حتی باصرفه‌تر از صادرات رسمی است.»
او ادامه می‌دهد: «قاچاق جگر مرغ بیشتر به روسیه و کشورهای آسیای میانه انجام می‌شود، زیرا این ماده غذایی در این کشورها طرفداران زیادی دارد و در رستوران‌های این کشورها مورد مصرف قرار می‌گیرد.» محمد یوسفی، رئیس انجمن پرورش دهندگان مرغ گوشتی هم به «شهروند» توضیح می‌دهد که میزان مصرف جگر مرغ در ایران با میزان تولید برابری می‌کرد و در سال‌های گذشته کمبودی در این زمینه وجود نداشت، اما حالا قاچاقچیان با صادرات این کالا، بازار داخل را احتمالا با کمبود مواجه می‌کنند. او در ادامه با اشاره به این‌که فعلا بازار از این نظر مشکلی ندارد، اما در روزهای گذشته وزارت صنعت، معدن و تجارت اعلام کرده صادرات مرغ در ماه‌های اسفند و فروردین ممنوع است، می‌گوید: «در روزهای اخیر ابلاغیه‌ای مبنی برممنوعیت صادرات مرغ در ماه‌های اسفند و فروردین دریافت کردهایم و صحبتی از ممنوع بودن آلایش مرغی مانند؛ پا، دل و جگر آن وجود ندارد.»
او در این زمینه اضافه می‌کند: «البته ممنوعیت صادرات مرغ هم به دلیل آن است که در ایام عید با کمبودی مواجه نشویم و به صورت موقت است.»
تهرانی‌ها و استان‌های محروم
رکورددار مصرف جگرمرغ
قاچاق جگر مرغ درحالی رخ داده که قیمت گوشت و مرغ روز به روز رو به افزایش است، شاید همین امر ذائقه مردم را تغییر داده تا گرایش بیشتری به خرید جگر مرغ داشته باشند، یا آن‌که به جای جگر گوسفند به خورد مردم داده شود. محمد یوسفی، رئیس انجمن پرورش دهندگان مرغ گوشتی به «شهروند» می‌گوید که نه‌تنها تقاضای مستقیم مردم برای خرید سنگدان، جگر و پای مرغ افزایش داشته است، بلکه حالا بسیاری از قصابی‌ها هم سنگدان مرغ را چرخ کرده و به جای گوشت به مردم غالب می‌کنند. او البته تأکید می‌کند که: «در فصل پاییز و زمستان ما با افزایش تقاضا برای آلایش‌های مرغی روبه‌رو هستیم.» به گفته یوسفی شهری چون تهران به دلیل جمعیت بالا صدرنشین مصرف جگر مرغ و سنگدان است و پس از تهران استان‌های محروم که تمکن مالی ندارند، به مصارف جگر و سنگدان مرغ روی آورده‌اند.
جگر مرغ در منوی فست فودها
جگر مرغ به جز مصرف خانگی مردم بیشتر در فست فودهای تهران رایج است و حالا ساندویچ جگر مرغ در منوی بسیاری از رستوران‌های تهران دیده می‌شود. رئیس اتحادیه مرغ و ماهی مصرف جگر مرغ را محدود به فست فودی‌ها نمی‌داند و بر این باور است: « جگر مرغ نه‌تنها در فست فودها، بلکه مورد استفاده مصارف خانگی هم قرار می‌گیرد. برای همین در بسته‌بندی‌های 400گرمی و با قیمت 3هزار و 500تومانی در بازار به فروش می‌رسد تا از این طریق نیاز مشتریان خانگی را برطرف کند.» ساندویچ جگر مرغ یکی از ارزان‌ترین ساندویچ‌هاست که در تهران قیمتی بین 8 تا 9هزار تومان دارد.
کمبود جگر در بازار جدی شد
جگرکی‌ها اما می‌گویند که امکان ندارد جگر مرغ به جای جگر گوساله و گوسفند کباب شود و به مردم فروخته شود زیرا طعم جگر مرغ بعد از کباب شدن تلخ می‌شود. این موضوع درحالی رخ می‌دهد که آنها هم می‌گویند با افزایش قیمت‌ها بسیاری از مشتریان‌شان را از دست داده‌اند. حالا قیمت یک دست کامل جگر در بازار بین 75 تا 85هزار تومان است. این درحالی است که جگرکی‌ها می‌گویند تا پارسال هر دست جگر کامل را 40 تا 50هزار تومان می‌خریده‌اند. اتحادیه صنفی فروشندگان دل، جگر و قلوه می‌گوید قیمت مصوب یک سیخ ۲۵ گرمی دل، جگر و قلوه گوسفندی، ۲هزار و ۸۰۰ تومان است. اما برای خرید همان وزن دل، جگر و قلوه گوساله باید ۲هزار و ۲۰۰ تومان هزینه کرد. با این حال جگرکی‌ها به دلیل کمبود در بازار و نابسامانی‌های رخ داده در بازار گوشت، زیر بار قیمتهای مصوب نمی‌روند و کنترل این بازار به نوعی از دست اتحادیه خارج شده است.
غلامحسین شیرازی، رئیس اتحادیه فروشندگان دل، جگر و قلوه به ایرنا گفته است:« مصرف روزانه دل و جگر و قلوه در شهر تهران 5 تُن برآورد می‌شود درحالی‌که میزان عرضه آن به بازار به کمتر از 2 تن رسیده است.» او تأکید کرده است: «ادامه این روند می‌تواند موجب زیان واحدهای صنفی فعال در این بخش شود، زیرا اکنون قیمت هر دست کامل جگر گوسفندی به 85هزار تومان رسیده است و هر دست کامل گوساله نیز 55هزار تومان فروخته می‌شود.» وی افزود: «برای جلوگیری از مشکل در واحدهای صنفی، درخواستی مبنی بر واردات دل و جگر به وزارت صنعت، معدن و تجارت ارایه شده است.»
علی اصغر ملکی، رئیس اتحادیه گوشت گوسفند هم درباره پیشنهاد واردات دل، جگر و قلوه می‌گوید: «با وجود این‌که واردات گوشت قرمز توسط شرکت پشتیبانی امور دام و بخش خصوصی انجام می‌شود، اما لاشه گوشت وارداتی شامل دل، جگر و قلوه و کله و پاچه دام نیست و از این رو در بازار این محصول کمبود ایجاد شده است.»
او گفته است: «اکنون هر دست دل، جگر و قلوه پاک کرده 70هزار تومان توسط قصابی‌ها خریداری می‌شود که علت اصلی آن کاهش ذبح دام زنده داخلی است.» این مقام صنفی تصریح کرد: «قاچاق بی‌رویه به دلیل تغییر نرخ ارز روی داده است، زیرا اگر قیمت هر کیلوگرم دام زنده در داخل کشور 26هزار تومان باشد، بهای صدور آن به کشورهای عراق، امارات، کویت، قطر و عمان به 50هزار تومان می‌رسد که همین اختلاف انگیزه قاچاق را افزایش
می‌دهد.»