سوم خرداد ماهسال 61 بود که صدای گوینده رادیو ایران را غرق سرور و شادی کرد: «شنوندگان عزیز توجه فرمایید! شنوندگان عزیز توجه فرمایید! خرمشهر! شهر خون آزاد شد.» جملهای ماندگار در حافظه تاریخی ایرانیان.
عملیات بیتالمقدس، یکی از مهمترین عملیاتهای جنگ 8 ساله ایران و عراق بود که موفقیتهای آن در بازپسگیری اراضی اشغال شده کشورمان علاوه بر بازتابهای بینالمللی، ضربات مهلکی را به ارتش عراق وارد کرد. آزاد سازی خرمشهر درواقع یکی از اهداف مهم این عملیات گسترده بود. عملیاتی مشترک با حضور ارتش به فرماندهی شهید سپهبد صیاد شیرازی و محسن رضایی فرمانده سپاه پاسداران. تأثیر این عملیات و آزادسازی خرمشهر بهحدی بود که بسیاری از صاحبنظران، جنگ 8 ساله ایران را در دو قسمت قبل و بعد از آزادسازی خرمشهر تحلیل میکنند. چه آنکه بسیاری از فرماندهان آن زمان ارتش و سپاه هم به تغییر استراتژی ایران پس از آزادسازی خرمشهر اشاره کردهاند. به گفته شهید صیاد شیرازی استراتژی پس از آزادی خرمشهر استراتژی سیاسی شد و شامل انجام یک عملیات نظامی برای تحقق صلح و بهرهگیری از عملیات نظامی برای آنکه بتوان از طریق دیپلماسی جنگ را تمام کرد.
در نیمههای شب دهم اردیبهشتسال ۱۳۶۱ عملیات بیتالمقدس با چهار هدف عمده استراتژیک و تاکتیکی از رزمندگان ایرانی آغاز شد؛ بیرون راندن نیروهای متجاوز عراقی به پشت مرزهای بینالمللی، نشان دادن برتری قدرت سیاسی-نظامی و اجتماعی ایران به عراق و حامیان او در منطقه، انهدام نیروهای متجاوز در منطقه بین غرب کارون تا خط مرزی و درنهایت آزادسازی خرمشهر.
اما چهارمین هدف این عملیات برای نیروهای ایرانی جنبه حیثیتی داشت. غرور یک ملت 19 ماه قبل با سقوط خرمشهر جریحهدار شد. ارتش بعث عراق در رأس آنها صدام هم بارها در این مدت از این برتری نظامی استفاده کرد. در جریان آزادسازی خرمشهر حدود ۱۶هزار نیروی عراقی کشته و زخمی شده و همچنین ۱۹هزار نفر نیروی عراقی به اسارت نیروهای ایرانی درآمدند.اما در مقابل آمار متفاوتی از تلفات رزمندگان ایرانی وجود دارد. براساس اعلام منابع رسمی 4هزار و 460 نیروی سپاه و یکهزار و 86 نیروی ارتشی در طی این عملیات به شهادت رسیدند تا نیروهای ایرانی بتوانند بعد از 578 روز ظهر سوم خردادماه نماز جماعت را در مسجد جامع خرمشهر اقامه کنند.