تشکیل دولت جدید لبنان پس از ماهها کشمکش و شاخ و شانه کشیدن احزاب و گروههای مختلف سیاسی برای یکدیگر، خبر مهمی بود که اواخر هفته گذشته سایر اخبار مربوط به منطقه خاورمیانه را تحتتأثیر خود قرار داد. ساختار سیاسی فعلی لبنان محصول توافقی است که در شهر طائف حاصل شد و براساس آن طرفها و اقوام مختلف لبنانی پس از سالها درگیری و جنگ داخلی متعهد شدند براساس میثاقی که در طائف پای آن را امضا کردند قدرت را میان خود تقسیم کرده و قواعد بازی را بر هم نزنند. از زمان امضای این توافق بارها و بارها برخی گروههای لبنانی خواستار الغای آن شدهاند، اما همه این فشارها تاکنون نتوانسته است توافق طائف را که نه بهترین پیمان قرن اما با توجه به شرایط خاص لبنان خیرالموجودین است بر هم بزند.
قدرت، تقسیم بر سه
13 آوریل 1975 میلادی پییر جِمایل رهبر حزب کتائب (فالانژ) لبنان هدف حمله سرنشینان مسلح خودرویی ناشناس قرار گرفت. او از این حمله جان سالم به در برد، اما سلسله اتفاقاتی که بعد از این سوءقصد به وقوع پیوست هرج و مرجی را رقم زد که از آن در تاریخ با عنوان «جنگ داخلی لبنان» یاد میشود. جنگی که تا 15سال بعد یعنی 1990 میلادی به طول انجامید و نهایتا با مجتمع شدن سران و نمایندگان احزاب مختلف لبنانی در شهر طائف عربستان و تدوین یک میثاقنامه به پایان رسید. این میثاقنامه که از آن در تاریخ با عنوان «توافق طائف» یاد شده است مبنای همه اختلافات موجود در لبنان را افتراقات مذهبی فرض کرده و بر همین اساس قدرت را بین مذاهب مختلف این کشور تقسیم کرد. طبق توافق طائف قرار شد پست ریاستجمهوری به مسیحیان، پست نخستوزیری به مسلمانان سنی و پست ریاست مجلس در اختیار مسلمانان شیعه قرار گیرد. این نحوه تقسیم قدرت با همه کم و کاستیها هنوز و همچنان در لبنان اعمال میشود.
بهترین توافق بد
تا پیش از پیمان طائف، مناصب سیاسی در لبنان با اعمال نفوذ فرانسه تماما در اختیار مسیحیان مارونی قرار داشت و همین امر مشکلات زیادی را برای این کشور متنوع به لحاظ مذهبی پدید آورده بود. امروز هم اگر کسانی در ساختار سیاسی لبنان توافق طائف را منصفانه ندانسته و بر لغو آن اصرار دارند، از آن سو اشخاصی چون سیدحسن نصرالله، نبیه بری، میشل عون و سعد حریری که هنگامه جنگهای داخلی و مصیبتهایش را کاملا به یاد دارند، با وجود همه اختلافات موجود و موشدوانیهای سیاسی، همچنان بر حفظ شاکله توافق ابرام دارند. اَداهای کسی چون سعد حریری مثل همین تأخیر چند ماهه در معرفی کابینه که البته سناریوی اکثر آنها در ریاض نوشته میشود هم بیشتر برای امتیازگیری سیاسی است وگرنه نخستوزیر جوان لبنان خود بهتر از هر کس دیگری میداند که دور زدن رقیبان برخلاف میثاقنامه طائف به نتیجه خوبی منتهی نخواهد شد حتی برای او که پشتش به ریاض، پاریس و واشینگتن گرم است.