شماره ۱۶۱۶ | ۱۳۹۷ چهارشنبه ۱۷ بهمن
صفحه را ببند
لبنان معاصر، محصول توافق طائف

تشکیل دولت جدید لبنان پس از ماه‌ها کشمکش و شاخ و شانه کشیدن احزاب و گروه‌های مختلف سیاسی برای یکدیگر، خبر ‏مهمی بود که اواخر هفته گذشته سایر اخبار مربوط به منطقه خاورمیانه را تحت‌تأثیر خود قرار داد. ساختار سیاسی فعلی ‏لبنان محصول توافقی است که در شهر طائف حاصل شد و براساس آن طرف‌ها و اقوام مختلف لبنانی پس از سال‌ها ‏درگیری و جنگ داخلی متعهد شدند براساس میثاقی که در طائف پای آن را امضا کردند قدرت را میان خود تقسیم کرده و ‏قواعد بازی را بر هم نزنند. از زمان امضای این توافق بارها و بارها برخی گروه‌های لبنانی خواستار الغای آن شده‌اند، اما ‏همه این فشارها تاکنون نتوانسته است توافق طائف را که نه بهترین پیمان قرن اما با توجه به شرایط خاص لبنان ‏خیرالموجودین است بر هم بزند.‏
قدرت، تقسیم بر سه
‏13 آوریل 1975 میلادی پی‌یر جِمایل رهبر حزب کتائب (فالانژ) لبنان هدف حمله سرنشینان مسلح خودرویی ناشناس قرار ‏گرفت. او از این حمله جان سالم به در برد، اما سلسله اتفاقاتی که بعد از این سوءقصد به وقوع پیوست هرج و مرجی را رقم ‏زد که از آن در تاریخ با عنوان «جنگ داخلی لبنان» یاد می‌شود. جنگی که تا 15‌سال بعد یعنی 1990 میلادی به طول ‏انجامید و نهایتا با مجتمع شدن سران و نمایندگان احزاب مختلف لبنانی در شهر طائف عربستان و تدوین یک میثاق‌نامه به ‏پایان رسید. این میثاق‌نامه که از آن در تاریخ با عنوان «توافق طائف» یاد شده است مبنای همه اختلافات موجود در لبنان را ‏افتراقات مذهبی فرض کرده و بر همین اساس قدرت را بین مذاهب مختلف این کشور تقسیم کرد. طبق توافق طائف قرار شد ‏پست ریاست‌جمهوری به مسیحیان، پست نخست‌وزیری به مسلمانان سنی و پست ریاست مجلس در اختیار مسلمانان شیعه ‏قرار گیرد. این نحوه تقسیم قدرت با همه کم و کاستی‌ها هنوز و همچنان در لبنان اعمال می‌شود. ‏
بهترین توافق بد
تا پیش از پیمان طائف، مناصب سیاسی در لبنان با اعمال نفوذ فرانسه تماما در اختیار مسیحیان مارونی قرار داشت و همین ‏امر مشکلات زیادی را برای این کشور متنوع به لحاظ مذهبی پدید آورده بود. امروز هم اگر کسانی در ساختار سیاسی لبنان ‏توافق طائف را منصفانه ندانسته و بر لغو آن اصرار دارند، از آن سو اشخاصی چون سیدحسن نصرالله، نبیه بری، میشل ‏عون و سعد حریری که هنگامه جنگ‌های داخلی و مصیبت‌هایش را کاملا به یاد دارند، با وجود همه اختلافات موجود و ‏موش‌دوانی‌های سیاسی، همچنان بر حفظ شاکله توافق ابرام دارند. اَداهای کسی چون سعد حریری مثل همین تأخیر چند ماهه ‏در معرفی کابینه که البته سناریوی اکثر آنها در ریاض نوشته می‌شود هم بیشتر برای امتیازگیری سیاسی است وگرنه ‏نخست‌وزیر جوان لبنان خود بهتر از هر کس دیگری می‌داند که دور زدن رقیبان برخلاف میثاق‌نامه طائف به نتیجه خوبی ‏منتهی نخواهد شد حتی برای او که پشتش به ریاض، پاریس و واشینگتن گرم است.


تعداد بازدید :  220