امین فرج‌پور| هرکسی برای فیلم‌دیدن معیارهایی دارد. نام کارگردان، ژانر، حال‌وهوای فیلم، تهیه‌کننده، بازیگران و هر معیار گفته و ناگفته دیگری می‌تواند معیار یک‌نفر برای انتخاب فیلمی برای تماشاکردن باشد. من نیز از این قاعده مستثنی نیستم، با این تفاوت که برای شخص من یک معیار دیگر نیز برای دیدن یک فیلم وجود دارد: لیلا حاتمی!
لیلا حاتمی بازیگری ا‌ست که درطول کارنامه‌اش این اطمینان را ایجاد کرده که وقتی فیلمی را برای بازی انتخاب می‌کند، یعنی که آن فیلم استانداردهای اولیه یک فیلم سینمایی را خواهد داشت. کافی‌است کارنامه این بازیگر را مرور کنیم تا از وفور آثار استاندارد و متفاوت به‌ وجد آیید: لیلا، شیدا، میکس، آب‌وآتش، ارتفاع پست، سالاد فصل، حکم، بی‌پولی، چهل سالگی، پرسه در مه، چیزهایی هست که نمی‌دانی، سعادت‌آباد، جدایی نادر از سیمین، پله آخر، در دنیای تو ساعت چند است؟، من، دوران عاشقی، رگ خواب، بمب، خوک و بی‌شمار فیلم دیگر که همگی ازجمله فیلم‌های استاندارد سینمای ایران هستند.
در کارنامه لیلا حاتمی فیلم بد به مفهوم عام آن خیلی کم می‌توان دید- البته اگر سربه‌مهر را به‌عنوان یک سوتی از بازیگری آگاه فاکتور بگیریم. با این نگاه مردی بدون سایه هم می‌توانست فیلمی باشد که بشود با خیال راحت به تماشایش نشست.
در مردی بدون سایه اما لیلا حاتمی رنگی از خود ندارد. شاید به این دلیل که رنگی ندارد. فیلم با این‌که در بیشتر دقایقش او را در قاب دارد، اما از این‌رو که در باوراندن منطق خود به تماشاگر ناتوان است، این بی‌باوری و ناباوری به کاراکترها هم بسط می‌یابد و بدین‌ ترتیب کاراکتری را که مدام جلوی چشم‌هایمان می‌بینیم، نمی‌شناسیم. این مشکل بزرگ فیلم است که در رابطه با کاراکترهای علی مصفا، فرهاد اصلانی، گوهر خیراندیش و دیگر کاراکترهای کوتاه فیلم هم مصداق دارد.
لیلا اما در این فیلم آشکارا کوشیده به سهم خودش گلیم خود را از آب بیرون بکشد. ظرافت‌های نگاه و لحن- متفاوت از دیگر نقش‌آفرینی‌هایش (که در ظاهر همه با هم شبیه به نظر می‌رسند، درحالی ‌که چنین نیست و تنها نخی که دانه‌های تسبیح کارنامه این بازیگر را به هم متصل می‌کند، حضور بازیگری به‌ نام لیلا حاتمی ا‌ست) مبین تلاش‌های- به‌بارننشسته- او برای خلق شخصیتی متمایز و یکه است، اما هیچ بازیگری به ‌تنهایی نمی‌تواند یک فیلم را ارتقا دهد، حتی در کم غلط‌کردن آن هم ناتوان خواهد بود. چنین می‌شود که جدیدترین نقش‌آفرینی یکی از گزیده‌کارترین بازیگران این آب‌وخاک بدل می‌شود به نقطه ضعفی فاحش در کارنامه کم‌غلط لیلا حاتمی. با تمام این اوصاف اما او حتی در این فیلم هم متقاعدکننده است.