فاطمه صفری- شهروند| فروش تورهای قسطی درست در آستانه نوروز 98 بالا گرفته است. کافی است سایت آژانسهای مسافرتی را باز کنید، تا با انبوهی از آگهیهای سفر قسطی مواجه شوید. البته آژانس مسافرتیها به همین موضوع بسنده نکردهاند و حالا موج پیامکهای تبلیغاتی با عنوان سفر قسطی بالا گرفته است. در این میان بسیاری از آژانسهای مسافرتی هم از ترس سرکشی دوباره اسکناس آمریکایی قیمت تورهای خارجیشان را به دلار اعلام کردهاند. آژانسهای مسافرتی تهران میگویند روی سفرهای قسطیشان هیچ سودی نمیکشند و تنها برای بقا دستوپا میزنند.
البته حرمتالله رفیعی، رئیس انجمن آژانسهای مسافرتی هم با تایید این موضوع به «شهروند» میگوید: «اقساطیبودن تورها پدیده جدیدی نیست و در گذشته هم چنین رویهای برای جذب گردشگر وجود داشت، اما حالا تورهای اقساطی بسیار فراگیر شدهاند و آژانسها برای جذب گردشگر و بقایشان ناچار شدهاند چنین رویهای در پیش بگیرند.»
تورهای نوروزی مظنه چقدر؟
قیمت تورهای نوروزی امسال با سالهای گذشته بسیار تفاوت دارد و اگر سال پیش میتوانستید با یکونیم تا 2میلیون تومان بهراحتی یک هفته از عید را در ترکیه، دوبی و گرجستان سر کنید، امسال دیگر از آن خبرها نیست.
ارزانترین تورهای داخلی نوروز با قیمت 420هزار تومان شروع و تا 600هزار تومان ادامه دارد و قیمت آنها گاهی به 2 تا 3میلیون تومان برای مسیرهای کیش و مشهد میرسد. البته میانگین قیمت تورهای داخلی بین یکمیلیون تا یکمیلیون و 200هزار تومان برای یک هفته تعطیلات نوروز است. بهعنوان مثال قیمت تور کیش سه روز و چهار شب در هتلهای 5 ستاره نزدیک به یکمیلیون و 600هزار تومان برای هر نفر میشود.
قیمت تورهای سه روزه خارجی هم حداقل با قیمت 2 تا 3میلیون تومان شروع میشود. بهعنوان مثال درحال حاضر تور ارمنستان برای سه شب و چهار روز در هتل درجه 3 چیزی حدود 2میلیون و 800هزار تومان میشود.
البته با نزدیکشدن به تعطیلات نوروز قیمتها تصاعدی میشود. بهعنوان مثال تور استانبول ۲۸ اسفند ۹۷ ویژه نوروز ۹۸ نقد و اقساط بدون ضامن و الزام به چک کارمندی با ۲۵درصد پیشپرداخت و اقساط هشت ماهه آن هم برای سه شب و چهار روز 3میلیون و 500هزار تومان میشود. اما نه در هتلهای 5ستاره و لوکس، بلکه در یکی از معمولیترین هتلهای 3 ستاره. تور تایلند هم درحال حاضر با هتل درجه سه به مدت هفت شب و هشت روز 5میلیون و 990هزار تومان برای هر فرد هزینه دارد که برای ایام نوروز به قیمت 8 تا 9میلیون تومان هم میرسد. برای سفر به دوبی هم در یک هتل 3 ستاره برای سه شب در اسفند ماه دستکم باید 3میلیون و 300هزار تومان هزینه کرد، البته کسانی که هتلهای بهتری را انتخاب میکنند، برای تور سهشبه دستکم باید 4 تا 7میلیون تومان داشته باشند. اما گر دوست داشته باشید به کشوری چون چین سفر کنید، دستکم با 7میلیون در هتلی 3 ستاره سر میکنید، البته در ایام عادی، اما با نزدیکی به ایام عید این رقم تغییر میکند و برای اتاق یکتخته به 21میلیون تومان میرسد، در صورتی که برای اتاق دو تخته 17میلیون و 900هزار تومان باید پرداخت کرد.
آژانسهای مسافرتی سوتوکورند
حالا جهش قیمت تورهای نوروزی و کاهش توان خرید مردم موجب شده بسیاری از آژانسها درست در آستانه سال نو وضع نامساعدی را پشت سر بگذارند.
«مردم ایران سفر را دوست دارند، اما دیگر از پس هزینههایش برنمیآیند.» این جمله را بسیاری از آژانسهای گردشگری تهران به «شهروند» میگویند و تاکید میکنند بخش زیادی از تلفنهای مردم برای قیمت گرفتن است و بخش زیادی میپرسند که آیا سفرهای کوتاه دو یا سه روزه به خارج از کشور دارید؟!
آنها میگویند افزایش قیمت دلار و دو برابر شدن قیمت بلیت پروازهای خارجی و همچنین ضعیفشدن توان مالی بسیاری از مردم موجب شده سفرهای خارجی فاکتور گرفته شوند.
مسئول یکی از آژانسهای مسافرتی تهران که دفتر آن در سیدخندان واقع شده است، به «شهروند» میگوید: «سال گذشته در شروع اسفند ماه بسیاری از تورهای خارجیمان رزرو شده بود و مشغول فروختن تورهای نیمه دوم تعطیلات نوروز بودیم، اما حالا به زحمت میتوانیم پکیجهای مسافرتیمان را تکمیل کنیم.»
او ادامه میدهد: «آژانسهای مسافرتی امسال با ضرر و زیان سنگینی مواجه بودهاند و بخشی از دفاتر حتی از عهده پرداخت اجارهبهای خود برنیامدهاند، بنابراین تمام امید آژانسهای مسافرتی برای تسویه ضررهای اول سال، تورهای نوروزی است و به همین دلیل رقابت برای فروش قسطی تورهای مسافرت نوروزی بالا گرفته است.»
سفرهای خارجی نصف شد
سفرهای خارجی ایرانیها به نصف رسیده است. این موضوع را مرتضی قربانی، دبیر انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی ایران به ایسنا گفته و توضیح داده است: «در این موقع از سال دستکم روزی شش هفت پرواز مستقیم بین تهران و تفلیس برقرار بود، اما حالا هر ایرلاین هفتهای دو تا سه پرواز دارد که برخی هم کلا پروازشان را قطع کردهاند، بهطورکلی حجم سفرهای هوایی در مسیر گرجستان تا ۶۰درصد کاهش داشته است. سفرهای هوایی از تهران به استانبول نیز در مقایسه با مدت زمان مشابه تا ۵۰درصد ریزش داشته، ضمن آنکه در این مسیر نهتنها تعداد پروازها کاهش یافته که برخی ایرلاینها دیگر حضور ندارند.»
او همچنین گفته است: «پروازهای مستقیم شرکتهای خارجی همچون «ایرآسیا» و «تای ایرویز» در مسیرهای مالزی و تایلند که از دیگر مقاصد پرسفر ایرانیها در این فصل به شمار میآید، کاملا متوقف شده است. برخی ایرلاینهای خارجی پیش از افزایش شدید نرخها پیشدستی کرده و پروازهایشان را در مسیر ایران متوقف کردند، همانند شرکتهای اروپایی که به بهانه نداشتن توجیه اقتصادی، بازار ایران را ترک کردند.»
البته آمارهای پنج ماهه ابتدای سال 97 هم نشان میدهد که سفرهای خارجی ایرانیها حدود 11درصد ریزش داشته است. براساس گزارشی که سازمان میراث فرهنگی منتشر کرده، بیشترین سفر ایرانیها به ترتیب به کشورهای ترکیه، عراق، امارات و گرجستان انجام شده است.
30درصد صندلی هواپیماها خالی است
حرمتالله رفیعی، رئیس آژانسهای مسافرتی هم به «شهروند» میگوید: «وضع سفرهای خارجی و حتی داخلی بسیار خراب است و با گرانی دلار و وضع نهچندان مطلوب اقتصادی، مردم سفر را از سبد هزینههای خود فاکتور گرفتهاند.»
او ادامه میدهد: «ریزش شدید مسافران را میتوان از میزان پرشدن صندلیهای هواپیما متوجه شد.»
در همین زمینه مرتضی دهقان، معاون هوانوردی و امور بینالملل سازمان هواپیمایی کشوری اعلام کرده که درحال حاضر 30درصد ظرفیت پروازها خالی است.»
صدیف بدری، سخنگوی کمیسیون عمران هم با اشاره به وضع نامساعد پروازها گفته است: «بسیاری از پروازهای داخلی تنها با پرشدن 50درصد صندلیها انجام میشود و در تابستان که یکی از بازههای اوج سفر در ایران است، جمعیت مسافران هوایی حدود 25درصد کاهش داشتهاند.»
بازار سفرهای قسطی داغ شد
همین موضوع موجب شده بازار سفرهای قسطی داغ شود. یکی از کارکنان آژانسهای مسافرتی به «شهروند» میگوید: «برای جذب مشتری و گردشگر چنین تدبیری در نظر گرفته شده است و هیچ چاره دیگری نداشتیم، چراکه بسیاری از دفاتر مسافرتی درحال تعطیلشدن هستند.»
او درباره شرایط سفرهای قسطی توضیح میدهد: «چکدادن اصل قضیه است و چک بهعنوان تضمینی برای بازپرداخت اقساط در نظر گرفته شده است، بهطوری که اگر فردی خودش و بستگان درجه یک نتوانند چک ارایه کنند، نمیتوانند از سفرهای اقساطی استفاده کنند.»
اما شرایط آژانسهای مسافرتی برای سفرهای قسطی به چک خلاصه نمیشود و شرایط دیگری برای استفاده از سفرهای قسطی وجود دارد.
این پرسنل آژانس مسافرتی توضیح میدهد: «در ابتدا باید 25 تا 50درصد از کل هزینه پرداخت شود، مابقی هم به صورت اقساط 2 تا 10 ماه با کارمزد 3درصد در نظر گرفته شده است.»
او در ادامه با اشاره به اینکه مبلغ پرداختی برای سفرها متفاوت است، ادامه میدهد: «اگر چه مبلغ پرداختی برای سفرها متفاوت است، اما سقف آن 50میلیون تومان و برای همه مسیرها در نظر گرفته شده است.»
قیمت تور به دلار و ترس آژانسها از نوسان قیمت
یکی دیگر از دفاتر مسافرتی هم که در منطقه امیرآباد تهران فعالیت میکند، درباره شرایط سفرهای قسطی به «شهروند» میگوید: «سفرهایی که هزینه بین حداقل 2 تا حداکثر 50میلیون تومان داشته باشند، میتوانند قسطبندی شوند، اما با این وضع اقتصادی، آژانسها قبول نمیکنند که قسط سفرها بیشتر از 10ماه شود.»
او ادامه میدهد: «آژانسهای مسافرتی روی اقساط سفرهای خود سودی نمیبرند و مسافران تنها باید کارمزد 3درصدی عملیات بانکی پرداخت این اقساط را بپردازند.»
البته هزینه تنها مشکل سفرهای خارجی نیست و حالا نوسان قیمت دلار هم باعث شده آژانسهای مسافرتی بخشی یا تمام قیمت تورهایشان را به دلار اعلام کنند. آنها میگویند هیچ معلوم نیست قیمت دلار در نوروز امسال چه تغییراتی داشته باشد و به همین دلیل ناچاریم قیمتها را به صورت دلاری به مردم بگوییم.
در برخی از آگهیهای تورهای مسافرتی چنین آمده است: «تور ترکیه 2میلیونو495هزار تومان +240 دلار » مبلغی که اگر آن را به ریال تبدیل کنیم، بیشتر از 2میلیون و 495هزار تومان میشود، مبلغی معادل 2میلیون و 880هزار تومان، اما 240 دلار برای چه چیزی بهطور جداگانه برای مسافران در نظر گرفته شده است؟
آژانسهای مسافرتی میگویند، آژانسها هزینههای قابل پیشبینی مثل قیمت رزرو بلیت و دستمزد تورگردان و ... را به صورت ریالی گفتهاند و سایر هزینههای پیشبینی نشده مثل قیمت بلیت اماکن تفریحی و هزینههایی که در کشورهای خارجی متحمل میشوند، با دلار بیان میشود.
حرمتالله رفیعی در این زمینه توضیح میدهد: «این موضوع تنها مربوط به تورهای خارجی است و نه داخلی، همچنین با توجه به اینکه قیمت دلار متغیر است، آژانسها برآورد هزینهای برای هزینههای خارج از کشور میکنند، تا در صورت نوسان قیمت با مشکلی مواجه نشوند.»