شهروند| روز گذشته، تصمیم شورای شهر برای افزایش ۲۰درصدی خدمات شهری تهران در سال ۹۸ حاشیه‌های بسیاری داشت. محمود میرلوحی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر این تصمیم را از سر ناچاری دانست و گفت: «چاره‌ای جز افزایش بهای خدمات نداشتیم.» او همچنین گفته: «خدمات شهری از سال 95 تا امسال هیچ افزایشی را نداشته است و در واقع خدماتی که در بحث اتوبوس مترو و بهشت زهرا انجام شده، براساس قیمت سال‌های گذشته بوده و درصورتی که افزایش 20درصدی خدمات در سال آینده درنظر گرفته نمی‌شد، باید به سمت کاهش خدمات یا کاهش کیفیت آنها حرکت می‌کردیم که قاعدتا این موضوع منطقی نبود و به همین دلیل چاره‌ای جز افزایش بهای خدمات در سال آینده نداریم.»
حرف‌های روز گذشته اما جدید نبود. پیش از این هم بارها صحبت از پرداخت هزینه‌های شهر توسط مردم شده بود. نمونه‌اش گفته‌های مرتضی الویری، رئیس شورای‌عالی استان‌هاست. او با تأکید بر این‌که دولت پول ندارد و مردم باید هزینه‌های شهر را بپردازند، گفته بود: «برای تأمین هزینه‌ها 4 راه بیشتر نداریم. یا باید وام بگیریم، تراکم‌فروشی کنیم، از دولت پول بگیریم یا این‌که از مردم هزینه‌ها را دریافت کنیم. طبیعتا وام‌گرفتن روش منطقی نیست، برای این‌که برای شهرداری تعهد ایجاد می‌شود و دایما روی آن سود می‌آید. اگر بخواهیم از دولت هم پول بگیریم، دولت چنین منبعی ندارد و درحال حاضر کسری بودجه شدید دارد. تراکم هم نمی‌توانیم بفروشیم، چراکه زندگی را برای آیندگان دشوار و فضای شهر را نازیبا و بدتر می‌کنیم. بنابراین تنها راهی که باقی می‌ماند این است که مردم هزینه‌های واقعی را پرداخت کنند.»
اوایل دی‌ماه امسال هم خبر پولی‌شدن ۵ تونل شهری ازجمله مواردی بود که نزدیک‌شدن به این مقصود را بیش ازپیش عیان کرد. براین اساس، معاونت حملونقل و ترافیک پیش‌نویس لایحه‌ای را به معاونت برنامه‌ریزی، توسعه شهری و امور شوراهای شهرداری تهران ارایه کرد که در آن ۵ تونل تهران و اتوبان صدر مشمول دریافت عوارض عبور و مرور می‌شدند. هرچند این طرح پذیرفته نشد اما صحبت از پرداخت پول برای تونل‌های شهری هنوز هم قدیمی نشده و عده‌ای معتقدند که ممکن است این طرح بار دیگر مطرح شده و شاید عملیاتی شود.
نمونه دیگر اتفاقات در این حوزه، گفته‌های چندماه قبل میرلوحی درباره قیمت بلیت مترو بود. او گفته بود: «براساس آن‌چه در دنیا مرسوم است، قیمت واقعی بلیت مترو در تهران در حدود 10هزار تومان تمام می‌شود. طبق قانون باید یک‌سوم هزینه تمام‌شده بلیت مترو را مصرف‌کننده، یک‌سوم دیگر را شهرداری و یک‌سوم را دولت تأمین کند.»
این موارد تنها بخشی از خدماتی است که قرار است بر هزینه‌های زندگی در تهران اضافه کند و شاید باری از دوش شهرداری بردارد. باری که قرار است این‌بار بر دوش شهروندان باشد و البته هنوز هم چند و چون دقیق آن مشخص نشده است. با این وجود آلبرت بغزیان، اقتصاددان به «شهروند» می‌گوید: «افزایش قیمت هزینه خدمات عمومی هرچند تا حدودی غیرقابل اجتناب است اما دلیل اصلی‌اش بی‌کفایتی است که در این سال‌ها در شهر شاهدش بودیم و درنتیجه راهی جز افزایش هزینه تولید و خدمات باقی نگذاشته.» این هزینه‌ها را یا دولت باید بپردازد یا مردم و حالا گویا این مقوله به دوش مردم افتاده است «مردم در این میان فشار مضاعفی تحمل می‌کنند، چون هزینه زندگی جاری مردم هم افزایش یافته و آنها از دو جنبه ضرر می‌بیند. حال چه باید کرد؟ کنترل قیمت و سطح نظارت باید افزایش یابد، درحالی که فعلا فقط به عرضه کالاهای اساسی اکتفا شده و سایر جنبه‌هایی که زندگی را برای شهروندان دشوار می‌کند، نادیده گرفته شده است.» به گفته بغزیان، تهران شهری است که بدون اصول شهری توسعه پیدا کرده و شهرداران توجهی به تناسب توسعه افقی و عمودی نداشته‌اند و کسب درآمد را به فروش تراکم گره زده‌اند. «اگر مقایسه‌ای با سایر کشورها داشته باشیم، می‌بینیم در دنیا هم هزینه‌های خدمات شهری بالاست اما درآمدها هم به همان نسبت بالاست و در نتیجه مردم در فشار مضاعف قرار ندارند. برای یک فرد اروپایی، آمریکایی یا اماراتی هزینه حملونقل شهری به نسبت درآمد پایین است ولی در ایران این‌طور نیست.» به گفته این استاد اقتصاد تا نتوانیم درآمدها و هزینه‌ها را به شکلی درست و منطقی همسان کنیم، نمی‌توانیم به نتیجه درستی دست یابیم. نتیجه‌ای که در آن هم مردم در اداره شهر و هزینه‌هایش حضور داشته باشند و هم فشار مضاعفی را به تنهایی تحمل نکنند.