شهروند| سقف وام مسکن 30 میلیون تومان بیشتر شد و به این ترتیب تهرانی‌ها حداکثر تا 100 میلیون تومان وام مسکن دریافت می‌کنند که با 10 میلیون تومان وام جعاله مبلغ وام به 110 میلیون تومان می‌رسد. همچنین سقف وام در شهرهای کوچک هم از 50 میلیون تومان به 80 میلیون تومان می‌رسد. البته مبلغ وام برای زوجین همان حداکثر 160 میلیون تومان باقی ماند.
این تصمیم‌گیری آخر سال بانک مرکزی برای خریداران مسکن است و البته بانک مرکزی تصمیم گرفته است که به انبوه‌سازان هم به ازای ساخت هر خانه 100 میلیون تومان وام بدهد که این وام برخلاف گذشته قابل انتقال به خریدار است؛ به عبارتی انبوه‌سازان می‌توانند در زمان فروش واحدهایشان وام و بازپرداخت آن را به خریداران منتقل کنند. این موضوع باعث می‌شود که قدرت خرید مشتریان بالاتر برود.
وام  مسکن چقدر بیشتر می‌شود؟
 وام ساخت مسکن که امسال در کلانشهرها 70 میلیون، در مراکز استان‌ها 60 و در شهرهای کوچک حدود 50 میلیون تومان بوده است، از سال 98 بیشتر خواهد شد. بر اساس آن‌چه بانک مسکن اعلام کرده است، میزان تسهیلات خرید در شهر تهران به صورت انفرادی 100 و برای زوجین معادل 160 میلیون تومان خواهد بود. البته تسهیلات در شهرهای بزرگ بالای ۲۰۰ هزار نفر جمعیت به صورت فردی حدود 80 میلیون و برای زوجین 120 میلیون تومان است. البته در سایر مناطق افراد 60 میلیون و زوجین 100 میلیون تومان می‌توانند وام بگیرند .
بازپرداخت وام پانزده ساله شد
البته این مبالغ گفته شده بدون احتساب 10 میلیون تومان وام جعاله مسکن است که معمولا به همراه وام مسکن به متقاضیان پرداخت می‌شود و به این ترتیب سقف وام مسکن تا 110 میلیون تومان برای هر نفر می‌رسد. نکته مهم دیگر درباره وام مسکن این است که مدت بازپرداخت وام مسکن هم از 12 سال به 15 سال رسیده است. علاوه بر این بانک مرکزی اجازه داده است که برای تشویق انبوه‌سازان به ساخت مسکن کوچک زیر 100 متر که متقاضی زیادی دارد به ازای ساخت هر مسکن به انبوه‌سازان 100 میلیون تومان وام بدهند که برخلاف گذشته این وام قابل انتقال به خریداران است.
البته هنوز جزییات دقیق این مصوبه اعلام نشده؛  اما بد نیست که بدانید  بر اساس مصوبه شورای پول و اعتبار تسهیلات بدون سپرده‌ ساخت مسکن در سال ۹۷  باید با سود ۱۸ درصد به متقاضیان پرداخت می‌شد؛ اما سازندگانی که پروانه صلاحیت حرفه‌ای دارند و انبوه‌سازانی که از تکنولوژی‌های نوین ساخت‌و‌ساز استفاده می‌کنند، می‌توانند از تسهیلات با نرخ سود ۱۷درصد استفاده کنند.
انتقال وام به خریداران اتفاق خوبی است
شورای پول و اعتبار اما در حالی با افزایش 30 میلیون  تومانی وام ساخت مسکن در تهران موافقت کرده است که انبوه‌سازان می‌گویند در سال‌های گذشته پرداخت وام ساخت به نوعی متوقف شده بود. ایرج رهبر، نایب‌رئیس کانون انبوه‌سازان تهران در این‌باره به «شهروند» می‌گوید: «وام‌هایی که انبوه‌سازان دریافت می‌کردند به نوعی مشارکتی بوده  و قابل انتقال به خریدار  نبود؛ به عنوان مثال سازنده موظف بود ظرف مدت 3 سال تسهیلات دریافتی را تسویه کند؛ در حالی که برای انبوه‌سازی که همزمان 500 واحد را می‌سازد شاید این امکان وجود نداشته باشد که تمام واحدها را در این مدت تکمیل کند و بفروشد.»
او  که رقم تسهیلات بانکی را برای ساخت و خرید خانه ناکافی می‌داند، ادامه می‌دهد: «البته باید توجه داشت که پرداخت وامی که قابل انتقال به خریدار باشد از مشکلات ساخت‌و‌ساز در بازار کم می‌کند.»
البته این تنها  انبوه‌سازان نیستند که وام 100 میلیون تومانی را در کلانشهرهایی همچون تهران ناکافی می‌دانند و آن‌گونه که فعالان بازار می‌گویند این میزان وام نمی‌تواند تاثیری در افزایش قدرت خرید خانه ایجاد کند. مصطفی قلی خسروی، رئیس اتحادیه مشاوران املاک در این‌باره به «شهروند» می‌گوید: «در حال حاضر متوسط قیمت خرید هر مترمربع خانه در تهران از مرز 10 میلیون تومان هم فراتر رفته است؛ این بدین معناست که وام 100 میلیون تومانی تنها بهای خرید 10 متر خانه را پوشش می‌دهد.»
به گفته او، شاید این میزان وام در شهرهای کوچک بتواند در بازار رونق ایجاد کند، اما 30 میلیون افزایش وام در کلانشهرهایی  همچون تهران دردی را دوا نمی‌کند.
 او با بیان این‌که در کشورهای پیشرفته حدود 80 درصد بهای ملک تسهیلات داده می‌شود، ادامه داد: «کمترین قیمتی که در بهمن به ثبت رسیده مربوط به خرید یک ملک در منطقه 18 تهران بوده که هر متر خانه به بهای حدود 4میلیون و 600 هزار تومان به فروش رسیده است. در واقع این میزان وام حتی 20  درصد قیمت ملک در جنوبی‌ترین و ارزان‌ترین منطقه تهران را هم پوشش نمی‌دهد.»
چرا تهرانی‌ها علاقه‌ای به گرفتن وام ساخت ندارند؟
با وجود این‌که وام بدون سپرده ساخت مسکن، یکی از پرطرفدارترین تسهیلات است، اما در تهران داستان این‌طور نیست. شواهد نشان می‌دهد که تهران رتبه کمترین استفاده از وام ساخت مسکن را در بین استان‌های مختلف به لحاظ نسبت دریافت وام به تیراژ آپارتمان‌سازی دارد. این در حالی است که بیشترین حجم ساخت‌و‌سازهای مسکونی در کل کشور، در پایتخت و مناطق شهری اطراف آن انجام می‌شود.
نایب‌رئیس انجمن انبوه‌سازان در این‌باره به «شهروند» می‌گوید:  «تعلق نگرفتن وام به پروسه‌ خرید زمین را می‌توان مهمترین علت استقبال نکردن سازنده‌های تهرانی از وام مورد بحث دانست.» گفتنی است، هزینه خرید زمین بیش از ۶۰‌ درصد قیمت تمام‌شده‌ ساخت مسکن را تشکیل می‌دهد. سازنده در ابتدای پروژه نمی‌تواند برای خرید زمین از تسهیلات استفاده کند و باید آن را با هزینه خودش بخرد و سپس برای ساخت آن وام بگیرد. این شرایط به ویژه در تهران به بی‌علاقگی سازندگان به دریافت وام منجر شده است. به یاد داشته باشید که هزینه‌ خرید زمین در تهران بسیار بالاست و سازندگان از عهده خرید زمین برنمی‌آیند تا بتوانند در مراحل بعدی برای ساخت آن اقدام کنند.
قیمت مسکن در سال 98 کاهش می‌یابد؟
حالا با توجه به افزایش مبلغ وام مسکن، مهمترین پرسشی که برای بسیاری از خریداران پدید می‌آید این است که آیا این اتفاق می‌تواند قیمت مسکن را مانند سال‌های گذشته بالا ببرد؟  «قیمت مسکن در سال ۹۸ پایین می‌آید» این جمله را همین چند وقت پیش وزیر راه و شهرسازی در پیش‌بینی وضعیت بازار مسکن در سال آینده گفته است. حالا با توجه به افزایش 30 میلیون تومانی وام مسکن، این سوال ایجاد شده که در سال آتی، بازار مسکن دستخوش چه تحولاتی می‌شود و آیا روند افزایشی قیمت‌ها ادامه پیدا می‌کند یا ورق برمی‌گردد و  قیمت مسکن نزولی می‌شود؟
مصطفی قلی‌خسروی، رئیس اتحادیه املاک تهران در این‌باره به «شهروند» می‌گوید: «دولت در حالی وام ساخت مسکن را از 70 به 100میلیون تومان افزایش داده که بر اساس اعلام دفتر برنامه‌ریزی و اقتصاد مسکن وزارت راه و شهرسازی، میانگین قیمت هر متر مربع واحد مسکونی در معاملات بهمن‌ماه تهران ۱۰میلیون و ۶۶ هزار تومان  بوده است. به‌عبارتی خرید یک آپارتمان 100 متری چیزی حدود یک‌میلیارد تومان آب می‌خورد و این وام تنها 10 درصد قیمت خانه را پوشش می‌دهد و نمی‌تواند تاثیری در بازار خرید و فروش خانه داشته باشد.»
از طرفی تازه‌ترین گزارش مرکز آمار از اوضاع و احوال بازار مصالح ساختمانی نشان از تداوم افزایش قیمت هزینه تمام‌شده ساختمان و بروز تحولات جدید با تشدید نااطمینانی در بازار ساخت‌وساز دارد. این گزارش حاکی از آن است که شاخص قیمت نهاده‌های ساختمان‌های مسکونی شهر تهران در فصل پاییز ۹۷ به عدد ۳۳۱ رسیده که این رقم نسبت به شاخص قیمت مصالح در فصل مشابه سال قبل حدود 53 درصد افزایش داشته است؛ اگرچه شیب تند رشد قیمت‌ها در بازار مصالح ساختمانی در پاییز امسال نسبت به فصل قبل در تابستان متوقف شده، چراکه شاخص قیمت نهاده‌های ساختمان‌های مسکونی شهر تهران در این فصل نسبت به شاخص قیمت مصالح در فصل قبل حدود پنج درصد رشد کرده، در حالی‌ که شاخص قیمت مصالح در یک فصل قبل در تابستان امسال در مقایسه با فصل قبل از آن یعنی در بهار سال جاری بالغ بر ۲۶ درصد رشد کرده بود. علت آن نیز شوک ناشی از تلاطمات بازار ارز و کمبود برخی از مصالح ساختمانی در بازار بود. به هر ترتیب به ‌تدریج کاهش التهابات بازار ارز در پاییز و تداوم کاهش معاملات مسکن و حاکم شدن رکود در بازار مسکن باعث شد تا از شیب رشد افزایش قیمت مصالح ساختمانی کاسته شود. با این حال، به‌رغم این‌که قیمت مصالح ساختمانی در پاییز پنج درصد نسبت به تابستان افزایش یافته اما اطلاعات منتشره در آمار مربوطه نشان از آن دارد که شاخص قیمت 6 گروه از مصالح ساختمانی از ۱۴ درصد تا ۴۰ درصد رشد قیمت داشته است.
رئیس اتحادیه مشاوران املاک که معتقد است مسکن در سال 97 جهش قیمتی بزرگی را تجربه کرده است، ادامه می‌دهد: «با توجه به افزایش قیمت تمام‌شده ساخت و ساز این‌که قیمت‌ها در سال  آینده کاهش یابد، کمی دور از انتظار است، اما چنانچه عرضه  خانه در سال آینده از تقاضای آن سبقت گیرد، می‌توان به ثابت ماندن قیمت‌ها امید داشت.»
او ادامه می‌دهد: «به دلیل بالا رفتن قیمت تمام‌شده ملک، ساخت و ساز در تهران نسبت به سال‌های گذشته کمتر شده است و همین مسأله عرضه ملک در تهران را تحت‌الشعاع قرار داده است.»