یحیی تدین| «من 18 شهریور 1317 در رشت از مادری شاعر و پدری قاضی به دنیا آمدم و از معدود ایرانیهایی هستم که شعر نگفتهاند»؛ این گوشهای از زندگینامه خودنوشت «اردشیر محصص» است که در مقدمه کتاب «کافرنامه» دیده میشود. تحولات سیاسی و اجتماعی حاصل از انقلاب مشروطه و پس از آن شرایط دوران پهلوی باعث پیدایش شیوه تازهای از بیان اندیشه و هنر ایرانی شد که بسیار عمیق و ریشهدار بود و عرصههای مختلف از موسیقی تا شعر و داستاننویسی و تئاتر را دربرمیگرفت. بهدنبال این تحولات در طراحی طنزمحور نیز شخصیتی چون «اردشیر محصص» ظهور کرد که حالا پس از سالها همچنان در این عرصه چراغ راه است. تا قبل از حضور اردشیر، طنز تصویری بیشتر جنبه فکاهی داشت و به بذلهگویی خلاصه میشد. او بود که این گره را گشود و برای نخستینبار توانست پیوند عمیقی با جریانات روشنفکری برقرار کند. ابتدا «احمد شاملو» در«کتاب هفته» و «خوشه» طرحهای او را به چاپ رساند و چندی بعد «روزنامه کیهان» برای غنای بیشتر مقالات صاحبان اندیشه از تصاویر او بهره گرفت. سبک کار این هنرمند چنان پیوندی با ریشههای اصیل فرهنگ و هنر ایران دارد که برای هر بیننده صاحبذوقی بهخوبی قابل تشخیص است. اردشیر مهر 1387 در نیویورک با جهان وداع کرد، لیکن میراثی از خود باقی گذارد که همچنان ما را به درون دنیای اشباحگونه و پر از خشونت سرزمین خود میبرد تا شرایط هولناک جامعه را بیپرده نظاره کنیم.