راضیه زرگری| کشور ما در منطقهای واقع شده است که علاوه بر حادثهخیز بودن به لحاظ جغرافیایی، سالهاست شاهد حوادث انسانساز مانند جنگها و درگیریهاست؛ به طور کلی منطقه خاورمیانه سهم ۳۰ درصدی از نزاع، جنگها و مخاصمات کل جهان را دارد و از طرفی در همین منطقه احتمال وقوع ۷۰درصد از بلایای طبیعی وجود دارد. کشور عزیز ما هم دقیقا در همین نقطه از کره خاکی واقع شده است. به بیان سادهتر ما در منطقهای قرار داریم که نقش سازمان ها و نهادهای بشردوستی در آن بسیار حساس است. جمعیت هلالاحمر ایران بهواسطه وظایف ذاتیاش در حوزه بشردوستی، امداد و نجات و فعالیتهای داوطلبانه در این میان بسیار تعیینکننده است. به گفته مسئولان این نهاد، ظرفیتهای جمعیت هلال احمر ایران که بیش از 90 سال قدمت دارد هم در داخل و هم در سطح بینالمللی قابل توجه است، به طوری که ما امروز یکی از ۱۰ جمعیت برتر دنیا را در اختیار داریم و به اذعان صلیب سرخ جهانی، جمعیت هلال احمر ایران با تنوع ماموریتها و ظرفیتهای فراوان با تکیه بر توانمندیهای موجود، میتواند در زمینه تقویت همکاریها و افزایش توانمندیها در سطح بینالملل فعالیت کند. جمعیت هلال احمر ایران با جمعیتهای کشورهای یمن، سوریه، میانمار، عراق و لبنان، کانادا و آلمان همکاریهای مشترک خوبی دارد که یکی از بارزترین همکاریها در زمینه آموزش سگهای جستوجو و نجات است. همچنین هلال احمر ایران پروژههای مشترکی در زمینه تابآوری با فدراسیون بینالمللی صلیبسرخ و هلالاحمر در دست اجرا داشته و مذاکراتی نیز با چین، کره و ژاپن در حوزه دانش افزایی و انتقال تجربهها دارد.
تعاملهای هلال احمر ایران با فدراسیون جهانی صلیب سرخ
جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران با پیشینه پرافتخار خود از بدو تاسیس و با قریب به 90 سال خدمترسانی همواره در مسیر اهداف انساندوستانه و اصول هفتگانه نهضت بینالمللی صلیب سرخ و هلال احمر در زمینه کمکرسانی به افراد آسیبدیده از حوادث طبیعی و ساخت دست بشر در حرکت است. چنانکه جمعیت بهعنوان عضو فدراسیون بینالمللی در عرصههای داخلی و بینالمللی فعالیتهای چشمگیری در جهت یاریرساندن به حادثهدیدگان داشته است. جمعیت هلال احمر ایران هنگام بروز سوانح و حوادث تعامل نزدیکی با فدراسیون بینالمللی جمعیتهای صلیب سرخ و هلال احمر دارد و بر حسب گستردگی میزان سانحه در کشور، گزارشات بروز سوانح خود را به فدراسیون منعکس میکند و همچنین در راستای پاسخگویی به استمدادهای فدراسیون در پاسخگویی به نیازهای سایر جمعیتهای همسایه پیشگام است و تمام اعضا بههنگام وقوع حوادث به یکدیگر یاری میرسانند و به اسکان اضطراری، تغذیه و درمان آسیبدیدگان میپردازند. همچنین جمعیت با این سازمان در موضوعات جوانان و داوطلبان و آموزشهای خود با شرکت در کارگاهها، کنفرانسها و همایشهای فدراسیون تعامل نزدیکی دارد.
جمعیت هلال احمر ایران و کمیته بین المللی
صلیب سرخ
جمعیت هلال احمر ایران و کمیته بین المللی صلیب سرخ نیز مشارکت مستحکمی با هم داشته و برای دستیابی به اهداف مشترک خود در همکاری نزدیک هستند. این دو سازمان عضو نهضت بینالمللی صلیب سرخ و هلال احمر بوده و طیف وسیعی از برنامه ها و فعالیتهای کمیته بینالمللی صلیب سرخ در ایران در مشارکت با جمعیت هلال احمر اجرا میشوند. در یک توافقنامه چارچوب همکاری پنج ساله که در سال 2012 بین دو سازمان به امضا رسید حوزههای اصلی همکاری بین دو این دو سازمان مشخص شد، که عبارتند از:
توانبخشی جسمی
آموزش خطرات مین
ترویج حقوق بینالمللی بشردوستانه و ارزشهای بشردوستانه
بازپیوند خانوادگی
درمان و مراقبتهای درمانی در معرض خطر
این دو نهاد همچنین با سمنهای محلی در پروژههای سه جانبه همکاری دارند تا خدمات درمانی پایه و توانبخشی جسمی و نیز آموزش خدمات بهداشتی و کمکهای اولیه را به جمعیت آسیبپذیر ساکن در حاشیه شهر مشهد در استان خراسان رضوی ارایه کنند. ارتباطات، لجستیک و شمول اجتماعیِ ناتوانی جسمی از دیگر حوزههای همکاری بین این دو سازمان همکار است.
تاریخچه جمعیت ملی هلال احمر
اگر بخواهیم نیم نگاهی به تاریخچه بیش از 90 ساله فعالیت بشردوستانه رسمی در قالب جمعیت ملی داشته باشیم باید به سالهای ابتدای قرن برگردیم؛ در سال 1301 شمسی ایران به دنبال جوی که صلیب سرخ جهانی در کشورهای اسلامی پدید آورده بود، تصمیم گرفت که جمعیت ملی خود را تاسیس کند. ولی به جای استفاده از نشان صلیب سرخ که نشان دولتهای مسیحی بهشمار میرفت بنابر زیرکی و تدبیر سیاسی نماینده وقت ایران بهنام «ممتازالسلطنه» از پرچم شیر و خورشید سرخ که در آن زمان معنای آن تلاش برای تداوم حیات ایران در جامعه بینالمللی بوده است، استفاده کرد.این تصمیم که عملی شدن آن به کنفرانس صلیب سرخ جهانی در سال 1956 ژنو برمیگردد در شرایطی انجام شد که در آن زمان تنها دو کشور مسلمان عثمانی و ایران اجازه حضور در این کنفرانس را داشتند. از طرفی بهدلیل آنکه کشور عثمانی درسال 1904 در کنفرانس قبلی صلیب سرخ شرکت نکرده بود، در سال 1956 از حضور در این کنفرانس محروم ماند و بنابراین ایران تنها کشور مسلمان حاضر در این کنفرانس بود. نکته جالب اینجاست که انتخاب نشان شیروخورشید در آن سال برای جمعیت صلیب سرخ در ایران به این دلیل بود که نماینده ایرانی بر آن عقیده بود که نشان صلیب سرخ یک نشان مسیحیت است و یک کشور اسلامی نمیتواند پرچم امدادرسانی خود را در سایه نشان مسیحیت برپا کند. نشان شیروخورشید سرخ همچنان تا سال 1359 شمسی وجود داشت. اما به دنبال پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی در کشورمان دولت جمهوری اسلامی با ارسال نامهای به دولت سوئیس به عنوان امین و نگهدارنده قراردادهای چهارگانه ژنو اعلام کرد که خواستار تغییر نشان شیر و خورشید سرخ به هلال احمر است و به این ترتیب جمعیت ملی هلال احمر جمهوری اسلامی ایران با نام جدید شکل گرفت.