شهروند| «از امروز فروش اورانیوم غنی شده و آب سنگین را متوقف می‌کنیم.» بن مایه و جان کلام روحانی در در جلسه دیروز هیأت دولت و در راستای آرایش و طرحی جدید از رویکرد دیپلماسی ایران در مقابل 5+1 و آمریکا (متقلب مشق برجام) در این یک جمله نهفته است؛ مواردی که هم حساسیت‌های بین‌المللی بر روی آن گسترده بود و هم مانور مخالفان داخلی دولت و رویکرد منتقدانه‌ای که به سیاست‌ورزی تیم دیپلماتیک دولت تدبیر و امید داشتند. اکنون دولت با این ابزار هم برای آمریکا و متحدان منطقه‌اش خط و نشان کشید و هم به مخالفان داخلی این پیام را داد که سیاست خارجی دولت به طور مشخص این است که هر زمان معادلات و مناسبات جهانی به سمت و سویی رفت که منافع و مصالح ایران را به خطر بیندازد، تصمیمات قاطعی اتخاذ خواهد شد. این‌گونه بود که رئیس جمهوری مثلث تندروهای آمریکا، صهیونیسم و ارتجاع منطقه را به عنوان دشمنان اصلی و همچنین مخالفین بالذات توافق برجام نام برد. در ادامه محور اصلی سخنان روحانی مبنی بر غیر قانونی بودن رویکرد آمریکا نسبت به توافق برجام و در راستای زیر پا گذاشتن قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل و تصمیم ملی و راهبردی را می خوانید.
اساس برجام مبتنی بر تصمیم کل نظام
اساس برجام یک تصمیم ملی و راهبردی بود و برجام نه یک تصمیم فردی، نه تصمیم جناحی و نه تصمیم دولتی بود، بلکه تصمیم ملی و تصمیم کل نظام بود. مردم یک بار قبل از برجام و یک بار بعد از برجام پای صندوق رأی آمدند و این راه را تأیید کردند. در سال ۹۲ مردم با رأی خود از دولت خواستند که خلاقیت جدید را برای حل و فصل مسائل سیاسی و گشودن گره‌ها بکار گیرد که اسم آن را تدبیر یا تعامل سازنده می‌گذاریم. بعد از ۴ سال و پس از اجرای برجام مردم پای صندوق آمدند و نه با ۱۸ میلیون بلکه ۲۴ میلیون رأی به اعتدال، تعامل سازنده و تدبیر رأی دادند. از آغاز توافق برجام دشمنان ایران با آن مخالف بودند. یعنی تندروهای آمریکا، صهیونیسم و ارتجاع منطقه؛ همه آنهایی که ضد برجام بودند، ضد ایران بودند و هستند.
پایان برجام نیست
امروز روز پایان برجام نیست، بلکه گام جدید در چارچوب برجام است. برجام در بندهای ۲۶ و ۳۶ به ما حق داده است که اگر طرف مقابل تعهد خود را نقض کند، ما آن را در کمیسیون مشترک مطرح کنیم. آن کمیسیون تشکیل شده است، اما با وجود آنکه اروپا و دوستان ما تاکید کرده‌اند که خروج آمریکا را جبران کرده و به تعهدات خود عمل می‌کنند، اما در مقام عمل شاهد آن نبوده‌ایم. به سران ۵ کشور اعلام کردیم که مواد غنی شده و آب سنگین خود را دیگر نمی‌فروشیم تاکنون هر وقت مواد غنی شده ما به ۳۰۰ کیلوگرم می‌رسید اضافه آن را می‌فروختیم و کیک زرد می‌گرفتیم و هر وقت آب سنگین از ۱۳۰ تن تجاوز می‌کرد اضافه آن را می‌فروختیم. از امروز این فروش‌ها انجام نمی‌شود.
صبر استراتژیک
به طرف مقابل اعلام کردیم که ما یک سال به توصیه‌های شما عمل کردیم و صبر ما یک صبر استراتژیک بود. ما یک سال حوصله و صبر کردیم و به تعهدات خود عمل کردیم، اما از امروز فروش مواد غنی شده و آب سنگین را متوقف می‌کنیم. ما می‌دانستیم که برجام چقدر مهم است و به همین دلیل به آنها پاسخ مثبت دادیم و قرار بود چند هفته صبر کنیم، ولی چند ماه صبر کردیم. دوستان ما قدم‌های خوب ولو ناکافی برداشتند و اروپا مواضع خوبی در پیش گرفت، اما در مقام عمل و به ویژه در بخش اقتصادی متأسفانه ناتوان بود. امروز به آن سخنان عمل می‌کنیم و می‌گوییم در چارچوب برجام نخستین قدم قاطع خود را برمی‌داریم.
نه اورانیوم غنی‌شده را می‌فروشیم نه آب سنگین
در حقیقت ما دو فروش دیگر انجام نمی‌دهیم؛ یعنی نه اورانیوم غنی‌شده را دیگر می‌فروشیم و نه آب سنگین را. در چارچوب همین تصمیم به کشورهای مقابل اعلام کرده‌ایم که آنها ۶۰ روز فرصت دارند پای میز مذاکره بیایند و اگر ما در پای میز مذاکره با پنج کشور به نتیجه رسیدیم و منافع اصلی ما به خصوص در حوزه نفت و بانک به‌عنوان دو منفعت مهم تأمین شد، به شرایط قبل یعنی شرایط ۱۷ اردیبهشت ۱۳۹۸ باز می‌گردیم، ولی اگر در پایان ۶۰ روز به نتیجه‌ای نرسیدیم دو اقدام دیگر را آغاز می‌کنیم.
آن روی سکه برجام
مردم بدانند ما از برجام خارج نشده‌ایم و برجام همچنان پابرجاست، اما امروز ما آن روی سکه برجام را نشان می‌دهیم؛ همان برجامی که به ما در بندهای ۲۶ و ۳۶ می‌گوید که در صورت تخلف طرف مقابل شما هم می‌توانید از تعهدات خود بکاهید و ما امروز کاهش تعهدات خود را اعلام می‌کنیم نه خروج از برجام را. به زبان ساده‌تر ما احساس کردیم که برجام نیاز به یک جراحی دارد و قرص‌های مسکن یک ساله کافی نبوده است؛ این جراحی برای نجات برجام است نه نابودی آن.
مذاکره در چارچوب برجام؛ یک کلمه
جمهوری اسلامی ایران آماده مذاکره در چارچوب برجام است نه یک کلمه کم نه یک کلمه اضافه؛ برجام همان برجام است و تغییری نمی‌کند و ما حاضریم برای اجرایی شدن بهتر آن و شکل اجرایی تعهدات شما پای میز مذاکره بنشینیم. ما میز مذاکره را ترک نکردیم و شما نیز مرتب به ما گفته‌اید که میز مذاکره را ترک نخواهید کرد، آن قلدری که بنا بود میز مذاکره را به هم بزند تا امروز ناموفق بوده است. امروز جمهوری اسلامی ایران با زبان جدیدی مذاکره را آغاز کرده است؛ ما امروز میز مذاکره را ترک نکرده‌ایم، اما با زبان حقوقی با شما سخن می‌گوییم. این در حالی است که دیروز بیشتر با زبان دوستانه و سیاسی با شما حرف می‌زدیم؛ این حق ما است که از زبان سیاسی و حقوقی برای منافع ملتمان استفاده و بهره‌برداری کنیم.
علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی: ملزم به رعایت سقف تولید اورانیوم و آب سنگین نیستیم
جمهوری اسلامی ایران توانست با سیاست هوشمندانه خود رفتار نفاق‌گونه دولت آمریکا را در سطح افکار عمومی جهان نشان دهد. پیشتر آمریکا ادعا می‌کرد که ایران اهل مذاکره نیست؛ ایران وارد مذاکره شد و برجام به دست آمد. همان‌طور که رئیس‌جمهوری اعلام کردند، از امروز به بعد آب سنگین و اورانیوم تولیدشده در کشور به فروش نخواهد رسید. این بدان معناست که دیگر ملزم به رعایت سقف ۳۰۰ کیلو برای اورانیوم غنی‌شده ۳.۶۷ و همچنین سقف ۱۳۰ تن برای آب سنگین نیستیم و دیگر التزامی به رعایت این سقف‌ها نداریم.
حشمت‌الله فلاحت‌پیشه رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس: ایران توپ برجام را در زمین اروپا انداخت
پیام جمهوری اسلامی ایران صلح‌آمیز بود، نتیجه آن است که تا دو ماه آینده عملا اعضای باقی‌مانده برجام دعوت به مذاکره با ایران شده‌اند. بعد از دوماه ممکن است دو اتفاق بیفتد. در دو ماه آینده یا آن‌قدر برجام تقویت می‌شود که می‌توانیم با تحریم‌ها مقابله کنیم یا این‌که به صورت خنثی برجام پایان می‌یابد که این به معنای بازگشت به تحریم‌ها نیست. ایران با این کار صلح‌آمیز توپ را در زمین اروپایی‌ها انداخته است.
سیدمصطفی میرسلیم عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام: آمریکا اقدام ایران را جدی بگیرد
آمریکا باید اقدام ایران در کاهش تعهدات خود در برجام را جدی بگیرد. اقداماتی که دولت ایران در مقابله با بدعهدی آمریکا و خروج از برجام انجام داده است را باید آمریکا جدی بگیرد و ما را در احقاق حقمان درک کند. اقدامات اقتصادی، فرهنگی و سیاسی متعددی علیه اقدام نابخردانه آمریکا می‌توان انجام داد، به شرط آنکه دولت آماده آن باشد و مجلس نیز پشتیبانی کافی را داشته باشد. این خواست بر حق مردم است و تاخیر در آن آمریکا را گستاخ می‌کند؛ چنانچه در ماه گذشته با کمال بی‌شرمی سپاه را در فهرست گروه‌های تروریستی قرار دادند.